* فاطمه یحیایی
حوزه مدیریت پسماند فرصت‌های شغلی گسترده ای را در اختیار افراد قرار می‌دهد. با توجه به رشد نگرانی‌های محیط زیستی و نیاز به استفاده بهینه از منابع، تقاضا برای توسعه راهکارهای پایدار مدیریت پسماند افزایش یافته است و این امر سبب شده است که مشاغل بسیاری در این حوزه شکل بگیرد. همچنین این حوزه می تواند زمینه ی جذابی برای بسیاری از استارت آپ ها به حساب آید.
جمع‌آوری و بازیافت این پسماندها یکی از رایج ترین و البته پردرآمدترین شاخه‌های فعالیت حوزه ی پسماند است که دارای شاخه‌های متعددی از جمع‌آوری و بازیافت مواد قابل بازیافت می شود. جمع آوری و دسته بندی پسماندها، بازیافت مواد مانند فلزات، پلاستیک، کاغذ، شیشه و البته زباله های تر بازیافتی از مصارف خانگی رایج ترین آن هاست. از اینرو این کسب و کارها می توانند در بستری چون همکاری با شهرداری ها، سازمانها، کسب و کارها و شهروندان عادی یک شهر و حتی روستاها برای جمع‌آوری پسماندها و فرآوری آنهاست.
یکی دیگر از نکات مهم و قابل توجه این حوزه بازیافت انرژی است. در حوزه مدیریت پسماند، می‌توان از پسماندهای غیرقابل بازیافت برای تولید انرژی استفاده کرد. مثلاً، تکنولوژی‌های تولید برق از زباله
(Waste-to-Energy)، که با استفاده از فناوری‌های مانند احتراق و گازسازی، انرژی حاصل از زباله‌ها را تولید می کنند. ایجاد و بهره برداری از نیروگاه‌های بازیابی انرژی می‌تواند به یک مشاغل پرسود تبدیل شود.
در همین راستا در حوزه مدیریت پسماند، مشاوران و متخصصان که علاقه مند به راه اندازی استارت آپ ها یا فعالیت های کارآفرینی در این حوزه هستند، می‌توانند به شهرداریها، سازمانها و کسب و کارها کمک کنند تا راهکارهای پایدار و بهینه مدیریت پسماند را طراحی و اجرا کنند. تحلیل و بهینه سازی فرآیندهای موجود، طراحی سیستم‌های
جمع آوری و بازیافت، ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و آموزش و آگاهی‌بخشی است. البته با پیشرفت فناوری، می‌توان از راهکارهای نوین در حوزه مدیریت پسماند استفاده کرد. توسعه نرم افزارهای مدیریت پسماند، مانیتورینگ و ساماندهی فرآیندهای مدیریت پسماند، استفاده از سنسورها و دستگاه‌های هوشمند برای جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل آنها، استفاده از هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندهای مدیریت پسماند و تشخیص الگوها و ترکیب‌های بهینه مدیریتی است. آموزش و آگاهی بخشی جهت افزایش آگاهی‌های عمومی در باره اهمیت مدیریت پسماند و روش‌های صحیح دفع و بازیافت پسماندها بسیار مهم است. مشاغل مرتبط با طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و آگاهی بخشی در مدارس، شهرداریها، سازمانها و جامعه عمومی می‌تواند نقش موثری در این حوزه ایفا نماید.
هرچه استارت آپ های علاقه مند در این حوزه پیوند قوی تری با مدرنیته و فناوری های نوین داشته باشند ، می توانند کسب و کارهای تازه و البته با سوددهی قابل توجه و با کمترین رقبا را رقم بزنند. از اینرو مدیریت پسماند به عنوان یکی از حوزه‌هایی که تاثیر بزرگی بر محیط زیست دارد، ضروری است که از فناوری‌های نوین برای بهبود فرآیندها و کاهش تأثیرات منفی استفاده شود . استارت آپ های علاقه مند به این حوزه می توانند با استفاده از سنسورها و دستگاه های هوشمند در جمع آوری و مدیریت پسماند با عملکردی با بازدهی قابل توجه ، موفق عمل نمایند. سنسورهای هوشمند می‌توانند در ظرفیت پر شدن سطل‌های زباله، سطح پر شدن ظروف بازیافتی، شناسایی مواد بازیافتی و غیره استفاده شوند. این اطلاعات به مدیران سیستم مدیریت پسماند کمک می کند تا عملکرد بهینه تری را در جمع‌آوری و بازیافت پسماندها داشته باشند. البته فناوری هوش مصنوعی هم می‌تواند در شناسایی و جداسازی پسماندها بر اساس نوع و خصوصیات آنها مفید باشد. با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی ، می‌توان مواد بازیافتی را از مواد غیرقابل بازیافت تشخیص داده و فرآیند بازیافت را بهبود بخشید. همچنین از این فناوری‌ها می توان برای پیش‌بینی حجم پسماندها، بهینه سازی مسیرهای جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مربوط به پسماندها استفاده کرد. همچنین در حوزه مدیریت پسماند، اینترنت اشیا می‌تواند استفاده کارآمدی را در جمع‌آوری و مدیریت پسماند ایجاد کند. مثلاً، سطل‌های زباله هوشمند مجهز به سنسورها و دستگاه‌های متصل به اینترنت می‌توانند اطلاعاتی مانند سطح پر شدن و نیاز به جمع‌آوری را به سامانه مدیریت پسماند ارسال کنند. فناوری‌هایی مانند تبدیل پسماندها به انرژی، شامل تکنولوژی‌هایی مانند متان زایی و احیای انرژی شکل تازه ای به صنعت پرسود می دهد. این فناوری‌ها به پسماندها ارزش اقتصادی جدیدی می‌بخشند و در عین حال به انتشار گازهای گلخانه ای از پسماندهای آلی، مانند متان، که اثرات بسیار مخربی بر تغییرات آب و هوا دارند، کمک می‌کنند. در حوزه فناوری های نوین همچنان پژوهش و توسعه در جریان است و فناوری‌های جدیدتری نیز ممکن است در آینده مورد استفاده قرار گیرند.