مشاغل سبز یا کسبوکارها و فعالیتهای مرتبط با فناوریهای نوین و انرژیهای نو از جمله کسبوکارهای نوینی به شمار میروند که اجرای آن چند سالی است در کشور ما آغاز شده است. به گزارش ایسنا، این مشاغل ملزم به رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت حرفهای در واحدهای شغلی مربوط به خود هستند. اهمیت مشاغل سبز در جهان تا به آنجا است که موضوع اقتصاد سبز در دستور کار برنامه محیط زیست سازمان ملل قرار دارد و بسیاری از کشورها با تبعیت از الگوی اقتصاد سبز به سمت سبز کردن مشاغل گام برداشتهاند. رویکرد سازمان جهانی کار نیز در راستای تضمین پایداری محیط زیست، مبتنی بر مشاغل سبز است و سندملی اشتغال سبز نیز در کشورمان در راستای ایجاد کسبوکارها و فعالیتهای مبتنی بر اشتغال سبز برنامهریزی شده است. مشاغل سبز جزو کار شایسته به شمار میروند و در کاهش اثرات زیستمحیطی بنگاهها و واحدهای صنعتی از طریق کاهش مصرف انرژی، انتشار آلایندهها و زبالهها موثرند. نتایج تحقیقات نشان میدهد که اقتصاد سبز در ایالات متحده توانسته نسبت به صنعت سوختهای فسیلی، ۱۰ برابر شغل بیشتری ایجاد کند. بر اساس آمارها، بیش از ۲۰۰ عنوان شغل سبز در دنیا در راستای دستیابی به توسعه پایدار شناسایی شده و بیش از ۶۵ درصد مشاغل سبز در راستای کنترل و کاهش آلودگی هوا ایجاد شدهاند. با توجه به اهمیت مقابله با مشکلات زیست محیطی و ایجاد و گسترش شغلهای سبز در جهان، سازمان بینالمللی کار (ILO) درصدد است تا با گسترش مشاغل سبز، تعداد شاغلان این بخش تا سال ۲۰۳۰ به مرز ۲۰ میلیون نفر برسد.
صاحبان مشاغل سبز چه کسانی هستند؟
متخصصین منابع آب، ناظران انرژی، تکنسینهای مهندسی محیط زیست، تکنسینهای
حوزه کشاورزی، نجاران، درودگران ساختمان، کارگران ساختمانی و مهندسین برق از جمله مشاغل سبز شناسایی شده به شمار میروند. از دیگر مشاغل سبز، میتوان به کاربرد صنعت دوچرخه در تولید، فروش و خدماتی اشاره کرد که میتوان با آن ارائه داد. تولید سوختهای جایگزین، خودروهای هیبریدی و انرژیهای تجدیدپذیر خورشیدی، انواع شغلهای آنلاین اینترنتی، معماری سبز، اکوتوریسم، صنعت بازیافت، تولیدکنندگان و پرورش دهندگان گیاهان زینتی و دارویی و انواع ماهیان و ماکیان و گونههای حیات وحش از دیگر مشاغل سبزی هستند که میتوان به آن اشاره کرد. مشارکت روستاییان در ایجاد و راهاندازی اینگونه مشاغل با طرحهایی چون افزیش درآمد سرانه روستاییان، کمک اقتصادی به خانوار روستایی، شکلگیری وظایف اقتصادی در روستاها، زنجیره تولید، افزایش و ارتقای گردشگری روستایی قابل اجرا است.
جایگزین کردن مشاغل سبز
به جای مشاغل پرهزینه سنتی
حمیدحاج اسماعیلی-کارشناس بازار کار، در خصوص مشاغل سبز میگوید: مشاغل سبز پاسخگوی مناسبی برای اشتغال مولد و پایدار است و در شرایط فعلی میتواند یکی از راههای برون رفت از معضل بیکاری به شمار آید. وی، محیط کار سالم، بهرهوری بالا، کاهش حوادث ناشی از کار و توسعه فرهنگ حفظ محیط زیست را از جمله مزیتهای اشتغال سبز عنوان کرده و میگوید: کسبوکارهای سبز با کاهش مصرف انرژی و منابع زیستی موجب کاهش هزینه بنگاههای اقتصادی، کاهش حوادث کار، ارتقای بهرهوری و اشتغالزایی بیشتر میشوند.
او میافزاید: چند سالی است که کارآفرینان خلاق کشور ایدههای خود را در زمینه مشاغل سبز دنبال میکنند، از این رو، افراد علاقمند به مشاغل سبز باید از سوی دستگاههای متولی حمایت شوند و در این راستا، موانع پیشروی کارآفرینان در حوزه اشتغال سبز به ویژه در بحث صدور مجوزها، حذف و حمایتهای قانونی برای شکلگیری و توسعه این دسته مشاغل صورت گیرد. وی، مشاغل سبز را موجب ایجاد درآمد پایدار برای جویندگان کار و فارغالتحصیلان دانسته و بر ضرورت جایگزین کردن مشاغل سبز به جای مشاغل سنتی و پرهزینه تاکید دارد.
به اعتقاد وی، اشتغال سبز، زمینه فعالیت افراد جویای کار در حوزه انرژیهای پاک و دیگر فعالیتهای مرتبط با محیط زیست را فراهم میکند و به حفظ ذخایر طبیعی کشور و ارتقای کیفیت زندگی افراد کمک میکند. حاجاسماعیلی با بیان اینکه اقتصاد سبز، نیازمند کسب مهارتهای جدید است، میافزاید: استفاده از کارگران ماهر در مشاغل سبز به این دلیل حایز اهمیت است که ارتقای مهارت در
نیروهای کار موجب میشود تا برای حفظ اشتغال، معلومات خود را بروز کنند و قادر به کسب مهارتهای جدید برای دستیابی به مشاغل سبز باشند.
گفتنی است؛ برنامه تهیه و تدوین برنامه توسعه مشاغل سبز، در راستای اجرای راهبرد «توسعه کارآفرینی و مشاغل نو» به عنوان یکی از راهبردهای طرح شده در «بسته سیاستی- اجرایی
توسعه اشتغال پایدار» مصوب جلسه دبیرخانه شورای عالی اشتغال در اردیبهشت ماه سال ۹۲ با رویکرد استفاده از ظرفیتهای خلاقانه و نوین در توسعه اشتغال، در دستور کار قرار گرفت و در همین راستا، تفاهمنامه همکاری بین سازمان محیط زیست و وزارت کار منعقد شد.
توجه به فعالیت ها و مشاغل نو و سازگار با محیط زیست، ایجاد و توسعه مشاغل سبز، دستیابی به مدلی از رشد اقتصادی سبز برای نیل به توسعه پایدار و حفظ وصیانت از اشتغال موجود و سبزسازی آن برخی از اهداف طرح تدوین برنامه توسعه مشاغل سبز بوده است. هر چند یک طرف ماجرای مشاغل سبز، سازمان محیط زیست کشور است، اما آنچه از روند اجرای این برنامه مخابره می شود، چیزی جز بروز رسانی استانداردهای این نوع مشاغل نیست.