اشاره:
مدیرکل توسعه اشتغال و سیاست‌گذاری بازار کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معتقد است که هر چقدر میزان ورودی به بازار کار بیشتر باشد، خبر خوبی برای کشور است؛ زیرا فقر کاهش می‌یابد و نرخ مشارکت اقتصادی افزایش می‌یابد. به گزارش تفاهم، علاءالدین ازوجی خاطرنشان می‌سازد، اگر در سال گذشته نرخ مشارکت اقتصادی حدود 37 درصد بود در حال حاضر به 40 درصد رسیده است. اشتغالی که در 5 سال گذشته ایجاد شده است، به طور متوسط سالیانه نزدیک به 500هزار نفر بوده است. از یک سو، سالیانه حدود 650 هزار نفر به بازار کار وارد شدند و از سوی دیگر به صورت متوسط هر سال 500 هزار نفر شغل ایجاد شده است.

دلایل عدم احساس برنامه‌های اشتغالزایی
توسط مردم
مدیرکل توسعه اشتغال و سیاست‌گذاری بازار کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه زمانی که اقتصاد در وضعیت رکود قرار می‌گیرد، بعضی بخش‌ها فعال و بعضی از بخش‌ها غیرفعال می‌شوند، خاطرنشان ساخت: در این میان بخش‌های صنعتی روی کار می‌آیند. یکی از دلایلی که مردم اشتغالزایی را احساس نمی‌کنند، این است که تعداد اشتغال ایجاد شده با تعداد بیکاران همخوانی ندارد. ازوجی ادامه داد: حدود 3 میلیون و 200 هزار نفر بیکار داریم و سالیانه حدود 600 تا700 هزار نفر ورودی به بازار کار داریم، اما سالیانه برای 500 هزار نفر شغل ایجاد می‌شود. اگر نرخ بیکاری تا حدود 7 درصد می‌رسید، بدون شک کاهش نرخ بیکاری احساس می‌شد. وی گفت: حجم تعداد بیکاران بالا است، اما میزان تعداد اشتغال به اندازه‌ای نیست که اشتغالزایی احساس شود. وی افزود: بخشی از این اشتغالزایی‌ها بدون بیمه بوده است، برخی از شغل‌های ایجاد شده نیز با تخصص و مهارت فرد متفاوت هستند.همین مسائل باعث ناپایداری شغل می‌شود. برای اینکه مشاغل ناپایدار نباشد، باید سیاست‌هایی لحاظ شود که میزان اشتغال ناپایدار به میزان اندک باشد و به سمت مشاغل رسمی‌ و پایدار پیش رویم.
طرح کارورزی
مدیرکل توسعه اشتغال و سیاست‌گذاری بازار کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: بخش سنتی اقتصاد، بخش غیررسمی ‌اقتصاد و بخش خدمات غیرنوین افزایش یافته است و همین باعث شده تا حجمی‌از اقتصاد در بخش خانم‌ها ایجاد شود. برای اینکه این موارد حداقل شود، اقداماتی مانند کارورزی دانش‌آموختگان را اجرایی کردیم. ازوجی درخصوص این طرح گفت: اقدامات در حوزه این طرح، درقالب بسته‌ای واحد اجرایی می‌شود که از طریق ادغام با طرح مشوق‌های کارفرمایی به نتیجه می‌رسد. در این راستا و بر اساس ماده 71 قانون برنامه ششم هر دو طرح (طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی و طرح مشوق‌های کارفرمایی) ادغام شدند. آیین‌نامه مربوطه نیز اصلاح و در سال گذشته ابلاغ شد. وی با بیان اینکه در آیین‌نامه اصلاحی، دوره کارورزی از 6 ماه به 3 ماه رسید و کمک هزینه کارورزان نیز افزایش یافت، تصریح کرد: در حال حاضر، کمک هزینه کارورزان برای دانش‌آموختگان مقطع تحصیلی لیسانس 500 هزار تومان، دانش‌آموختگان مقطع تحصیلی فوق‌لیسانس 600 هزار تومان و دانش‌آموختگان مقطع تحصیلی دکترا 700 هزار تومان است.
این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه از آغاز اجرای طرح کارورزی، حدود 27هزار و 500 نفر دوره کارورزی را گذراندند، افزود: در واقع این نشان می‌دهد، طی یکسال و نیم گذشته، این میزان افراد آموزش دیده و بخشی از این افراد جذب بازار کار شدند. حدود 25هزار نفر مرحله به مرحله در حال انجام بحث مشوق کارفرمایی هستند. اگر بخواهیم بحث مشوق کارفرمایی را به صورت مجزا بررسی کنیم، می‌بینیم که استقبال از سمت کارفرمایان مناسب نبوده است. این دو طرح که به صورت همزمان دیده شده است برای نظام بازار کار کمی ‌بهتر است.
