* سعید باقری‌فر
آمار بازنشستگان پیش از موعد از ۱۴ درصد در سال ۹۱ به ۵۲ درصد در پایان سال ۱۴۰۱ رسیده است. خبری که در انبوه اخبار فراگیر و متنوع گم شد و خطری جدی که دیده نمی‌شود. ساختار معیوب فعلی تعیین مشاغل سخت و زیان آور نقشی اساسی در انحراف فوق دارد. در این ساختار تصمیم اصلی توسط کمیته بدوی و تجدیدنظر مشاغل سخت و زیان آور موضوع ماده 8 آیین نامه اجرایی قانون مشاغل سخت و زیان آور انجام می‌گیرد. در این آیین نامه كارهای سخت و زيان آور كارهايی است كه در آن عوامل فيزيكی، شيميايی، مكانيكی و بيولوژيكی محيط كار غيراستاندارد بوده و در اثر اشـتغال بيمـه شـده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفيت های طبيعی (جسمی و روانی) در وی ايجاد می‌شود كه نتيجه آن بيماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد.
مشاغل سـخت و زيـان آور موضوع اين ماده به دو گروه تقسيم می شوند:
الف- مشاغلی كه صفت سخت و زيان آور با ماهيت شغلی وابستگی دارد اما می توان با بكارگيری تمهيدات بهداشتی، ايمنی و تدابير فنی مناسب توسط كارفرما سختی و زيان آوری آنها را حذف نمود.
ب- مشاغلی كه ماهيتاً سخت و زيان آور بوده و با بكارگيری تمهيدات بهداشتی، ايمنی و تدابير فنی توسط كارفرما، صفت سـخت و زيـان آوری آنهـا كاهش يافته ولی كماكان سخت و زيان آوری آنها حفظ می‌گردد.
همچنان که مشاهده می‌گردد تعیین شغل سخت و زیان آور نیازمند مهارت و تخصص از یک طرف و داشتن امکانات فنی نسبتا گسترده برای سنجش عوامل موثر در ایجاد تنش در مشاغل مختلف است. در کمیته‌های بدوی و تجدیدنظر و ادارات بطور معمول از امکانات فنی و اندازه‌گیری خبری نیست و تصمیمات نهایی نیز در کمیته‌های بدوی و تجدید نظر فاقد استحکام علمی و فنی است. تخصص و آگاهی ترکیب این دو کمیته که نقشی بسیار مهم در تایید درخواست‌های سخت و زیان‌آور دارند چندان با ماهیت تصمیمات شان همخوانی ندارد. ترکیب و ترتیب این کمیته ها در قانون مصوب مجلس نیامده است و تنها در آیین نامه اجرایی مصوب هیات وزیران(1386) آمده است. کمیته بدوی مطابق ماده 8 این آیین نامه شامل: معاون روابط کار اداره کل تعاون،کار و رفاه استان، معاون امور بیمه‌ای اداره کل تامین اجتماعی استان، کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان، نماینده کارگران و نماینده کارفرمایان. در کمیته تجدیدنظر نیز مقام اداری بالاتر همین افراد جانشین شده اند(+نمایندگان کارگران و کارفرمایان). تصمیم کمیته ها بعد از بررسی شرایط کار توسط بازرسان کار و کارشناسان بهداشت حرفه ای استان‌ها صورت می‌گیرد و کمیته‌ها الزامی به تایید یا رد نظرات مشترک بازرس کار و کارشناس بهداشت حرفه ای ندارند.
بررسی شرایط کار نیازمند ابزار فنی و سنجش توانایی و .... محیط کار و کارگر است که در کمتر استانی این امکانات وجود دارد.
ادامه در صفحه 2