مجید شاکری*
برخی کارشناسان اقتصادی پیشنهاداتی برای ادامه برجام با اروپا داده اند که رئوس آن ایجاد یک صندوق جبران خسارت توسط اروپایی ها و ورود بانک های توسعه ای اروپایی با ژنتیک دولتی به همکاری با ایران -
 با هدف بالا بردن هزینه تحریم بانک عامل توسط اروپایی ها است. اما این رویکرد غلط و با واقعیات موجود ناهمخوان است.
۱- تنبیه امریکا برای عدم پایبندی به تحریم ها
جریمه نقدی نیست، بلکه قطع از چرخه دلار و پیگرد قضائی در حوزه امریکاست. در اروپا اساسا ادامه حیات بانک، بدون چرخه دلار شدنی نیست؛ چرا که این «قطع» صرفا شامل تاچ چرخه انتقال نیست و مجوز های یورو دلار را هم شامل می شود.اگر بانکی تصمیم به وصل مجدد به چرخه دلار گرفت و گردن عذرخواهی کج کرد، تازه امریکایی ها با بریدن جریمه او را وصل می کنند. این جنس از تحریم را نمی توان با «صندوق خسارت» پوشاند.
۲- اعداد جریمه معمولا انقدر بالاست که بخش اصلی منفعت تجارت با ایران را می بلعد و تصور آن که یک صندوق برای کنترل ریسک حاشیه ای کارکرد دارد، واقع بینانه نیست.
۳- اعمال این تنبیه، دولتی و غیر دولتی ندارد و چندان به اندازه بانک مرتبط نیست. یکی از بزرگترین ارقام جریمه در این زمینه مربوط به بانک«پی ان پاریبا» است که چهارمین بانک بزرگ جهان است. و تصور تنش روابط امریکا- فرانسه هیچ خللی در اعمال ان ایجاد نکرد.
۴- اساسا در قطع از چرخه دلار ، کدام مقام اروپایی چه جلوگیری فنی ای می تواند انجام دهد؟
۵- اکنون هنوز تحریم کاتسا رخ نداده و بعد از رخ داد آن، با چه هزینه ای و در چه مدت بناست عملیات kyc (مشتری‌ات را بشناس-Know your customer) توسط بانک اروپایی رخ دهد؟
بنظر می رسد اروپا اساسا در حال فروش چیزی به ماست که در دست ندارد. تصور برجام با اروپا، دور، نشدنی و بی ارتباط با واقعیات است و طبیعی است که تضامین مورد اشاره رهبر معظم انقلاب و رییس جمهور محترم، از جانب اروپایی ها قابل تادیه نیست. به همان اندازه که محور اروپا امکان مرتفع کردن نیازها مالی ایران را ندارد، ساختار قابل شکل دهی بر مبنای واقعیات موجود نقشه ارزی ایران
( عمان- روسیه و از همه مهمتر چین) کاملا بدون ریسک های پیش گفته، قابلیت
بهره گیری دارد. نه به آن خاطر که مثلا از بلوک غرب به شرق پناه می‌بریم بلکه بخاطر نقشی که همین حالا این کشورها در نقشه ارزی و تجاری ایران دارند یا می توانند داشته باشند. تاکید بر ایده برجام با اروپا به جز اتلاف «وقت با ارزشتر از طلا» نیست.
از باب وطن خواهی و به عنوان یک
 فارغ التحصیل مدیریت مالی که سال هایی را نفس به نفس در کنار تاثیرات تحریم در حوزه مالی زیسته،هشدار می دهم امری به نام برجام با اروپا، به لحاظ فنی «نشدنی» است. واقعیات فنی را نمی توان با عینک سیاست دید.
 تحلیل گر اقتصادی*