چرا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی
جذب بازار کار نمی‌شوند
مدیر کل توسعه اشتغال وزارت کار در پاسخ به اینکه چرا فارغ‌التحصیلان دانشگاهی جذب بازار کار نمی‌شوند؟، گفت: بین مدرسه، دانشگاه و بازار کار ارتباط مناسبی وجود ندارد. در دنیا از بعد تجربی و کاربردی مهارت از طریق سازمان‌های فنی‌وحرفه‌ای خصوصی و دولتی اتفاق می‌افتد نه نظام آموزش عالی. در دنیا برای کسب مهارت در دوره متوسط بهاء می‌دهند. ما ورود به بازار کار در ایران را در سطح لیسانس به بالا مشاهده می‌کنیم. این اشتباه استراتژیک ما است. نظام آموزش عالی در ایران باید سه کار توسعه دانش، ایجاد اشتغال و مهارت را انجام دهد، در صورتی که این اقدامات وظیفه آموزش عالی نیست. مسئولیت ایجاد شغل بر دوش سازمان فنی‌وحرفه‌ای است. در حال حاضر یک خلا مهارتی وجود دارد. ما انتظار ایجاد شغل را نداریم. ازوجی با بیان اینکه احتمال یافتن شغل در مقاطع دکترا و فوق لیسانس در ایران کم است، گفت: هر چقدر از مقطع دکترا به سمت پایین حرکت می‌کنیم احتمال یافتن شغل بیشتر می‌شود. در اقتصاد ایران یک فرهنگ غلطی وجود دارد و آن این است که فرد باید به دانشگاه برود و در بسیاری از موارد، فرد تحصیلکرده بیکار می‌ماند. برای اینکه بازار کار رونق بگیرد باید ارتباط دانشگاه و مدرسه تقویت شود. وی با اشاره به اینکه حدود 1میلیون و 700 هزار فارغ‌التحصیل بیکار داریم، اظهار داشت: جمعیت غیرفعال در کشور حدود 4 میلیون است که می‌توانند متقاضی کار هم شوند. مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه سیاست‌های دولت در راستای کاهش فارغ‌التحصیلان بیکار است، افزود: بیشترین میزان بیکاران جامعه را افراد فاقد مهارت شامل می‌شوند، لذا این مهم می‌طلبد تا برای افزایش مهارت‌آفرینی اقدامات جدی‌تری صورت گیرد.
مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در سال گذشته زیرساخت لازم برای اشتغال بیش از 800 هزار نفر در کشور فراهم شد، ابراز داشت: یکی از عمده‌ترین مشکلات موجود بر سر راه اشتغال متوازن نبودن دو کفه تعداد دانش‌آموختگان و بازار است، بنابراین باید برای ایجاد این تعادل، برنامه‌ریزی‌های جامع‌تری انجام شود. ازوجی تاکید کرد: با توجه به افزایش آمار بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی به دلیل عدم وجود شغل مناسب با مدرک تحصیلی، لذا سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و ایجاد مراکز کارآفرینی می‌تواند در روند کاهش بیکاری نقش موثر ایفا کند. وی افزود: با توجه به افزایش فارغ‌التحصیلان بیکار در جامعه باید برنامه‌ریزی‌های موجود به سمت افزایش اشتغال سوق داده شود. امیدواریم بتوانیم با اقدامات سازنده در سال‌های آتی شاهد تحولات خوبی در زمینه اشتغال باشیم. وی درخصوص برنامه‌های دولت برای کاهش نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها گفت: یکی از برنامه‌های دولت در برنامه ملی مبارزه با فقر و ایجاد عدالت اجتماعی اجرای طرح کارورزی است. وی گفت: در گذشته این‌گونه بود که کارفرمایان و بنگاه‌های اقتصادی برای جذب نیروهای فارغ‌التحصیل از طریق آگهی استخدام اقدام کرده و با یک آموزش کوتاه‌مدت نیروهای مورد نیاز را جذب می‌کردند. مدیر کل توسعه اشتغال و سیاست‌گذاری بازار کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه بیشتر بنگاه‌های اقتصادی به دنبال جذب نیروهای دیپلم و زیردیپلم هستند و این فضا را برای اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تنگ می‌کند، گفت: اکنون دولت با اجرای طرح کارورزی به دنبال اشتغال قشر تحصیلکرده بوده و این بهترین فرصت است برای کارورزان که در دوره آموزشی شغل مورد نظرشان را آموزش ببینند و کارفرمایان هم نیروی کار آینده خود را از این طریق جذب کنند.
گزارش از: حجت سوری
soorihojat@yahoo.com