تفاهم – گروه مناطق آزاد: دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی و مشاور رئیس جمهور گفت: متاسفانه با گذشت بیش از سه دهه از عمر مناطق آزاد در ایران همیشه تراز تجاری این مناطق منفی و در برابر تراز مناطق ویژه اقتصادی همواره مثبت بوده است. سعید محمد افزود: وظیفه سازمان مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی ایجاب میكند بخش خصوصی به جای انتقال سرمایه خود به خارج از كشور فضای مطمئنی ایجاد كند تا سرمایههای خود را به مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بهكار گیرد البته این امر نیاز به یك طرح تحولی دارد. وی اظهار داشت: بیش از سه دهه از عمر مناطق آزاد در كشور میگذرد اما همیشه تراز تجاری این مناطق منفی و در برابر تراز مناطق ویژه اقتصادی همواره مثبت بوده است. محمد گفت: این سازمان به دنبال این است كه مناطق آزاد ایران به تراز بینالمللی برسد. وی افزود: در حال حاضر ۷۵ درصد تجارت كشور چین در مناطق آزاد انجام میشود و همینطور مناطق آزاد در امارات و تركیه موتور پیشران اقتصادی كشورهای خود هستند. محمد اظهار داشت: شوربختانه در ایران به دلایلی كه آسیبشناسی شده این معضل وجود دارد كه مناطق آزاد نتوانستهاند به ظرفیت برسند. وی ادامه داد: سازمان مناطق آزاد ضمن بررسی مسائل و معضلات مبتلا به این مناطق به دنبال ارائه راهكارهای مناسب و مبتنی بر واقعیتهای موجود و همچنین ایجاد طرح تحول است تا مناطق مزبور بتوانند به ظرفیت قابلقبول برسند.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی كشور گفت: گاهی كدهای غلط میدهند، وقتی كد غلط باشد راهكار هم غلط خواهد بود این میشود كه كشور ۳۰ سال دارای مناطق آزاد است اما این مناطق نتوانستهاند به ظرفیت برسند. محمد افزود: برخی افراد بهصورت عامیانه بحثهایی در خصوص مناطق آزاد مطرح میكنند كه به هیچ وجه درست نیست. وی اظهار داشت: خوشبختانه آسیبشناسی درستی پیرامون مناطق آزاد كشور انجام شده و به تبع آن راهكارهایی كه تعریف شده متناسب با واقعیتهای موجود است. محمد گفت: هفت نسل از مناطق آزاد در دنیا میگذرد متاسفانه مناطق آزاد در ایران همچنان در نسل اول است. وی افزود: متوسط مساحت مناطق آزاد در دنیا حدود هفت هزار هكتار است در صورتیكه در ایران برای مثال مساحت منطقه آزاد ماكو ۴۰۰ هزار هكتار است. محمد اظهار داشت: بهطوركلی باید منطقه آزاد را برای توسعه اقتصادی ایجاد كرد و از واحدهای صنعتی و تولیدی دعوت شود در بستر مناطق آزاد فعالیتهای خود را توسعه دهند. وی گفت: معافیتهای مالیاتی و گمركی باید به واحدهای تولیدی صنعتی اعطا شود تا واحدهای نوپا از این فضا استفاده کنند و بتوانند ضمن رقابت رشد و توسعه پیدا كنند و بعد آهسته آهسته معافیتهایشان كم شود. محمد افزود: بهطور كلی در یك فضای مشخص و محصور شده به راحتی میتوان این كارها را انجام داد وقتی ۴۰۰ هزار هكتار میشود یك منطقه آزاد بدون شك نه میتوان آن را محصور کرد و نه معافیت گمركی و مواردی از این دست ایجاد كرد.
دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری - صنعتی و ویژه اقتصادی كشور گفت: وقتی منطقهای قابلیت كنترل مالیاتی، محصور شدن و ایجاد معافیت گمركی نداشته باشد این دلیلی میشود بر اینكه قانونگذار بگوید واحدهای صنعتی – تولیدی مستقر در مناطق آزاد باید مالیات پرداخت كنند، حقوق گمركی را نمیتوان حذف كرد و مواردی دیگر به این ترتیب مشوقها یك به یك از چرخه حذف میشوند، وقتی مشوقها حذف شد سرمایهگذار هم به سمت مناطق آزاد نخواهد آمد. محمد افزود: توضیح اینكه وقتی كشور امارات زمین رایگان و همچنین ۹۰ درصد تسهیلات ارزی به فعالان اقتصادی ایرانی میدهد هیچ وقت فعال اقتصادی در منطقه آزادی كه نه معافیت مالیاتی دارد نه معافیت گمركی دارد نه سایر مزایا رغبتی برای سرمایهگذاری از خود نشان نخواهد داد. وی بیان داشت: قوانین خلقالساعه از دیگر مشكلات مناطق آزاد كشور است كه در همه موضوعات میتواند آسیب جدی وارد كند. محمد عنوان كرد: یك روز به فعال اقتصادی گفته میشود ۲۰ سال معافیت مالیاتی دارید به همین امید با یك طرح توجیه اقتصادی فعالیت خود را شروع میكند بعد از یك مدتی گفته میشود حتما باید مالیات پرداخت كنید. وی گفت: سیزدهم دی ماه سال گذشته قانون ارزش افزوده مناطق آزاد را هم مشمول پرداخت مالیات كرده است. محمد افزود: عدم سرمایهگذاری در بحث زیر ساخت از دیگر مشكلات و مسائل مناطق آزاد در كشور است. وی بیان کرد: پس از سه دهه هنوز قدیمیترین مناطق آزاد در كشور مثل كیش، قشم و چابهار مشكل آب، برق، اینترنت و غیره دارند چون بودجهای به این مناطق اختصاص پیدا نكرده است. محمد با اشاره به اینكه فقدان بودجه دولتی باعث شده این مناطق به سمت زمینفروشی بروند، گفت: متاسفانه در بحث زمینفروشی مشكلات، مسائل و تخلفات زیادی اتفاق افتاد كه موجب بدبینی همه نسبت به مناطق آزاد شده است. وی افزود: وقتی كارها به شكل درست انجام نشود تبعاتی به همراه خواهد داشت كه شوربختانه این تبعات امروز گریبان مناطق آزاد را گرفته است. محمد گفت: در حال حاضر راجع به مناطق آزاد با هر كسی در راستای رفع مشكلات آن صحبت میشود به چشم زمینخواری، قاچاق كالا و ارز یا شركتهای صوری نگاه میكنند البته ناگفته نماند امروز خیلی از این موارد دیگر واقعیت ندارد یعنی نه شركتهای صوری نه قاچاق كالا و ارز به آن معنا در مناطق برقرار است ولی همچنان به این چشم نگاه میشود.