تفاهم- گروه گزارش: رئیس کل بانک مرکزی گفت: اعتقادی به سرکوب نرخ ارز ندارم و بانک‌مرکزی برای ثبات در این بازار دخالت می‌کند. نرخ ارز در بازار ثانویه تعیین می‌شود که بازار ثانویه (نیما) به روز و در حال تغییر است و بانک مرکزی در آن دخالتی ندارد و اقدامات بانک مرکزی صرفا برای ثبات و جلوگیری از نوسانات است. عبدالناصر همتی با حضور در کلاب هاوس به پرسش‌های کارشناسان و فعالان اقتصادی پاسخ داد و گفت: تصمیم اینکه من سفیر چین شوم گرفته شده بود و ۱۰ روز سفیر چین بودم ولی برای اجلاس سفرا به تهران برگشتم و همان روز دوم رئیس جمهور بنده را خواستند و برای شرایط ارزی مشورت خواستند و ایشان پیشنهاد پذیرش مسئولیت بانک مرکزی را به من دادند. همتی با بیان اینکه در این دوره با پشتیبانی مقام معظم رهبری و کل مجموعه دولت توانستیم این پیچ اصلی فشار حداکثری را رد کنیم، افزود: در پایان سال ۹۸ و در سال ۹۹ مشکلاتی پیش آمد که مدیریت بازار ارز را با دشواری همراه کرد. یکی بحث گران شدن نرخ بنزین و دیگری رفتن اسم ایران به لیست سیاه FATF بود. رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه در سال ۹۸ مشکل از افزایش نرخ بنزین شروع شد و افزایش قیمت بنزین به نرخ ارز شوک وارد کرد، گفت: اواخر همان سال نیز مباحث مرتبط با اف ای تی اف و ورود به لیست سیاه به عنوان شوک‌های سیاسی و روانی بر بازار ارز تاثیر گذار بود و لذا بعضاً فشارها و عوامل سیاسی و بیرونی کار را از دست ما خارج کرد.من که توانستم نرخ ارز را برای یکسال ۱۱تا۱۳هزارتومان حفظ کنم با نرخ ۱۵هزارتومان مواجه شدم. وی با بیان اینکه در سال ۹۹ اتفاقات زیادی رخ داد که اثر منفی شدیدی بر نرخ ارز گذاشت، ادامه داد: از جمله این اتفاقات، درخواست مکانیزم ماشه توسط آمریکایی‌ها بود که علیرغم اینکه رای نیاورد، ولی اثر منفی بر بازار ما گذاشت. همچنین
۱۸ بانک ما تحریم ثانویه شدند که همین امر باعث تشدید شرایط مخرب شد و افزایش انتظارات تورمی را به دنبال داشت. همتی با بیان اینکه در سال گذشته ۳۷ میلیارد دلار واردات داشتیم که دو سوم آن توسط صادرات غیرنفتی تامین شد، افزود: خالص دارایی ارزی بانک مرکزی بر اساس سیاست‌های مدون است و ارزپاشی در این خصوص وجود ندارد. نرخ ارزی که سرکوب بشود و باعث خروج سرمایه شود از نظر من مردود است. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: اگر بخواهیم خالص دارایی‌های ارزی بانک مرکزی را خرج کنیم بر اساس سیاست‌های ارزی این کار را انجام می دهیم و اجازه خروج سرمایه نمی‌دهیم. تقریبا ۶.۵ میلیارد تومان ارز صادراتی به چرخه اقتصاد کشور بازنگشته است. دو سوم تامین واردات ما در کل کشور را صادرات غیرنفتی تامین می‌کند و ما هیچ‌وقت صادرات را سرکوب نکردیم. همتی با اعلام اینکه کنترل ما در زمینه پولشویی نسبت به سال گذشته پنج برابربیشتر شده است، گفت: اضافه برداشت بانک‌ها ۸۰هزارمیلیارد تومان در نیمه دوم ۹۷ بود که الان دیگر تقریبا اضافه برداشتی نداریم.
وی افزود: ناترازی سیستم بانکی آنقدر شدید بود که زمان می‌برد و حداقل ۶سال دیگر وقت برای اصلاح آن نیاز است. وی افزود:تغییرات بسته ارزی بانک مرکزی متناسب با شرایط خاص و نیازهای کشور انجام شده است. رئیس کل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: ۵ میلیارد دلار وام حق ایران از صندوق بین المللی پول بود که با لابی آمریکایی‌ها هیات عامل صندوق حتی نتوانستند این درخواست ما را در بورد مطرح کنند. البته من چندین مرتبه در این خصوص نامه نگاری کردم و باز هم پیگیری می کنم که این حق ایران را بگیریم. همتی خاطرنشان کرد:ما ۶۰ سال است عضو صندوق هستیم. صندوق سیستمی به نام RFI دارد و در شرایط کرونا به کشورهای دارای مشکل کمک می کند. البته این وام مشروط نیست. همتی خاطر نشان کرد: بانک مرکزی با استفاده از منابع خود ۱۱ هزار میلیارد دلار تامین ارز کرده است. وی در ادامه افزود: هدایت نقدینگی معنی ندارد، هرجا بازدهی بیشتر باشد نقدینگی به آنجا سوق پیدا می کند. رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: از ابتدا با ارز ۴٢٠٠ موافق نبودم چرا که مشخص بود در توزیع، رانت زا خواهد بود لذا من منکر مشکلات ارز ۴٢٠٠ نیستم اما بر حسب شرایط تابع سیاست دولت هستیم. همتی گفت: از کسانی که می گویند بانک مرکزی نرخ بهره بین بانکی را کاهش و افزایش داد و موجب ریزش بازار سرمایه شد می پرسم یعنی واقعا رئیس بانک مرکزی این اندازه قدرت دارد که نرخ را از ۲۲ درصد
به ۸ درصد برساند بعد مجددا این را افزایش بدهد؟ اصلا به چه دلیل رئیس بانک مرکزی باید چنین تصمیمی بگیرد؟ وی افزود: در فروردین واردیبهشت سال گذشته اتفاقانی افتاد و فعالیت های اقتصادی بدلیل شیوع کرونا تعطیل شدند و طبیعتا تقاضای پول کم شد و بعد ازاینکه عوارض کرونا کاهش یافت، تقاضای پول افزایش یافت و نرخ بهره بین بانکی هم افزایش یافت. رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: به عبارت دیگر ذخایر اضافی بانک‌ها در ابتدای سال ۹۹ زیاد شد که موجب کاهش نرخ بین بانکی شد. در واقع ذخایر بانک‌ها طی یک به
۷۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. وی با بیان اینکه آینده متعلق به بازار سرمایه است، گفت: باید توجه کنیم که بازار سهام ممکن است نیازمند تعدیل باشد. البته اکنون هم بسیاری از سهم ها قیمت متعادل دارند. همچنان معتقدم باید ۵۰ درصد تامین منابع مالی از بازار سرمایه باشد.