تفاهم- گروه گزارش: رئیسکل بانک مرکزی سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی را سبب هدر رفتن بخشی از منابع ارزی دانست و از بهبود چشمگیر تامین ارز در سال جاری خبر داد.
علی صالحآبادی در یک گفتوگوی تلویزیونی درباره اشکالات سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: ارز پیش از این به حلقه اول پرداخت میشد و به دلیل آنکه به واردکننده داده شده بود به جای اینکه مردم و مصرفکننده برسد و انحرافهایی داشته است. زمانی که به واردکننده ارز ۴۲۰۰ داده میشد اولاً تفاوت نرخ ارز و سامانه نیما قابل توجه بود و واردات بیش از نیاز کشور بود. ارز ارزان بود واردات بیشتر بود که به قاچاق منجر میشد به تولید هم آسیب جدی وارد شد. وی افزود: شکل پرداخت یارانه اصلاح شده است و مردم اصلاح این یارانه را میبینند و این شکل جدید بسیار مناسب شده نسبت به قبل چرا که پیش از این به واردات اختصاص یافته بود و سر سفره مردم نبوده است. اصلاح قیمت نیاز به توضیح دارد. ورود به این موضوع جسارت و جرأت میخواهد و دولت سیزدهم هم باید برای مردم توضیح دهد. رئیسکل بانک مرکزی در ادامه گفت: اگر اصلاح یارانهها زودتر اجرایی میشد بهتر بود. با توجه به جنگ اوکراین قیمت جهانی کالاها افزایش پیدا کرد و خیلی از کشورها تعرفه واردات را صفر کردند و انگیزه قاچاق از کشور ما بیشتر هم شد. بنابراین اگر امسال ارز ۴۲۰۰ ادامه پیدا میکرد هدر رفت منابع ارزی بیشتر میشد. وی در پاسخ به این سوال که چه مقدار رانت از طریق ارز ۴۲۰۰ صورت میگرفت، بیان کرد: ارز ۴۲۰۰ تومانی رانتهای ایجاد میکرد و این رانتها حجم زیادی از منابع ارزی را اختصاص میداد و مردم ارز ارزان و کالای ارزان را احساس نمیکردند. تمامی حلقههای تولیدکننده و توزیعکننده استفاده میکردند، اما مردم استفاده نمیکردند. اکنون یارانه به اقشار هدف و گروهها پرداخت و به شکل دیگری توزیع میشود. صالحآبادی درباره تأمین ارز از سوی بانک مرکزی برای کالا و مواد اولیه هم عنوان کرد: ارز مورد نیاز اکنون تأمین با نرخ نیما است که راحتتر تأمین میشود در گذشته چون نرخ ترجیحی بود صرفاً بانک مرکزی تأمین میکرد، اما وقتی ارز نیمایی میشود، بخش خصوصی صادرات غیرنفتی برای کالای اساسی ارز را تأمین میکند بنابراین ارز بهتر تأمین میشود. هیچ مشکلی در تأمین ارز کالاهای اساسی نداریم و خوشبختانه درآمد ارزی به دلیل افزایش قیمت نفت و رشد ظرفیت تولید نفت بیشتر هم شده است بنابراین هیچ مشکلی در این بخش نداریم. رئیس بانک مرکزی درباره وضعیت در حوزه صادرات با وجود صحبتهای مقامات آمریکایی هم گفت: در حوزه صادرات غیرنفتی وضعیت خوب شده است. امسال از سال گذشته تأمین ارز بیشتر میشود. در حوزه نفت و صادرات نفتی هم قیمت نفت افزایش یافت و ظرفیت تولید افزایش یافته ظرفیت تولید نفت به قبل از تحریمها برگشته است. روابط بانکی ما با کشورهای دوست و همسایه بهتر شده و درحال توسعه است. وی همچنین از افزایش صادرات نفت خبر داد و گفت: اخیراً به کشورهایی که نفت میفروختیم میزان صادرات افزایش یافته است. رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: با کشورهایی که رابطه همکاری مشخصی داریم FATF مانع تجارت و تعامل ما نیست، بلکه مانع اصلی در این زمینه تحریمهاست که با سازوکاری این موضوع نیز برطرف شده است. سال گذشته روزانه حجم قابل توجهی واکسن وارد شد که همین امر را تایید میکند. وی درباره اقدامات بانک مرکزی برای مبارزه با قاچاق ارز با اشاره با اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اظهار کرد: اصلاحات این قانون امکانات خوبی برای مبارزه با قاچاق ارز میدهد و یکی دیگر از موضوعات موثر در مبارزه با قاچاق ارز، حاکمیت ریال است که اکنون نقل و انتقالات وجوه از طریق سامانههای مربوطه تحت نظارت است و با آن بخش از وجوه مربوط به قاچاق ارز برخورد میشود. بدین منظور، در حال حاضر برای نقل و انتقال مبالغ بالای ۲۰۰ میلیون تومان باید مستندات به بانک ارائه شود. صالح آبادی ادامه داد: از سوی دیگر، سازمان امور مالیاتی نیز با وضع مالیات از قاچاقچیان ارز، به مبارزه با قاچاق ارز کمک میکند. در حال حاضر اکثر کارتخوانها و سایر درگاههای پرداخت از طریق حاکمیت ریال و سامانههای بانک مرکزی تحت اشراف نظام مالیاتی قرار گرفته است و تفکیک حسابهای شخصی و تجاری هم به زودی اجرا میشود که میتواند به شفافیت وجوه ریال کمک کند. وی با بیان اینکه قواعد نظارتی مختلفی در بانک مرکزی وجود دارد، افزود: قرار است این قواعد نظارتی در سامانه سمات پیاده و این سامانه هوشمند شود و تسهیلات در این قالب پرداخت شود. رئیس کل بانک مرکزی درباره کنترل نقدینگی گفت: محورهای اصلاح نظام بانکی تدوین و به دولت ارائه شده و فعالیتهای مربوط به آن آغاز شده است که اصلاح رابطه دولت با بانکها و بانک مرکزی، اصلاح رابطه بانک مرکزی با بانکها و بانکها با مشتریان از جمله محورهای اصلی این اصلاح است. موارد تاثیرگذار در رشد نقدینگی و پایه پولی، استقراض دولت از بانک مرکزی، بدهی بانکها به بانک مرکزی، خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی و انتشار اوراق توسط دولت است که برای همه این موارد سازوکارهای لازم پیشبینی شده است.