 مهسا صالحی

هیچکس فکرش را هم نمی‌کرد که یک ویروس با آمدنش همه ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار دهد، کسب و کار را به تعطیلی بکشاند و از همه مهم تر، میلیون‌ها دانش‌ آموز پرجنب و جوش و آینده ‌ساز کشور را خانه‌ نشین کند و مسبب آن شود که مدارس و آموزش عالی کشور، وارد پروسه ی جدیدی از آموزش های آنلاین شوند که اگرچه در برخی از کشورها سالهاست اجرا می ‌شود، اما در کشور ما تجربه جدیدی است و در سال تحصیلی گذشته برای نخستین ‌باربه صورت گسترده تجربه شد.

در روزهای نخستین تعطیلی مدارس، تنها شبکه ی آموزش، مرجعی برای تدریس دروس مقاطع تحصیلی مختلف بود، اما رفته رفته با جدی شدن روند تعطیلی ها، معلمان مدارس نیز با ایجاد گروه‌هایی در فضای مجازی، سعی کردند تدریس خود را از این راه به گوش دانش آموزان برسانند، که اگرچه با باربزرگی که بردوش شان بود و زحمات فراوانی که متقبل شدند، هیچ‌ کدام از راهکارهای بکار رفته نتوانست، جای خالی تدریس در مدرسه را برای دانش آموزان پر کند. چندی نگذشت که با اپلیکیشن شاد، سیستم آموزشی کشور راه خود را ادامه داد. راهی که دانش آموزان و معلمان مدارس با عضویت در این سامانه توانستند آموزش را دوباره از سر بگیرند، اما دوراز انتظار نبود که این برنامه نیز با مشکلات فراوانی روبرو باشد. البته این تنها یک سمت ماجرا بود و عدم دسترسی دانش آموزان شهری و البته بسیاری از دانش آموزان روستایی به اینترنت و گوشی هوشمند سبب شد تا دست آنها از فراگیری علم و دانش کوتاه ‌شود. بسیاری از کارشناسان این حوزه بر این عقیده اند که شیوع ویروس کرونا ضمن تشدید مشکلات و شکاف‌ های نظام تعلیم و تربیت، بسیاری از معضلات این سیستم از جمله ساختار ناعادلانه را به رخ کشیده و ویترین شاد نخواهد توانست ،روی این مسئله را بپوشاند. درهر صورت شبکه شاد در گام‌های اولیه چندان موفق ظاهر نشد و به اذعان معلمان و دانش‌آموزان قطع شدن اینترنت حین درس یکی از مشکلات اصلی این نوع آموزش بود و نگرانی از همین موضوع هم موجب می‌شود تا برخی ،این نوع آموزش را کارآمد ندانند و با وجود هر شرایطی، آموزش حضوری را بر غیرحضوری ارجحیت دهند. در این بین ،بسیاری از والدین نیز نگران آنند که به دلیل آسیب‌ها و مشکلات فضای مجازی تاکنون اجازه استفاده از گوشی هوشمند و شبکه‌های مجازی را به فرزندانشان نداده بودند، حال برگزاری این کلاس‌ها در فضای مجازی، زمینه‌ای را فراهم خواهد کرد که پای فرزندانشان براحتی به این فضاها باز شود. 
اما شروع سال تحصیلی امسال با شیوع کرونا با تجربه ی بیشتری از سال قبل کلید خورده است و دانش آموزان، قرار است بعد از چندین ماه تعطیلی با توجه به سه سناریوی آموزش و پرورش طبق سه وضعیت قرمز، زرد و سفید به طور غیرحضوری، نیمه حضوری و حضوری سال تحصیلی آینده را سپری کنند  اما با اینکه امروز، 15 شهریور به عنوان روز اول بازگشایی مدارس اعلام شده است، بسیاری از خانواده ها در دو راهی دشواری قرار دارند. برخی امسال قید مدرسه رفتن را زده‌اند، برخی دلخوش به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فرزندانشان را راهی مدرسه خواهند کرد، برخی هم در این میانه همچنان بلاتکلیف مانده اند و کاسه ی چه‌کنم در دست گرفته اند. از طرفی  شلوغی کلاس‌های مدارس دولتی، مزید بر علت نگرانی های والدین شده است و نام نویسی در مدارس غیردولتی را حتی با وجود شهریه‌های سنگین را رونق بخشیده  و از طرفی مجازی شدن کلاس‌ها و عدم استفاده از بسیاری از آپشن های مدارس غیردولتی، دانش آموزان را روانه مدارس دولتی کرده است.
همچنین خطر افزایش ترک تحصیل در مناطق محروم از تبعات منفی تعطیلات ناشی از ویروس کرونا و مجازی شدن آموزش است که نیاز به پیگیری و لزوم ارائه ی راه حل های جدید دارد. البته سخنرانی رهبرمعظم انقلاب در زمینه لزوم رعایت عدالت اجتماعی در امر آموزش به حساسیت هر چه بیشتر این حوزه اشاره دارد. ایشان فرمودند: در مورد عدالت آموزشی و بهره ‌مندی دانش آموزان از سهم مناسب خود در همه نقاط کشور بویژه مناطق دوردست و شناسایی و پرورش استعدادهای درخشان در مناطق محروم بارها صحبت شده است و اکنون که مسئله آموزش مجازی مطرح است، موضوع عدالت آموزشی حساس‌ تر از گذشته است. ایشان  با تأکید بر توجه به خانواده‌هایی که تمکن مالی جهت خرید ابزار و وسائل مورد نیاز به منظور استفاده از آموزش مجازی را ندارند، افزودند: صداوسیما باید از طریق آموزش، بخشی از خلاء عدم امکان استفاده از آموزش مجازی را جبران کند. 
در هرصورت ویروس کرونا تمام جهان را دربرگرفته و طبق اعلام یونسکو، بیش از ۹۰ درصد
دانش‌آموزان دنیا تحت تاثیر قرار گرفته اند و آموزش‌های رسمی آنها تعطیل شده است. این شرایط به گونه ای است که از جنگ جهانی دوم به این‌سو، نظیر چنین حادثه ‌ای را نداشته‌ ایم و تاثیر آن در کشورهای مختلف، متفاوت است. از اینرو باید نه‌تنها متولیان این حوزه، بلکه یک عزم جدی و راسخ از سوی تمامی دستگاه ها در راستای برطرف کردن کمبودها و مشکلات اتفاق بیفتد که فرزندان این مرز و بودم تحت هیچ شرایطی از آموزش باز نمانند. چرا که اعتلای ایران اسلامی در دست تک تک این کودکان و نوجوانان است.