حال دریاچه ارومیه این روزها بهتر از گذشته است چون بالاترین تراز را در هشت سال اخیر دارد و همانطور که در زبان پارسی کهن به آن چیچست (درخشنده) میگفتند، این روزها میدرخشد اما تا رسیدن به وضعیت مطلوب راه زیادی مانده است. باد ملایمی میوزد و انعکاس نور خورشید در دریاچه ارومیه چشمنواز است. حاجی مرادی مسئول واحد برنامهریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه از روزهایی میگوید که این دریاچه وارد فاز بحرانی شد. به گفته او سال ۸۴ به بعد که این اکوسیستم وارد فاز بحران شد، سطح آن به ۴۳۰۰ کیلومتر مربع کاهش پیدا کرد. سال ۹۳ در بدترین شرایط به ۱۱۰۰ کیلومترمربع رسید. الان این عدد ۳۲۰۰ کیلومترمربع است. اگر خوشبینانه نگاه کنیم ۲۱۰۰ کیلومتر مربع به سطح دریاچه ارومیه اضافه شده اما همچنان با شرایط تقریبا نرمال سال ۸۴ ۱۱۰۰ کیلومتر مربع فاصله داریم این در حالیست که از سال ۷۴ تا ۹۳ ، ۸ متر تراز دریاچه یعنی معادل ارتفاع یک ساختمان سه طبقهای را از دست دادیم.مردم از وضعیت کنونی دریاچه ارومیه استقبال کردهاند؛ عدهای در آب شنا میکنند و عدهای دیگر گلهای دریاچه را به بدن میمالند و می خندند. خبرنگارانی که برای بازدید از عملکرد ستاد احیای دریاچه ارومیه آمدهاند، با قایق موتوری گشتی در دریاچه میزنند البته این سوی دریاچه خبری از فلامینگو و آرتمیا نیست.مهران نظری – مدیرکل حفاظت
محیط زیست آذربایجان غربی- وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را نتیجه بارندگی خوب امسال و اقدامات ستاد احیای دریاچه ارومیه در سالهای اخیر میداند و میگوید: سطح تراز دریاچه ارومیه امسال حداقل تا ۱۲۷۱.۹۶متر بالا رفت و بیشترین تراز آب دریاچه ارومیه در هشت سال اخیر به ثبت رسید.هر سال با آغاز فصل گرما بخشی از آب دریاچه ارومیه تبخیر میشود. به گفته نظری به علت کاهش بارندگی و ورودی آب به دریاچه ارومیه طی یک ماه گذشته حدود ۲۳ سانتیمتر از ارتفاع دریاچه ارومیه کم شده است. امیدوارم تبخیر تا پایان فصل گرما در آذربایجان غربی بیش از ۵۰ سانتیمتر نشود و پیشبینی میکنیم تراز دریاچه ارومیه به کمتر از ۱۲۷۱.۳۰نرسد. در ۲۰ تیرماه نیز حجم آب دریاچه ارومیه ۴ میلیارد و ۷۱ میلیون متر مکعب بود.او اضافه میکند: سال گذشته همین موقع برای تردد به جزایر از خودرو استفاده میکردیم و نمیتوانستیم از قایق بهره ببریم اما امسال هم قایقسواری انجام میشود.یکی از دغدغههای فعالان محیط زیست قربانی شدن اکوسیستمهای دیگر برای احیای دریاچه ارومیه و موجب بروز مشکلات زیستمحیطی جدیدی است. مدیرکل محیط زیست آذربایجان غربی در این باره میگوید: نهتنها برای اطراف دریاچه ارومیه بلکه برای همه اکوسیستمهای استان بویژه اکوسیستمهای تالابی برنامه داریم. در صورت حفاظت و احیای این اکوسیستمها هم دریاچه ارومیه احیا میشود و هم اکوسیستمهای ما آسیب نمیبینند.وی ادامه میدهد: ما حقآبه دریاچه ارومیه را تامین میکنیم. آب مازاد نمیآوریم. مصرف آب را مدیریت میکنیم و جلوی هدررفت آن را میگیریم. این اقدامات و بویژه رهاسازی آب دریاچه ارومیه در فصل زمستان باعث میشود حقآبه صرف کشاورزی نشود و مستقیم وارد دریاچه ارومیه شود. اگر حقآبه دریاچه ارومیه را در فصل گرم رهاسازی کنیم،بیش از ۵۰ درصد آن هدر میرود و به دریاچه نمیرسد.وقتی از اکوسیستمی مثل دریاچه ارومیه حرف میزنیم، فقط آب اهمیت ندارد بلکه وضعیت و تغییرات ایجاد شده در پوشش گیاهی و جانوری آن هم مهم است. نظری درباره نظر برخی سمنها درباره مهاجرت برخی حیوانات مانند گراز از منطقه به علت خشکسالی نقطه به نقطه برخی تالابها میگوید: بهطور قطع این اتفاق در دریاچه ارومیه رخ داد. با کاهش آب دریاچه ارومیه، برخی جزایر آن به خشکی وصل شدند بنابراین برخی حیوانات مثل شغال، روباه و حتی پلنگ به جزیره راه پیدا کردند. الان روی این موارد کار میکنیم تا جمعیت حیات وحش در جزایر بویژه گوزن زرد و قوچ و میش آسیب نبیند. بهطور صد در صد نمیتوانیم تضمین کنیم که در صورت وقوع تغییراتی در یک اکوسیستم، در حیات وحش آن تغییراتی به وجود نمیآید ولی تلاش میکنیم این تغییرات را به حداقل برسانیم.یکی از گونههایی که در دریاچه ارومیه امکان حیات دارد، «آرتمیا» است. آرتمیا سخت پوست کوچکی است که در آبهای لب شور تا آبهای خیلی شور زندگی می کند. حداکثر اندازه این گونه ارزشمند ۲۰ میلیمتر است. آرتمیای بالغ دارای یک جفت چشم و ۱۱ جفت پای شنا است که آبششها روی این پاها قرار دارند.نظری،«آرتمیا» را از جمله گونههایی ذکر میکند که جمعیت آن در دریاچه ارومیه در سالهای اخیر در حال افزایش است. او میگوید: اوج شکوفایی آرتمیا ارومیانا (آرتمیای دریاچه ارومیه) امسال رخ داده و واقعا بی نظیر بوده است. ما فکر میکردیم حتی اگر دریاچه ارومیه دوباره پر آب شود، میزان آرتمیا این قدر افزایش پیدا نکند ولی امسال واقعا بینظیر بوده است.به گفته نظری میزان افزایش آرتمیا در مرکز آرتمیا در دست بررسی است و نتایج بررسی اعلام میشود.نظری درباره صدور مجوز برداشت آرتمیا میگوید: اجازه برداشت آرتمیا را برای کارهای تحقیقاتی در حد خیلی کم صادر میکنیم اما بههیچ وجه اجازه برداشت صنعتی را نمیدهیم اما بعضا درفضای مجازی شایعاتی درباره برداشت آرتمیا مطرح میشود.زمان زیادی تا غروب آفتاب نمانده است و شاخههای زردرنگ نور خورشید روی دریاچه پهن شده است. مردم همچنان در حال شوخی وخنده در کنار خشکی و داخل آب هستند و امیدوارند که وضع دریاچه ارومیه به حالت قبل باز گردد. برگرفته از ایسنا