* امید انصاری گورابی – کارشناس تغذیه
در حالی که این روزها روند صعودی قیمت ها را در اکثریت کالاهای اساسی می توان به وضوح لمس کرد، افزایش قیمت در شیر و فراورده های لبنی در حال شکستن رکوردهای جدید هستند. گرچه شرایط زندگی با توجه به تورم بی سابقه برای بسیاری از اقشار متوسط و ضعیف جامعه روز به روز سخت می شود، اما افزایش قیمت در بعضی از اقلام که افزایش قیمت آن ها با میزان مصرفشان و اثرات سوء ناشی از عدم مصرف آن در سلامتی جامعه موثر است، بسی نگران کننده تر می باشد و اثرات مخرب عدم و یا کاهش مصرف آن تا نسل های آینده ادامه یابد.  
در جلسه شورای قیمت گذاری مورخ ۱۷ اردیبهشت ، نرخ تضمینی هرکیلو شیرخام درب دامداری با ۳.۲ درصد چربی، ۳ درصد پروتئین و بارمیکروبی زیر ۱۰۰ هزار، ۱۵ هزار تومان تعیین شد که چند روز بعد سرپرست وزارت جهاد کشاورزی نرخ مصوب را ابلاغ کرد. بسیاری از فعالان صنعت لبنیات اذعان می ‌کنند که اصلاح قیمت شیر خام توسط ستاد تنظیم بازار و به دنبال آن افزایش قیمت محصولات لبنی می‌تواند منجر به کاهش سرانه مصرف شود که دولت باید تمهیدات جدی در این خصوص به کار گیرد. 
مسلما هزینه های سربار بر صنایع لبنی و لبنیات و تمایل به افزایش قیمت از سوی کارخانه داران دست به دست هم داده قیمت لبنیات با افزایش قابل توجهی همراه خواهد بود. لبنیات کم رنگ شده و بیماری های پر رنگ شده شاید ملموس ترین اتفاق در سال های آینده باشد.
سرانه مصرف لبنیات در کشور کمتر از ۶۰ کیلو اعلام شد. این درحالی است که متوسط سرانه مصرف دنیا ۱۸۰ کیلو است و در برخی کشور‌های پیشرفته به ۳۶۰ کیلو هم می‌رسد. گرانی و ناتوانی در خرید برخی اقلام اساسی از جمله لبنیات ، ارتباط تنگاتنگی با سلامتی مردم دارد، در نهایت منجر به بیماری و پرداخت هزینه های گزافی که صرف درمان می شود، خواهد شد و قطع به یقین این مسئله برای دهک های پایین که آسیب پذیرترند، شدید تر می شود. لبنیات و شیری که مصرف آن یکی از عوامل اصلی مبارزه با سرطان، کاهش بیماری های قلبی و عروقی، استحکام استخوان ها و دندان ها شده و تاثیر بالایی در رشد و ضریب هوشی کودکان دارد و صدها حسن دیگر که در این وادی نمی گنجد. به هرحال با زندگی ماشینی امروز و نبود تحرک و محروم بودن از نور خورشید در گروه های سنی در حال رشد، بویژه در کودکان و سالمندان ضررهای جبران ناپذیری بر پیکره ی سلامتی خانواده های ایرانی وارد خواهد کرد. بررسی ها حکایت از آن دارد که پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها در سال های گذشته و حذف یارانه شیر از تولید و مصرف، مصرف سرانه ی شیر در کشور بیش از بیست درصد نسبت به سال های پیش کاهش یافته و زنگ خطر حذف این ماده ی سرشار از سلامتی در همان زمان ها به صدا درآمده بود.  اما آمار کاهش مصرف این ماده ی مغذی و سایر محصولات لبنی این روزها بسی نگران کننده تر شده و به طرز محسوسی کاهش یافته است. طبق آخرین آمار منتشر شده بیش از نود درصد ایرانیان با کمبود کلسیم و هشتاد درصد آن ها با کمبود  D ، به عنوان عامل اصلی جذب حداکثری کلسیم روبرو هستند. کمبود ویتامین D و کلسیم در کودکان در سن رشد زیر هفت سال در کشور شدت گرفته و این افزایش قیمت های جهش گونه  یک واقعیت موجود در بازار است که گاها از سوی مسئولین امر تکذیب می شود. اما رد واقعیت موجود در بازار، راهکار مناسبی برای حمایت از صنعت لبنیات کشور و جلوگیری از تخلف کارخانه داران نیست.  مردم روز به روز توان خرید لبنیات در سفره ی خود را بیش از قبل از دست می دهند و از طرفی بسیاری از واحدهای تولید کننده محصولات لبنی تنها با بخشی از ظرفیت خود مشغول بکارند. پنیر تبدیل به یک ماده ی غذایی اشرافی شده و قیمت یک ظرف ماست برابری با حقوق روزانه ی قشر ضعیف یک جامعه می نماید. اگر یکی از دغدغه های دولت سلامتی مردم است، باید با برنامه ریزی و سیاست گذاری های مطلوب خانوارها را ترغیب به مصرف شیر و لبنیات نماید، تا در آینده با نسلی که از سوء تغذیه رنج می برد و اثرات مخرب آن تا نسل ها همراهمان خواهد بود روبرو نباشیم.