دکتر سیده نگار موسوی
 negar_mousavi@ymail.com

ا توجه به پیشرفت های روز افزون در علوم پزشکی، عموم افراد جامعه بر این باورند که داروهای شیمیایی مضر بوده و دارای عوارض بسیاری می باشند و درست در نقطه ی مقابل استفاده از داروهای گیاهی کاملا بی ضرر بوده و استفاده از آن ها حتی در صورت عدم بهبودی
هیچ عارضه ای برای بدن نخواهد داشت. 
بدین ترتیب مصرف گیاهان دارویی تبدیل به نماد بازگشت به طبیعت و راه حلی برای در امان ماندن از عوارض داروهای شیمیایی بیان می‌شود. اما واقعیت این است که مصرف داروهای گیاهی به تنهایی و یا همراه با داروهای شیمیایی می‌تواند عوارض جانبی خطرناکی به همراه داشته باشد. البته با شرایط پیش آمده ویروس کرونا، عطاری‌ها شلوغ تر شده و از هر گوشه و کناری توصیه‌های مصرف انواع دم کرده و عرقیجات به گوش می رسد. 
گیاهان، اولین منبع تهیه ی مواد اولیه برای ساخت داروهای شیمیایی بوده اند. برای مثال، آسپیرین برای اولین بار از پوست درخت بید، دیگوکسین از برگ گیاه دیژیتال و بلادونا از عصاره ی گیاه بلادون تهیه شدند و هزاران نوع گیاه دارویی مختلف در طبیعت وجود دارد که هر کدام حاوی مواد شیمیایی با اثرات درمانی منحصر به خود هستند. در طول این سال ها این پیشرفت‌ها تا جایی ادامه داشته که داروهای گیاهی یک صنعت و یک رشته ی تخصصی به حساب می آیند که به مطالعات آزمایشگاهی و دانشگاهی کشیده شده است و کارخانجات و لابراتوارهای پیشرفته داروسازی در جهان سرمایه گذاری و تحقیقات گسترده ای برای شناسایی و استخراج مواد موثر از گیاهان دارویی می کنند. بیشتر مردم فکر می کنند که گیاهان دارویی را باید از عطاری‌ها خریداری نمایند. اگرچه بصورت سنتی، عطاری ها از عرضه‌کنندگان قدیمی این گیاهان هستند که در اغلب موارد فاقد استانداردهای لازم و بهداشتی بوده  و عطاری ها، بدون مجوز گیاهان دارویی و غیر دارویی را به فروش می‌رسانند. همه ی جامعه باید باور داشته باشند که عطاری‌ها  پزشک نیستند و نمی توانند به اندازه ی یک پزشک سلامت گیاه و تاثیر آن را تایید کنند.
کشت و پرورش و مصرف گیاهان دارویی دارای پروسه بسیار دقیق و حساسی است. آلودگی های میکروبی، سموم کشاورزی، فلزات سنگین و تاریخ تولید و مصرف همگی می تواند از جمله شاخصه هایی باشد که در صورت عدم کنترل کافی از سوی وزارت بهداشت، خواص موثر گیاهان را کاهش دهد. استفاده از داروهای گیاهی چه به صورت فله و چه به صورت بسته‌بندی آن هم درشرایط  کنونی کشور قطع به یقین باید با مشورت پزشک صورت پذیرد و در تجویز گیاهان دارویی باید به این نکته توجه شود که با سایر داروها تداخلی ایجاد نشود. داروهای گیاهی بسته به زمان مصرفشان، فرد مصرف کننده و داروها یا گیاهانی که همزمان با آن ها استفاده می شوند، عوارض متفاوتی ایجاد می کنند...
این عوارض در کودکان و سالمندان بیشتر بوده و حتی ممکن است در موارد حاد به قیمت جان آن ها تمام شود. بکار گیری دوز مشخص در مصارف دارویی نیز بسیار حائز اهمیت است، که این موضوع در عطاری ها بطور کامل نادیده گرفته می شود، چراکه چگونه می توان پی برد که چند قاشق گیاه دارویی چند میلی گرم داروی موثر وجود دارد. همانطور که پزشک در زمان نوشتن نسخه شرایط سنی و وزنی بیمار را برای دوز مصرف معین می‌کند، همین ویژگی ها نیز در زمان مصرف داروهای گیاهی نیز باید در نظر گرفته شود.
در جامعه ی امروز استفاده از دمنوش ها نیز بسیار متداول بوده و بدون در نظر گرفتن دوز خاصی از آن ها براحتی مورد مصرف قرار می گیرند. در حالی که دمنوش های گیاهی یکی از مصادیق گیاهان دارویی هستند، که مصرف بی رویه آن ها نیز می تواند عوارضی را برای فرد به همراه داشته و لذا بهتر است، زیر نظر پزشک متخصص طب ایرانی استفاده شوند. البته هدف از ارائه ی مطالب بالا این نیست که بطور کلی مصرف گیاهان دارویی را زیر سوال ببریم، شکی نیست که بسیاری از محصولات سنتی و طبیعی با رشد روز افزون طب سنتی در سال های اخیر موثر واقع شده و برای انسان مفید و سودمند می باشد.
اما باید این نکته را مد نظر داشت که داروهای گیاهی نیز، دارای دوز مصرف و شرایط خاص داشته و مصرف آن نیاز به نظر پزشک حاذق و معتبر خود را دارد و در صورت عدم رعایت استانداردهای لازم و مصرف بی رویه در کوتاه مدت و یا حتی طولانی بدون عارضه نخواهد بود.