علی فتحی آشتیانی*
با توجه به شیوع کرونا و انتشار اخبار و اطلاعات ضدو نقیض در این زمینه، بسیاری از افراد جامعه در شرایط پرتنش و مضطربی به سر میبرند که این امر نه تنها هیچ سودی برای آنها ندارد، بلکه حتی با ضعیف ساختن سیستم دفاعی بدنی، آنها را در برابر بیماری آسیبپذیرتر نیز میسازد.میزانی از استرس، نگرانی، ترس و اضطراب در زندگی نه تنها بد نیست، بلکه میتواند کمککننده باشد و فرد را برای مقابله با تهدیدات پیش رو در زندگی آماده کند و برای آن برنامه داشته باشد. ولی وقتی این استرس، نگرانی، ترس و اضطراب تشدید میشود و تداوم مییابد، از حالت طبیعی خارج شده و بیمارگونه میشود و واکنشهای متعددی از جمله واکنشهای جسمانی، شناختی، عاطفی و رفتاری را به راه میاندازد. همه افرادی که اضطراب را تجربه میکنند، ترکیبی از این
4 مولفه را گزارش میکنند.واکنشهای جسمانی شامل افزایش ضربان قلب، عرقکردن، خشکی دهان، لرزش، سرگیجه، تند و کوتاه شدن تنفس، سر درد و درد عضلانی، تحریکپذیری، خستگی، ناراحتی معده- رودها (سوء هاضمه، تهوع، یبوست، اسهال)، تکرر ادرار، کاهش انرژی، احساس خستگی، مشکلا ت خواب، تغییر اشتها و ... است.مولفه شناختی شامل افکار و باورهایی در این مورد که فرد آسیب دیده و یا کنترل خود بر موقعیت را از دست میدهد. لذا استرس منجر به کاهش توانایی تفکر، کاهش توانایی توجه و تمرکز، مشکلات مربوط به حافظه و به یادآوردن مطالب، بزرگنمایی و فاجعه سازی مشکلات و... میشود.
واکنشهای عاطفی شامل ترس، نگرانی، غم، از بین رفتن علاقه به فعالیتهای لذتبخش معمول، احساس سرخوردگی، تحریکپذیری، عصبانیت، احساس ناتوانی و ... میشود.
واکنشهای رفتاری شامل اجتناب از موقعیتهای خاص، پرسشهای مکرر در مورد رو به راه بودن اوضاع، دائم به دنبال خاطرجمع بودن، سرزنش دیگران، گسترش شایعات، وابستگی به الکل و مواد و ... میشود.
در شرایط جاری، ویروس کرونا نگرانکننده است و نیاز به توجه و مراقبت دارد، به ویژه در زمانی که احساس تهدید میکنیم و توانایی لازم برای مقابله با آن را نداریم، طبیعی است که دچار ناراحتی، نگرانی، اضطراب و ترس شویم.به علاوه دلایل متعددی وجود دارد که به این استرس دامن میزند: از جمله سرعت انتشار بیماری از حالت اپیدمی به پاندمی؛ ناآگاهی و عدم شناخت کامل این ویروس از نظر علائم و نشانههای آن؛ راههای انتقال؛روشهای پیشگیری و مراقبتهای اولیه؛ طول دوره بیماری؛ روشهای درمان و پیامدهای آن؛ وجود اطلاعات ضد و نقیض، اینفودمیها یا آمار و اطلاعات گسترده غیرموثق و نامعتبر و بزرگنمایی آن از طریق شبکههای اجتماعی و ... موجب شده میزان استرس، ترس و نگرانی از این بیماری، خیلی بیشتر از خود بیماری شود.
بعلاوه میدانیم که استرس شدید و طولانی مدت، سیستم ایمنی ما را تضعیف میکند، مقاومت ما را در برابر بیماریها کاهش میدهد و شانس ابتلا به بیماری افزایش مییابد...
ادامه در صفحه 4