* عباس محمدی – کارشناس محیط زیست
فضای سبز در شهرهای بزرگ اهمیت بسیار زیادی دارد و لزوم ایجاد و حفظ آن ، حتی با وجود مصرف بالای آب در این مناطق بسیار حائز اهمیت است. تقریبا قریب به اتفاق ما به مزایای اهمیت ایجاد فضای سبز در شهرهای بزرگ واقفیم. اکنون که این روزها اکثر شهرهای ایران با گرمای بی سابقه ی هوا دست و پنجه نرم می کنند، موجودیت فضای سبز در شهرهای بزرگ در تعدیل گرمای هوا مشهود است. فضای سبز با جذب و ذخیره کربن از هوا، به کاهش میزان گازهای گلخانه ‌ای و سرد شدن هوا کمک می‌ کند. این امر به ویژه در شهرهای بزرگ که بیشترین تولید گازهای گلخانه ‌ای را دارند، اهمیت زیادی دارد. مازاد بر اینکه درختان و گیاهان با تعرق و تبخیر آب، باعث خنک شدن هوا و کاهش دمای محیط می‌شوند. این امر به کاهش مصرف انرژی برای خنک کردن ساختمان‌ ها نیز کمک می ‌کند. در واقع فضای سبز با ایجاد سایه و کاهش تابش مستقیم آفتاب، از افزایش دمای سطح زمین و جزایر گرمایی شهری جلوگیری می ‌کند.
بهبود کیفیت هوا نیز با افزایش فضای سبز مشهود است. درختان و گیاهان با جذب آلاینده‌های هوا مانند گردوغبار، ذرات معلق، اکسیدهای نیتروژن و سولفور، کیفیت هوا را بهبود می ‌بخشند. فضای سبز با تولید اکسیژن، نقش مهمی در تهویه هوا و تصفیه آن ایفا می‌کند. این موضوع در شهرهای پرجمعیت و صنعتی که آلودگی هوا بیشتری دارند، از اهمیت دو چندانی برخوردار است. از مزایای دیگر افزایش فضای سبز در شهرهای بزرگ، بهبود سلامت روانی شهروندان است، چرا که تماس با طبیعت و فضای سبز باعث کاهش استرس، افزایش شادی و آرامش می‌شود. فضای سبز با فراهم کردن مکان‌های تفریحی و ورزشی، به افزایش فعالیت‌های جسمانی و بهبود سلامت جسمی شهروندان به ویژه برای ساکنان مناطق شهری که کمتر در معرض طبیعت قرار دارند، کمک می ‌کند.
وجود فضای سبز مناسب باعث افزایش ارزش زمین و ملک در مناطق شهری می‌شود و با ایجاد حریم بصری و حفاظتی، به افزایش امنیت محله‌ها و جلوگیری از جرایم کمک می‌کند. فضای سبز مکان ‌هایی را برای برگزاری رویدادها و فعالیت‌های اجتماعی فراهم می‌کند و به تعامل و همبستگی شهروندان کمک می‌کند. وجود پارک‌ها و فضای سبز در محله‌ها به عنوان فضایی برای آموزش و یادگیری طبیعت، به ویژه برای کودکان و نوجوانان که امکان تماس با طبیعت را ندارند بسیار مهم است. اما مشکل اصلی علاوه بر سوء مدیریت در این حوزه کمبود آب است. از اینرو در خصوص مصرف آب فضای سبز شهری نیز باید گفت که اگرچه این مصرف قابل توجه است، اما قطعا راهکارهایی برای کاهش آن وجود دارد. در دنیا نمونه‌های موفقی از شهرهای سبز وجود دارد که در آنها تلاش شده است تا توسعه پایدار و محیط زیست دوستانه با وجود کمبود منابع آبی را در اولویت قرار دهند. کپنهاگ  دانمارک، سنگاپور، وینهوون هلند، برلین آلمان تنها نمونه ای از این شهرهای سبز هستند.
ادامه در صفحه 5