بازار خودرو پس از تدوام رکود در ماههای گذشته، حالا با رسیدن به آخرین ماه پاییز وارد ریزش قیمتها شده است. بررسی سیگنالهای بازار نشان میدهد که تمایل خریداران برای خرید خودرو مونتاژی، چینی و تولید داخل کاهش یافته است و حتی انصراف از طرحها نیز از سوی متقاضیان افزایش قابل توجهی داشته است. به گزارش پرشین خودرو، بازار خودرو در چند سال اخیر به یک بازار ملتهب با نوسانهای بسیار تبدیل شده است. تقریبا هر اتفاقی از رویدادهای سیاسی گرفته تا تصمیمهای اقتصادی قیمت خودرو در بازار آزاد را با تغییر مواجه کرده است هر چند بارها راهکارهای مختلفی نیز از سوی مسئولان اندیشیده شد اما پس از مدتی از یادها رفته است. حالا پس از تاثیر التهابات مختلف و کش و قوسهای فراوان قیمتی در بازار خودرو در سال جاری و تشدید رکود در ماههای اخیر، بررسی وضعیت بازار آزاد خودرو در نیمه آذرماه نشان میدهد که قیمت بیشتر خودروهای پرتیراژ پس از مدتها ثبات، درصدی کاهش را تجربه کره است هر چند برخی خودروها نیز بدون تغییر قیمت، هفته را به پایان رساندند. این شرایط در حالی است که خودرو در سالهای اخیر تبدیل به کالای سرمایهای شده و در این مدت به خصوص ۵ سال گذشته مسیر کاهش قیمت به جاده یک طرفه گرانی تبدیل شده است. در این میان اما سوالی که مطرح میشود این است که در صورت واردات خودروهای کارکرده به کشور میتوان انتظار تغییر جریان بازار و احتمال ریزش بیشتر قیمت و تقاضا را در بازار داشت؟
فعالان بازار بارها پیشبینی کردند که در صورت واردات و عرضه خودروهای کارکرده و همچنین واردات خودروهای نو و افزایش تولید و عرضه خودروهای داخلی، بازار خودرو تا حدودی متعادل و از آن وضعیت «افزایش مستمر قیمت» خارج میشود. پیشبینیها در خصوص تاثیر جریان خودروهای کارکرده در حالی است که بیش از پنجماه از صدور مجوز ورود خودروهای کارکرده از سوی مجلس میگذرد اما هنوز آییننامهای در این خصوص ابلاغ نشده است و کماکان به نظر میرسد تامین ارز و ارائه خدمات پس از فروش دو مانع بزرگ در این زمینه است. واردات خودروهای نو نیز اگر چه اجرایی شده است اما سرانجامی بهتر از خودروهای کارکرده نداشته است و به رقم وعدههای دولتمردان که قرار بود تا پایان بهار امسال ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو وارد شود نه تنها این موضوع عملی نشد بلکه در ادامه با وجود گفتههای وزیر صمت مبنی بر تعیین تکلیف ۳۰ هزار متقاضی خودروهای وارداتی تا آذرماه امسال، هنوز بسیاری از ثبت نام کنندگان خودروهای وارداتی در بلاتکلیفی به سر میبرند. البته وزیر امور اقتصادی و دارایی وعده افزایش سرعت ورود خودروهای خارجی با تامین ارز موردنیاز را در شش ماه دوم سال داده بود. به گفته وزیر صمت، ۲۵۰ میلیون دلار برای واردات خودروهای نو تخصیص یافته است و ۲۰۰ میلیون دلار دیگر نیز در مرحله تخصیص قرار دارد. این در شرایطی است که در آییننامه ورود خارجیها، سقف منابع ارزی مورد نیاز معادل یک میلیارد یورو در نظر گرفته شده است. با این وجود به دنبال کندی واردات، وزیر صمت کماکان روند تامین ارز را سرعتگیر واردات معرفی میکند. در خصوص تاثیر عرضه خودروسازان بر بازار نیز به نظر میرسد بر خلاف ادعای دولتمردان، افزایش تولید و رشد عرضه در اولویتهای سیاستگذاری وزارت صمت برای خودروسازان نیست، جریانی که میتواند التهاب جدیدی در بازار خودرو را رقم بزند.
