* خوشدل – کارشناس اجتماعی
حاشیه نشینی در کلانشهرها ، معضل جدیدی نیست که به تازگی با آن روبرو شده باشیم. اتفاقی که به چند دهه ی قبل بر می گردد، که بسیاری از افراد از روستاها و شهرستان های کشور به امید زندگی بهتر، بار سفر را بسته و شهر و روستای خود را ترک کرده اند تا در وضعیت معیشتی و امکانات رفاهی بهتری زندگی نمایند. این روند رو به رشد مهاجرت ، چنان با سرعت اتفاق افتاد که تنها در سال 99 به روایت آمارهای منتشر شده ، ۹۰ هزار نفر ساکن تازه به شهرهای جدید اضافه شد به‌ طوری‌ که کل جمعیت این مناطق از یک میلیون نفر گذشت. این کوچ، معادل 2.2 برابر میانگین سالانه جمعیت مهاجر طی دو دهه اخیر بوده است.
حاشیه نشینی به خودی خود می تواند ، بستر بسیاری از نابهنجاری های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را ایجاد نماد. البته این موضوع تنها مختص پایتخت نیست و اکثر کلان شهرهای بزرگ و کوچک کشور، گرفتار این معضل اند، تا جایی که آمارها خبر از قریب بیست میلیون ایرانی را می دهد که در حاشیه ی شهرها ساکن هستند. اینکه علت این مهاجرت ها چیست ، بر هیچ کس پوشیده نیست. بیکاری در روستا ها، نبود امکانات رفاهی، درمانی و حتی تحصیلی همه و همه دست به دست هم داده تا زندگی در کلانشهرها ولو در حاشیه در اولویت این قشر آسیب پذیر قرار گیرد. اما ماجرا از آنجا آغاز می شود که هزینه های زندگی در کلانشهرها، بالاخص کلان شهر تهران تا حدی افزایش یافته است که این روزها افزایش پدیده ی حاشیه نشینی در تهران را در سر تیتر خبرها قرار داده است. تراکم جمعیتی بالا، نبود شغل مناسب و از همه مهم تر، بالا بودن هزینه های معیشتی و هزینه های مسکن باعث هر چه پر رنگ تر شدن مهاجرت مردم به حاشیه ی تهران شده است. قیمت های نجومی مسکن که هیچ، افزایش بی حد و مرز اجاره بها ، عرصه را برای حضور بسیاری از اقشار متوسط و پایین جامعه چنان تنگ کرده است که چاره ای جز کوچ کردن به قسمت های حاشیه ای شهر نداشته اند. در تایید مطالب فوق بر اساس پژوهشی که در این زمینه صورت پذیرفته است، ضعف ساختارهای اقتصادی، ضعف نظام  برنامه ریزی و مدیریت شهری، عدم هدایت و حمایت های لازم از سمت دولت، همگی دست به دست هم داده که بیش از 20 درصد از جمعیت تهران حاشیه نشین بوده و در مناطق پاکدشت، احمدآباد و قیامدشت بیشترین جمعیت حاشیه نشین را دارا باشند. حاشیه نشینی، مسئله ای بسیار جدی و نگران کننده برای کشور و مسئولین است که برای حرف زدن درباره ی آن و اقدامات عملی در این زمینه خیلی دیر شده است. چراکه این محلات ناکارامد شهری به سرعت در اطراف پایتخت در حال گسترش است و عموما ویژگی هایی چون بافت های فرسوده، روستاهای الحاقی به شهر و سکونت های غیر رسمی را دارا می باشند. مناطق حاشیه نشین ؛ ویژگی های نامطلوبی از قبیل تراکم جمعیت ، فقدان رفاه و خدمات شهری هم تراز با مناطق شهری دارند. رویارویی با معضلات بزرگ اجتماعی همچون دزدی و ترویج اعتیاد ، فحشا و بیماری ها یک حقیقت تلخ و دردناک است که نشان از یک نابرابری و بی عدالتی با ساختار نامناسب شغلی و عدم وجود تسهیلات بهداشتی و خدماتی، ضعف سرمایه ی اجتماعی، عدم وجود امکانات آموزشی و عدم دسترسی مردم به حداقل های زندگی را دارد.
این که حریم اکثر کلانشهرها از جمله مانند تهران، معلوم نیست و مدام بر مناطق حاشیه ای آن افزوده می شود، زنگ خطری است که تبعات اقتصادی، اجتماعی متعددی را بدنبال 
خواهد داشت.