مهدی باقریان
كوويد-19 به مانند ساير رويدادهاي جهاني داراي اين پتانسيل است كه ديد ما نسبت به جهان، روش‌هاي تفكر و انديشيدن را به طوركلي دستخوش تغيير نمايد.صرف‌نظر از تراژدي انساني ناشي از همه‌گيري كوويد-19 و از بين رفتن جان ميليون‌ها انسان، متلاشي شدن خانواده‌ها و رعب و وحشت فراگير در بين مردم و جوامع، بايد دانست كه تغييرات اجتماعي و اقتصادي ناشي از كرونا و قرنطينه تا بدان حد ماندگار، چشمگير و مهلك بوده است كه هيچگاه از حافظه جهانيان، چه نسل‌هاي كنوني و چه نسل‌هاي آينده پاك نخواهد شد.
كوويد-19 با خود دردهاي فردي، عاطفي، رواني، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي بسياري را به همراه آورد و به همين دليل هم هست كه مي‌توان آن را در زمره رويدادهاي تاريخي تاثيرگذار و شوك‌هايي كه جهان را دگرگون ساخته است، طبقه‌بندي كرد.دنياي پس از كوويد-19 از بسياري جهات شبيه به آن چيزي نيست كه بسياري از آينده‌شناسان، نظريه‌پردازان، سياست‌شناسان يا سازندگان فيلم‌هاي تخيلي
تصور مي‌كردند.
پيامدها
بيماري همه‌گير كوويد-19، سازمان‌ها و سيستم هاي سلامت عمومي و قابليت ارتباط صحيح آن‌ها با مردم و جوامع را به چالش كشيده است.اين چالش‌ها و چالش‌هايي نظير ابهامات و ريسك‌هاي موجود در حين بررسي نگراني‌هاي عموم جامعه، مي‌توانند منجر به مجموعه‌اي از نتايج و پيامدهاي جبران‌ناپذير از جمله از دست رفتن «اعتماد» و «اعتبار» سازمان‌هاي سلامتمحور و دولت، تاثيرات اقتصادي و در بدترين حالت، مرگ شهروندان شوند.
روابط‌عمومي و رويدادهاي سلامت عمومي
يكي از مهم‌ترين و موثرترين اقدامات در واكنش به هر رويداد سلامت عمومي، اشتراك‌گذاري دانسته ها، مجهولات و اقدامات صورت گرفته براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه نجات جان شهروندان و كمينهسازي اثرات سوء هر بحران و رويداد است. اين حق افراد است كه اطلاعات كافي در اختيار داشته باشند و ريسك‌هاي سلامتي و بهداشتي پيش روي خود و عزيزان‌شان را بشناسند. همچنين ارتباط و تعامل منظم و پيشاپيش و شفاف و صادقانه با عموم و جوامع در معرض خطر، مي‌تواند موجب ابهامزدايي و اجتناب از سوءتفاهم ها شود.
غير از اين، برداشت جوامع متاثر از بحران‌هاي سلامت عمومي، تفاوت هايي را با ديدگاه هاي متخصصان و مسئولان ايجاد مي‌كند. روابط‌عمومي مي‌تواند با اطلاع از دانسته ها، احساسات و اقدامات مردم در قبال بيماري هاي همه‌گير و چيزهايي كه بايد بدانند و انجام دهند، اين خلأ را پر كرده و به كنترل بيماريهاي همه‌گير كمك كند. روابط‌عمومي همچنين مي‌تواند اطلاعات پيچيده علمي را به‌گونه‌اي ارائه دهد تا اقشار مختلف جامعه، مشكلي براي درك و اعتماد به آن‌ها نداشته باشند.روابط‌عمومي نه تنها يكي از راهکارهاي موثر براي مديريت حجم زياد اطلاعات (اينفودميك = فراواني اطلاعات راجع به يك مسئله كه شناسايي راهکار مناسب را دشوار مي‌كند) است، بلكه موجب اعتماد مردم به واكنش‌هاي دولت نيز مي شود و احتمال پيروي آن‌ها از توصيه هاي بهداشتي را افزايش ميدهد.
اين رويكرد، همچنين شايعه ها و سوءتفاهم‌هايي كه موجب تضعيف واكنش ها و شيوع بيشتر بيماري مي‌شوند را كاهش مي دهد.
درس‌هاي آموخته شده
اگر بشر بخواهد از وقوع همه‌گيري‌هايي شبيه به كوويد-19 اجتناب كند مي‌بايد درس‌هاي بسياري كه در آن نهفته است را به خوبي بياموزد و بكار بندد.يكي از اصلي‌ترين دروس آموخته‌شده بحران‌هاي سلامتي قرن 21 اين است كه ارتباطات و روابط‌عمومي نقش مهمي در واكنش موفقيتآميز به مسائل اضطراري دارد. بنابراين شايد بتوان بيماري همه‌گير كوويد-19 را به عنوان يكي از بزرگ‌ترين تغييرات فلسفي و محيطي در تاريخ ارتباطات و روابط‌عمومي نوين معرفي كرد كه به‌طور بالقوه قادر است، تاثيرات گسترده‌اي را بر روي پاسخگويي اجتماعي موسسات، اخلاق شهروندان، فلسفه بنيادين ارتباطات و چشم‌انداز روابط‌عمومي برجا گذارد.با اين حال هر رويداد سلامت عمومي، چالش‌هاي ارتباطي جديدي را به همراه مي‌آورد، اما مي‌توان از دروس برگرفته از بحران‌هاي پيشين براي مقابله با آن‌ها بهره گرفت.