* محسن اکبرزاده – کارشناس اجتماعی
این روزها فشار اقتصادی بسیاری از ملزومات اولیه ی زندگی را از سفره ی قشر متوسط حذف کرده است. شرایط اقتصادی به نحوی است که طبقه متوسط بر اساس توانایی مالی خود و صرفه جویی در بسیاری از حوزه ها، نیازهای فرهنگی و اجتماعی خود را اهم و مهم می کند.
بسیار سفر باید کرد، تا پخته شود خامی. ضرب المثلی که اگر روزگاری مردم را به سفر کردن تشویق می کرد، اکنون دیگر محلی بر اعراب ندارد. چرا که یک سفر ساده ، دو الی سه روزه چنان هزینه ی سنگینی را بر دوش یک خانواده تحمیل می کند، که قشر متوسط مجبورند از پایه ، قید مسافرت رفتن را بزنند.
این روزها با تورمی افسار گسیخته ای روبرو هستیم که از طرفی حقوق ها و دستمزدها متناسب با تورم رشد نکرده است. بنابراین فشار زیادی بر معیشت زندگی طبقه متوسط که اغلب کارمند یا کارگران هستند، وارد کرده است. اگر خانواده های اقشار متوسط سعی بر آن دارند که هزینه های ضروری همچون درمان، بهداشت و آموزش را در سبد خانوار حفظ کنند، سفر از جمله هزینه هایی بی اولویتی است که اکنون جایی در سبد خانوار قشر متوسط ندارد.
مسافرت رفتن یکی از تفریحات طبقه متوسط بوده است. تفریحات طبقه متوسط بر خلاف طبقات بالاتر و پایین تر، البته توقع چندانی از سفرهایشان نداشته و بدنبال سفر به خارج و ... ندارند. آن ها تنها به دنبال آنند که یکبار در سال هم شده، با اعضای خانواده ی خود یک سفر بین استانی و یا حتی داخل استانی داشته باشند. کافی است برای تعطیلات هفته های جاری پیش رو یک نیم نگاهی به قیمت پروازهای داخلی بیاندازید تا برق از سرتان بپرد. شرکت های هواپیمایی که هر یک ساز خود را می زنند و بدور از هیچ نظارتی قیمت ها را بالا و پایین می کنند. نرخ هتل ها که حتی از نوع سه ستاره به پایین نیز به قدری بالاست که سفر تبدیل به یک تفریح لاکچری برای قشر معدودی از جامعه شده است.
با وضعیت پیش رو می توان پیش بینی کرد که اوضاع گردشگری و سفر در نوروز امسال چگونه است و میزان سفرها کاهش مییابد و از سوی دیگر، همه ما میدانیم سهم سفر در سبد هزینه خانوارها محدود است و در مقاطعی که قدرت خرید جامعه پایین تر است، تمایل به مسافرت کاهش مییابد.
گرانی سفر یک شوک به سلامت قشر متوسط جامعه است. وقتی تفریحات به حداقل برسد و افراد حتی نتوانند یک سفر ساده را در برنامه ی سالانه ی خود برنامه ریزی کنند، تبعات آن می تواند در سایر بخش ها نیز لمس شود. البته ارزان سازی سفر داخلی دغدغه ای بود که تا به امروز با وجود ارائه طرح های مختلف ازجمله طرح تقسیط هزینههای سفر، بنزین مسافرتی، سفر کارت ملی و یارانه سفر به سرانجام نرسید و تنها از دولتی به دولت دیگر دست به دست شد. امید واریم بعد از کرونا و شرایطی که مردم این روزها با آن گریبانگیرند، تمهیداتی جدی در این حوزه از سوی مسئولین امر اندیشیده شود.