ابتدای هفته گذشته و پیش از باز شدن سامانه یکپارچه و عرضه تعدادی از خودروهای داخلی و وارداتی در این سامانه، اگر چه قیمت خودروهای داخلی در بازار تغییر زیادی نداشته اما خودروهای چینی با افزایش قیمت همراه بود. به دنبال بازگشایی سامانه یکپارچه در هفته گذشته و تغییرات در شرایط ثبت نام متقاضیان، قیمت خودروهای مونتاژی در بازار با کاهش روبرو شد و بازار خودروهای چینی نیز با افت تقاضا همراه شد. در این ارتباط فعالان بازار خودرو معتقدند که تاثیر بازگشایی سامانه یکپارچه فروش خودرو بر افزایش یا کاهش قیمت خودرو زمانی بهتر ملموس میشود که این تصمیمات صرفا بر روی کاغذ اجرایی نشده و با دریافت پول از متقاضی، در زمان تعیین شده خودرویی نیز تحویل داده شود. البته همزمان با این جریان موضوعاتی نظیر افزایش قیمت کارخانهای خودروها بهدنبال ارتقاء و افزوده شدن آپشن نیز سبب شده که آمار انصراف از طرحها افزایش قابل توجهی داشته باشد. همچنین بخش زیادی از مشتریان خودروسازان نیز قصد فروش حوالههای خود را دارند چنانچه بررسیها نشان میدهد که دلیل اصلی داغ شدن بازار حوالهفروشی خودرو، «ناتوانی متقاضیان برای تکمیل وجه مورد نیاز» است. در واقع بسیاری از مشتریان با توجه به اینکه قیمت خودروی ثبت نامی بهروز شده و بالاتر رفته است، توان تکمیل وجه را ندارند. با این وجود و بر اساس اعلام وزارت صمت هم اکنون بیش از شش هزار دستگاه خودرو وارد گمرکات کشور شده است، این موضوع شاید یکی از دلایل اصلی عدم تمایل مشتریان به خرید خودروهای داخلی و مونتاژی باشد. پیش از این رئیس اتحادیه نمایشگاهداران تاکید کرده بود که اگر خودرو به صورت تیراژ بالا به متقاضیان و بازار تزریق میشد قطعا تاثیر مثبتی بر بازار خودرو میگذاشت.
به گفته وی از عوامل مؤثر بر افزایش یا کاهش قیمت خودروها در بازار، عرضه خودرو توسط خودروساز است و هرگاه خودرویی توسط خودروساز فاکتور شود، قیمت آن در بازار کاهش و هر گاه خودرویی توسط خودروساز فاکتور نشود، قیمت آن افزایش مییابد. حالا با وجود عدم تغییر در عرضه خودروسازان و بعضا کاهش در این بخش، بازار خودروهای داخلی در هفته گذشته اغلب کاهشی بوده و بسیاریاز خودروها افت بهای یک تا ۱۴ میلیون تومانی را تجربه کردند به طوری که تارا اتومات V۴ ال ایکس با ۱۴ میلیونتومان کاهش ۹۲۰ میلیونتومان، تارا اتومات با ۸ میلیونتومان کاهش ۷۷۱ میلیون تومان، پارس سال ELX با ۵ میلیون تومان کاهش ۵۷۰ میلیون تومان و پژو ۲۰۷ تیپ ۵ با ۴ میلیون تومان کاهش ۵۴۴ میلیون تومان اعلام قیمت شدند. همچنین در میان خودروهای چینی نیز شاهد افت بهای ۵ تا ۳۰ میلیون تومانی بودیم. به عنوان مثال فونیکس تیگو ۸ پرو مکس هیبرید با ۳۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیونتومان، فونیکس تیگو ۸ پرو پریمیوم با ۲۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۱۱۰ میلیونتومان، هایما S۵ جدید با ۱۰ میلیونتومان کاهش یک میلیارد و ۲۸۰ میلیون تومان و امویام X۲۲ پرو دندهای با ۸ میلیونتومان کاهش ۷۷۰ میلیونتومان ارزشگذاری شد. البته در میان خودروهای خارجی نیز هفته گذشته شاهد کاهش بهای ۵۰ میلیون تومانی برخی مدلها بودیم و در گروه خودروهای لوکس نیز بعضا کاهش بهای ۱۰۰ میلیونتومانی در برخی از خودروها ثبت شده است.