با وجود اینکه لازمه رونق وامدهی بر پایه اعتبارسنجی است اما شواهد حاکی از آن است که عملکرد بانک مرکزی در زمینه تکمیل پایگاه دادههای اعتباری، دچار ضعف جدی است.
به گزارش خبرنگار مهر، طبق بررسیها حدود ۷۰ درصد متقاضیان وام از سیستم بانکی در کشور را افرادی تشکیل میدهند که نیاز ضروری به وامهای خرد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان دارند. اما رصد اظهارات و مطالبات این دسته از متقاضیان نشان میدهد که برای دریافت وام بیش از اندازه به زحمت میافتند. تهیه مدارک مربوط به یک تا چند ضامن که بانکها جهت اخذ اطمینان از بازگشت وجوه بانک از متقاضیان طلب میکنند، مسیر دریافت وام برای متقاضیان را بیش از پیش دشوار میسازد.
به همین منظور در مدل جدیدی که وزارت اقتصاد در سال گذشته آن را به سیستم بانکی ابلاغ کرد، «اعتبارسنجی افراد»، ملاک دریافت وام خرد و متوسط قرار گرفت؛ به طوری که وامگیرنده نباید چک برگشتی یا اقساط معوق داشته باشد؛ زیرا از این پس امتیاز منفی یا مثبت فرد در سامانه اعتبارسنجی، تعیینکننده میزان دریافت وام یا حتی عدم دریافت آن خواهد بود.اما با این حال شواهد حاکی از آن است، با وجود تأکید دولتمردان بر وامدهی بر پایه سیستم تخمین اعتبار اشخاص در مقام سخن، اقدام مثبتی در زمینه تکمیل زیرساختهای نظام اعتبارسنجی صورت نگرفته نشده است.
طرح وام بدون ضامن موفقیتآمیز بود؟
سال گذشته ،علی بهادریجهرمی - سخنگوی دولت با اشاره به جلسه رئیس جمهور با مدیران عامل بانکها، گفته بود: «با دستور رئیس جمهور احتمالاً نوع وثیقهگذاری وامهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان تغییر میکند. باید نوع وثیقهگذاری وامهای زیر ۱۰۰ میلیون تومان را به گونهای تغییر دهند تا مردم بتوانند بر مبنای اعتبارسنجی، تسهیلات خرد را آسانتر
دریافت کنند.»
اما بعد از این ابلاغیه بود که مردم شکایات زیادی از عدم تمکین بانکها به این مصوبه رئیس جمهور داشتهاند و اعلام کردند ،بانکها حاضر به پرداخت وام با این مبلغ بدون ضامن و بر مبنای اعتبارسنجی نیستند.بعد از این بود که محمدرضا پورابراهیمی - رئیس کمیسیون اقتصادی درباره این موضوع واکنش نشان داد و تصریح کرد: «بررسی این موضوع به دلیل شکایات متعدد مردم در دستور کار مجلس قرار گرفت و با رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد رایزنیهایی انجام شد.»
جلسات اعتبارسنجی در بانک مرکزی تشکیل نمیشود
فارغ از تخلفات و خودسریهای نظام بانکی در زمینه عمل به دستورات بالادستی، شاید بتوان یکی از عوامل مهم اجرا نشدن مطلوب طرح وامدهی بدون ضامن در کشور را در معضل تکمیل نشدن زیرساختهای نظام اعتبارسنجی در کشور، مرتبط دانست.
یک نمونه از این معضلات به موضوع «تشکیل نشدن جلسات اعتبارسنجی در بانک مرکزی» مربوط میشود.
ادامه در صفحه 4