فلسفه تشکیل تعاونی‌های آموزشی، تقویت روحیه تعاون و همکاری در میان دانش‌آموزان و تشویق آنها به انجام فعالیت‌های گروهی و آشنایی با امور اجتماعی و اقتصادی تعاونی است. به گزارش ایسنا، کارشناسان کارکردهای اجتماعی و فرهنگی را مهم‌ترین رویکرد تعاونی‌های آموزشی عنوان کرده و معتقدند وجود یک تعاونی در یک نهاد آموزشی مثل مدرسه که نهادی تاثیرگذار در مهم‌ترین دوران سنی برای اجتماعی شدن هر فرد است می تواند ابزار موثری در آموزش افراد و آشنایی نوجوانان و جوانان با فرایند اجتماعی شدن به شمار آید. این دسته از تعاونی ها، در مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان و انجام فعالیت‌های جمعی و گروهی نقش بسزایی دارند و صرف‌نظر از کارکردهای مذکور از این قابلیت برخوردارند که شیوه اندیشیدن، عمل کردن و زندگی کردن به شکل دموکراتیک را در جامعه مدنی به دانش آموزان بیاموزند. زمینه‌سازی برای تقویت فرهنگ کار و تلاش، توسعه و نهادینه‌سازی فرهنگ تعاون در بین دانش آموزان، کمک به بروز خلاقیت دانش آموزان و افزایش توانایی و مسئولیت‌پذیری آنها، تقویت قدرت انتخاب آگاهانه در دانش‌آموزان، تقویت روحیه کارآفرینی و افزایش مهارت دانش آموزان از مهم‌ترین اهداف تاسیس تعاونی‌های دانش‌آموزی است. در همین راستا مهدی مسکنی ـ معاون امور تعاون وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی از اختصاص شناسه ملی به شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی خبر داده و این اقدام را در راستای تقویت فرهنگ کار و تلاش، افزایش مهارت دانش‌آموزان و نهادینه‌سازی فرهنگ تعاون و کارآفرینی عنوان کرده است. به گفته وی، تشکیل این تعاونی‌ها نوعی تمرین کار تعاونی در مدارس و آموزشگاه‌های کشور است و بر همین اساس معاونت امور تعاون در راستای سیاست‌های کلی دولت سیزدهم، نسبت به پیگیری تشکیل و توسعه این گونه شرکت‌های تعاونی در سراسر کشور با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش اقدام کرد. معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب در دیدار با فرهنگیان سراسر کشور و تاکید ایشان بر ترویج فرهنگ تعاون در مدارس کشور گفت: تشکیل تعاونی‌های دانش‌آموزی نقش مؤثری در فرهنگ کار گروهی و افزایش مهارت آینده‌سازان کشور دارد. گفتنی است، با توجه به اینکه اعضای تعاونی‌های دانش‌آموزی را دانش آموزان تشکیل می‌دهند که به سن قانونی نرسیده‌اند لذا قانون اجازه تشکیل این تعاونی‌ها بدون ثبت در مرجع ثبت شرکت‌ها را داده است و آنها در ادارات تعاون،کار و رفاه اجتماعی به ثبت می‌رسند. برابر آمارها بیش از ۱۰۰ تعاونی آموزشگاهی با عضویت حدود ۷۰۰۰ دانش آموز در سراسر کشور وجود دارند و دانش آموزان بدون محدویت سنی می‌توانند عضو تعاونی شوند و در زمینه تولید و عرضه کتاب، لوازم التحریر، دوخت انواع پیراهن، آثار دستی و مدیریت بوفه به فعالیت بپردازند. آنطور که مسکنی گفته فعالیت شرکت‌های تعاونی دانش آموزی بدون داشتن شناسه ملی دچار مشکلاتی اعم از عدم امکان افتتاح حساب در شعب بانک‌ها، قطع یارانه مدیران‌ عامل تعاونی‌ها و اختصاص مالیات به آن‌ها به دلیل گشودن حساب به‌ نام خود شده بود که معاونت امور تعاون پس از آسیب‌شناسی پیگیر حل این مشکل شد و نسبت به انجام مکاتبات و برگزاری جلسات با اداره‌کل پایگاه اطلاعات اشخاص حقوقی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و معاونت حقوقی ریاست جمهوری اقدام کرد تا در نهایت با پیگیری‌های انجام‌ شده، موضوع چگونگی امکان اختصاص شناسه ملی به شرکت‌های تعاونی دانش‌آموزی در نشست مجمع عالی مشورتی حقوقی معاونت حقوقی ریاست جمهوری مطرح و تخصیص شناسه ملی به این تعاونی‌ها بدون مانع تشخیص داده شد. دانش آموزان با عضویت در تعاونی‌های آموزشگاهی در زمینه‌های مختلف از جمله تولید مصنوعاتی نظیر میز و صندلی دانش آموزی، دوخت انواع لباس و پیراهن دانشآموزان، عرضه دست آفریده های دانش آموزان، مدیریت بوفه مدارس، عرضه غذای سالم، کتاب و لوازم‌التحریر می‌توانند فعالیت کنند.