الهام صمدزاده*
Elham.samadzadeh2014@gmail.com
توقف نمادها، امری طبیعی است که نه تنها در بورس ما بلکه در بازار سرمایه کشورهای دیگر نیز اتفاق می افتد و بنا به اظهار نظر کارشناسان امری متداول نیز محسوب می شود، اما آنچه که باعث وجه تمایز توقف نمادها در ایران و یا سایر نقاط مختلف دنیا می شود، مدت زمان اجرای این مهم است چرا که بنا به اظهار نظر کارشناسان توقف نمادها در ایران بسیار طولانی تر از سایر کشورهای دیگر می باشد که متاسفانه این مهم اثرات منفی را بر بازار سرمایه وارد نموده است.
گفتنی است؛ توقف طولانی مدت نمادها امروزه به یک معضل برای اهالی بازار سرمایه تبدیل شده، به گونه ای که ریسک نقد شوندگی سرمایه از این وادی بسیار بالا رفته است و همچنین این بازار برای افراد تازه وارد و یا سرمایه داران خرد بسیار ریسک پذیر است و جذابیت چندانی نیز نخواهد داشت.
آنچه مسلم است،طبق اظهار نظر مسوولان امر، دلایل متعددی مانند برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام، برگزاری جلسه هیئت مدیره در خصوص تغییر سرمایه، سررسید پرداخت سود علی الحساب اوراق بهادار و سررسید نهایی اوراق مشارکت، تغییر طبقه بندی
اوراق بهادار از تابلو یا تالاری که در آن فعال است،عدم رعایت ضوابط اطلاع رسانی
مطابق مقررات، مظنون شدن به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت توسط برخی از افراد در معاملات اوراق بهادار، ارائه اطلاعات با اهمیت در خصوص تغییر سود از سمت شرکت و یا عدم اظهار نظر” حسابرس و بازرس قانونی نسبت به صورت های مالی یا حساب های اوراق بهادار را می توان جزو عوامل توقف نمادها بر شمرد، به عبارت ساده تر
هر زمانی که رویداد قابل تاملی باعث ایجاد تاثیر معنادار بر ارزش یک دارایی باشد، سازمان با هدف رعایت انصاف، برای مدتی معاملات آن دارایی متوقف می کند تا اطلاعات لازم به تمام ذی‌نفعان برسد و سپس پس از رفع آن توقف نماد مرتفع خواهد شد.
بدیهی است طبق اظهار برخی از اعضای فعال در بازار سرمایه، توقف نماد در برخی از مواقع نسبت به کاهش قیمت سهام بدتر
می باشد، چرا که در صورت کاهش قیمت، افراد مجبور به فروش سهام خود با قیمت پایین تر می شوند که در این صورت ضرر خواهند کرد، اما این در حالی است که در صورت توقف نماد سرمایه فرد متوقف خواهد شد و دیگر دسترسی به آن نخواهد داشت. به عبارت
ساده تر توقف نماد و دسترسی نداشتن به نقدینگی؛ بزرگ ترین معضلی است که می تواند
برای سرمایه گذار رخ دهد، چرا که در صورت توقف نماد علاوه بر دسترسی نداشتن فرد به سرمایه خود از سود و زیان بازار نیز جا
می ماند و دیگر نمی توانند هیچ تصمیمی نیز در این باره اتخاذ نمایند.
باید اذعان داشت که تبعات و آثار روانی منفی توقف نمادها زمانی بیشتر نمایان خواهد شد که بازار سرمایه روند صعودی به خود می گیرد و در سایه این مهم سهامداران سعی دارند تا با این روند صعود هم گام شوند.
از سوی دیگر می توان یکی از مزایای دستورالعمل جدید توقف نمادها در بازار بورس را در این مهم دانست که، با توجه به افزایش توقف نمادها و در پی آن بالا رفتن نرخ ضرر و زیان سرمایه گذاران، مسوولان امر تصمیم به ایجاد تغییراتی در روند توقف نمادها نمودند، بدین معنا که زمان بسته بودن نمادهای معاملاتی شرکت‌ها در صورت عدم ارائه صورت مالی که 30 روز است و پس از تنزل رتبه در بازار پذیرش شده، نماد معاملاتی شرکت در بازار دیگری بازگشایی می‌شود و سهامداران با علم به عدم ارائه صورت‌های مالی می‌توانند سهام این شرکت را خرید و فروش کنند. بنا به اظهار نظر مسوولان، دستورالعمل جدید توقف و بازگشایی‌ها، گام مهم و بزرگی در راستای افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه است و موجب می‌شود تا دیگر توقف‌های طولانی مدت، نقدشوندگی بازار سهام را فدای شفافیت اطلاعاتی نکند.
در پایان باید خاطر نشان کرد که اگر در بازار، شفافیت و اطلاع‌رسانی کارا موجود باشد، دلیلی برای توقف طولانی مدت نمادها و ممنوعیت معاملات وجود نخواهد داشت، اما با افزایش نااطمینانی، توقف نمادها و کاهش قدرت نقدشوندگی در بازارها نیز افزایش می‌یابد، این در حالی است که بنا به اظهار نظر کارشناسان دستورالعمل های جدید نقدشوندگی را افزایش خواهند داد اما تا رسیدن به نقطه ایده آل در این راه بسیاری باقی مانده است.