 شاهرخ رمضان نژاد*
تامین غذا برای جمعیت رو به رشد با حفظ و پایداری منابع پایه تولید، مهم  ترین جنبه مدیریت و راهبری بخش کشاورزی است
افزایش تولیدات کشاورزی و بهبود امنیت غذایی به اتکای تولید داخلی جهت‌گیری اصلی وزارت جهاد کشاورزی در چهار سال گذشته بوده است.
به دلیل محدودیت های اقلیمی به ویژه منابع آب و خاک، افزایش تولیدات با رویکرد افزایش در واحد سطح امکان‌پذیر است. بر این اساس، وزارت جهاد کشاورزی «افزایش بهره‌وری» را راهبرد اصلی در مدیریت بخش کشاورزی و تهیه و تدوین برنامه ها، طرح ها و سیاست های کشاورزی قرار داده است و در دولت دوازدهم نیز تحقق و اجرای این راهبرد را پیگیری می کند.در دولت یازدهم، تولید محصولات کشاورزی با رشد 21 درصدی از 97 میلیون تن در سال 1392 به 118 میلیون و 600 هزار تن در سال 1395 افزایش یافت.
با افزایش عملکرد در واحد سطح و کاهش سطح زیرکشت، تولید گندم از هشت میلیون و 816 هزارتن در سال 1392 به 14 میلیون و 500 هزار تن در سال 1395 افزایش یافت و خرید تضمینی این کالای اساسی نیز از چهار میلیون و 800 هزار تن در سال 1392 به 11 میلیون و 500 هزار تن در سال 1395 رسید. تولید شکر از یک میلیون و 123 هزارتن در سال 1392 به یک میلیون و 643 هزارتن در سال 1395 افزایش یافت و با استمرار سیاست های افزایش بهره  وری و توسعه کشت پاییزه چغندرقند،ایران تا سال 1400 در تولید شکر نیز پس از گندم به خودکفایی می رسد. کاهش وابستگی کشور به روغن از برنامه  های اقتصاد مقاومتی وزارت جهاد کشاورزی است.تولید کلزا با رشد سه برابری به بیش از 180 هزارتن رسیده و با اجرای برنامه ای 10 ساله ضریب خوداتکایی کشور در تولید روغن از 10 درصد کنونی به 70 درصد افزایش می یابد.
در دولت یازدهم، یک میلیون و 300 هزارتن ظرفیت سردخانه های کشور افزایش یافت و 14 میلیون و 900 هزار تن به ظرفیت جذب مواد خام تولیدات کشاورزی افزوده شد. 55 هزار میلیارد ریال برای توسعه ناوگان ماشینی بخش کشاورزی در چهار سال گذشته سرمایه گذاری شد و ضریب مکانیزاسیون کشاورزی از 1.26 اسب بخار در سال 1392 به 1.6 اسب بخار در سال 1395 افزایش یافت. در راستای شناسایی و بهره برداری از ظرفیت های مغفول بخش کشاورزی برای افزایش تولید واشتغال، ظرفیت تولید یک میلیون تن ماهی به شیوه پرورش در قفس در دریاهای شمال و جنوب کشور شناسایی و با نصب 400 قفس کار تولید آغاز و در سال 1395 نزدیک به 16 هزارتن ماهی با این تکنولوژی تولید شد. گیاهان دارویی از دیگر ظرفیت های مغفول کشور است و با توجه به گرایش مردم به مصرف گیاهان دارویی، زراعت، توسعه کشت، صنایع فرآوری، بسته بندی و بازاریابی این محصولات در دست اجرا قرار دارد. میزان بهره‏وری آب در سه سال اخیر 6.07 درصد رشد داشت و بازده آبیاری از 37 درصد به 44 درصد و بهره‌وری آب به ازای هر مترمکعب از یک کیلوگرم ماده خشک غذایی با 20 درصد افزایش به 1.2 کیلوگرم در سال 1395 رسید. نسبت کارشناسان ترویج به بهره بردار از یک نفر مروج به ازای 3131 کشاورز در سال 1392 به یک نفر مروج در ازای 588 کشاورزی رسید و پنج برابر افزایش داشت.پهنه‏ بندی عرصه‏ های تولیدی کشور در سطح هشت هزار واحد، ثبت نام 2 میلیون و 800 هزار بهره‏بردار در این پهنه ها، نوسازی 500 مرکز خدمات کشاورزی و افزایش قابل توجه مروجان به کارگرفته در این مراکز به منظور ترویج، آموزش و انتقال یافته‏ های تحقیقاتی از اقدامات شاخص این دوره است. تجاری سازی دانش فنی و توانمندی های فنآورانه در دولت یازدهم از رشد پنج برابری برخوردار شد و قراردادهای واگذاری و انتقال دانش فنی به بخش حصوصی از 14 فقره در سال 1392 به 74 فقره در سال 1395 افزایش یافت.

*رییس روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی