تفاهم- گروه گزارش: رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار معتقد است بخش مهمی از تغییرات قیمتی در اقتصاد ایران تحت تاثیر تورم انتظاری به وجود میآید و نمیتوان برای تمامی آنها از لفظ حباب استفاده کرد. محمد علی دهقان دهنوی در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اظهار کرد: ما در ماههای گذشته بارها شاهد آن بودهایم که در تحلیل بازار بورس از لفظ حباب استفاده میکنند و این در حالی است که وقتی شاخص بورس ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار واحد بود نیز بعضی میگفتند بورس حباب دارد. در حالی که ما باید تحلیل کنیم ریشه تغییرات قیمتی در اقتصاد ایران چیست و حباب را باید در چه زمینهای به کار برد. وی با اشاره به شرایطی که اقتصاد ایران در سالهای گذشته تجربه کرده است، بیان کرد: ما نباید در اقتصاد یک متغیر اسمی را با یک متغیر واقعی مقایسه کنیم. مثلا اگر رشد اقتصاد کشور مثبت سه درصد باشد، آیا تولیدکنندگان حاضرند قیمت محصول خود را تنها سه درصد افزایش دهند؟ یا اگر رشد اقتصاد منفی شد، آیا قیمت کالاها کاهش مییابد؟ در اقتصاد ایران متاسفانه قیمتها در بسیاری از مواقع تحت تاثیر تورم انتظاری تغییر میکنند و این با حباب معنی یکسانی ندارد. در دوره فشار حداکثری ترامپ، یک تورم انتظاری جدی شکل گرفت و این با حباب متفاوت است. رئیس سازمان بورس با اشاره به وضعیتی که سایر بازارها در ماههای گذشته تجربه کردهاند، بیان کرد: وقتی این انتظار به وجود میآید که ارزش پول ملی کاهش مییابد، عدهای برای حفظ سرمایه خود به سمت بازارهایی مانند سکه یا دلار میروند. عدهای وقتی سکه ۱۶ میلیون تومان بود خرید کردند اما امروز قیمت سکه به حدود ۱۰ میلیون تومان رسیده یا عدهای وقتی دلار از مرز ۳۰ هزار تومان گذشته بود، خرید کردند اما امروز دلار به ۲۴ هزار تومان رسیده است. در بازار بورس نیز میزان کاهش شاخص در همین حد بوده است و تحت تاثیر تغییر شرایط اقتصادی، تغییراتی رخ داده که تفسیر حباب از آنها اشتباه است.
دهقان دهنوی با اشاره به اینکه عوامل مختلفی در تغییر تحولات بورس دخیل بودند به عامل کاهش نرخ بهره بانکی اشاره کرد و گفت: در هر جای دنیا زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا میکند تمایل به سمت بازار دارایی ها با افزایش همراه می شود و پول از سمت سپرده ها به سمت بازار دارایی ها سوق پیدا می کند. وی با بیان اینکه مردم از بورس استقبال کردند و سرمایههای خود را وارد این بازار کرده اند، افزود: بازار سرمایه از محل حضور مردم توسعه فعالیت پیدا کرده که در کنار آن نقش و جایگاه این بازار در اقتصاد کشور با افزایش همراه شد، اما تعداد قابل توجهی از مردم که در قیمت های اوج و در ماه تیر و مرداد وارد بورس شدند به دلیل قرار گرفتن شاخص بورس در مسیر نزولی دچار ضرر و زیان سنگینی شدند. قطعا این موضوع برای ما نارحت کننده است و به عنوان دغدغه محسوب می شود، در این مورد فکر خواهیم کرد که چگونه می توان در آینده از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد. رئیس سازمان بورس و اورای بهادار با بیان اینکه ماهیت بورس ریسک و جبران بورس در خود بورس است، گفت: اکنون شاخص بورس در محدوده کانال یک میلیون و ۱۵۴ هزار واحد قرار دارد. شاخص بورس بارها در سنوات گذشته هم ریزش داشته، درست است که با این شدت ریزش نداشته اما تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده، اما حدود ۶ ماه بعد، از کانالی که ریزش داشت عبور کرد و از آن فراتر هم رفته است. باید فرهنگ سازی کنیم و به مردم آموزش دهیم تا ترغیب و ترویج کنیم کسانی که از دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس برخوردار نیستند روش سرمایه گذاری غیرمستقیم مانند صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان ها را انتخاب کنند. دهقان دهنوی به توسعه نهادهای مالی در بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: زمانی که به عنوان رئیس سازمان بورس انتخاب شدم درخواست مجوز ۲۵۰ شرکت سبدگردان ارائه شد که مدارک آنها کامل بود، در این مدت حدود ۱۲ مجوز ارائه کرده ایم تا از این طریق توسعه بازار سرمایه و زیرساخت ها شکل بگیرد. رئیس سازمان بورس و اورای بهادار گفت: حدود ۱۵ سال بود که مجوز کارگزاری صادر نشده بود، یکی از بحث هایی که در کشور درباره انحصار مجوزها وجود داشت درباره مجوز کارگزاری ها بود، این دستورالعمل بازنگری و فراخوان داده شد تا در این زمینه مجوز ارائه شود. وی ادامه داد: اعتقاد من در بحث انحصارزدایی، افزایش فعالیت در بازار سرمایه و توسعه این بازار از طریق توسعه نهادهای مالی است که این موضوع را با قدرت دنبال خواهیم کرد.