 رضا‌زاده-کارشناس اقتصادی
دلالان در همه جای اقتصاد ایران ، جا خوش کرده اند و کمتر بازاری را می توان سراغ داشت که عاری از آنان باشد و حضورشان تابع هیچ قانون و ضابطه ای نیست. از قرعه کشی خودروها گرفته تا بازار محصولات کشاورزی و دامی. آن ها در لایه لایه ی اقتصاد ایران نفوذ و رسوخ پیدا کرده اند و بدون متحمل شدن زحمتی، بخشی از سود فعالان عرصه ی تولید و یا فعالان اقتصادی را به جیب زده و سودهای کلان را از آن خود می کنند. سوداگرانی غیر مولد، که معمولا با داشتن امکانات و ارتباطات در تجارت و اقتصاد دخالت می کنند. گویا اقتصاد ما از بیماری دلال پروری رنج می برد.
دلالانی که به سادگی از معاملات در بازارها بدون صرف هیچ گونه هزینه ای، پروانه ی کسب و مالیاتی درآمدهای میلیونی کسب می کنند. در حالیکه آمارها خبر از بیکاری و عدم تمایل جوانان در مشاغل سخت می دهد، بنظر می رسد بازار دلالی و واسطه گری که می تواند ، ره صد ساله را یک شبه طی کند، از جذابیت های بیشتری برخوردار است. همین مسائل باعث شده ، روز به روز گرایش افراد به سمت بازارهای واسطه ای بیشتر شده، به امید آنکه به سودهای کلان دست یابند. در همین چند هفته ی گذشته و بازار ملتهب ارز و سکه ، چه سودهای میلیاردی که به جیب نزده اند و به جای دست اندرکاران این حوزه ، نبض بازار را در دست گرفته ، قیمت ها را اداره می کنند.
اگر هدف ما رسیدن به تولید و اشتغال است، نیازمند حذف هرگونه فعالیت های دلالی در کشور هستیم. چرا که هرچه ضریب نفوذ دلال ها و واسطه ها در یک اقتصاد بیشتر باشد، به همان میزان شاهد بروز فساد و نارسایی در حوزه های مختلف اقتصاد خواهیم بود.
آن ها سال هاست که بصورت قارچ گونه در جامعه رشد کرده اند و در حوزه ای که ورود می کنند، بازار آن را متشنج کرده و اخلال ایجاد می نمایند  و متهم اصلی بسیاری از آشفتگی ها و نابسامانی های عرصه ی اقتصاد به شمار می روند. عدم نظارت کافی را شاید بتوان یکی از فراهم ترین بسترها برای فعالیت آن ها دانست. از اینرو چنانچه اقتصادی سالم و پویا باشد و فرایندهایی از جمله  تولید- توزیع- مصرف، مطابق با تبیین قوانین و سیاست های کارآمد صورت بپذیرد ، فعالیت های دلالی به حداقل خواهد رسید.
در واقع هر چه مسیر تولید - توزیع و مصرف طولانی تر و غیرشفاف تر باشد، بستر مناسبی برای حضور دلال ها و کسب سود است. باید نظام تولید وعرضه به صورت طبیعی و قاعده مند فعالیت نماید و با اطلاع رسانی آگاهانه نسبت به نرخ قیمت ها و محصولات و نظارت دقیق و فزاینده ی دستگاه های ذیربط، عرصه را برای فعالیت دلالان محدودتر ساخت. تلاش در ایجاد شفافیت اقتصادی، هدایت سرمایه های کشور به سمت تولید و اشتغال می تواند موانعی از ظهور پدیده ی دلالی و واسطه گری در ایران باشد. مطالعات نشان 
می دهد، عدم آگاهی فروشندگان و رکود در بازار از جمله عوامل تاثیرگذار در شیوع دلالی هاست. اما آنچه مسلم است، دلالانی که از سوی مسئولین کشور، متهم به اخلال در سیستم اقتصادی هستند و سرمنشا هر نابسامانی اقتصادی به آن ها ختم می شود، خود محصول نظام اقتصادی حاکم هستند و همین شرایط غیرشفاف و ناامن اقتصادی برای تولید و تولید کنندگان، حضور آن ها در نظام اقتصادی کشور بیش از پیش تقویت نموده است.