* فاطمه یحیایی

پولشویی(Money Laundering) به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن درآمدهای غیرقانونی به شکلی قانونی جلوه داده می‌شوند. این عمل به منظور پنهان ‌سازی منبع واقعی پول و جلوگیری از شناسایی آن انجام می‌ گیرد. پولشویی یک مشکل جدی برای اقتصادهای جهانی به شمار می ‌رود و تأثیرات منفی عمیقی بر بازارها، نهادهای مالی و جامعه دارد. 

پولشویی معمولاً در سه مرحله اصلی انجام می‌شود: نخستین مرحله آن ، مرحله قرار دادن است. در این مرحله، پول‌های غیرقانونی به سیستم مالی وارد می‌شوند. این کار می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی انجام شود، از جمله واریز مبالغ نقدی بالا به حساب‌های بانکی، خرید ملک، مستغلات یا دارایی‌ های دیگر به‌ منظور پنهان ‌سازی منبع پول و استفاده از کسب‌ وکارهای قانونی به ‌عنوان پوشش برای درآمدهای غیرقانونی. مرحله بعدی لایه‌گذاری است. در این مرحله، تلاش می‌ شود تا ردپای پول‌های غیرقانونی از بین برود. این کار معمولاً شامل انتقال پول به چندین حساب بانکی مختلف، خرید و فروش دارایی‌ ها و استفاده از شرکت‌های صوری است. هدف این مرحله پیچیده کردن مسیر پول است تا شناسایی آن سخت ‌تر شود.
و در مرحله آخر یا همان مرحله یکپارچه ‌سازی ، پول‌های شسته‌ شده دوباره به اقتصاد قانونی بازمی ‌گردند. این کار می‌ تواند از طریق سرمایه‌ گذاری در پروژه‌های قانونی، خرید دارایی‌های ارزشمند یا انتقال پول به حساب‌های شخصی انجام شود. در این مرحله، پول به‌ طور قانونی به نظر می ‌رسد و می‌تواند به‌ راحتی در معاملات روزمره استفاده شود.
پولشویی از طریق روش‌های مختلف انجام می‌شود. استفاده از بانک‌های خارجی، استفاده از معاملات مالی پیچیده برای پنهان‌سازی منبع واقعی پول و استفاده از ارزهای دیجیتال مهم ترین آن ها هستند. پر واضح است که پولشویی آثار مخرب زیادی بر اقتصاد کشورها دارد. پولشویی می ‌تواند به تضعیف سیستم مالی کشورها منجر شود. ورود پول‌های غیرقانونی به سیستم بانکی باعث کاهش اعتماد مردم به نهادهای مالی و بی ‌ثباتی اقتصادی می‌شود. 
مجرمان معمولاً از پولشویی برای سرمایه‌ گذاری در پروژه‌های قانونی استفاده می‌کنند. این امر می‌ تواند منجر به تخصیص نامناسب منابع و تأثیر منفی بر رشد اقتصادی شود. پولشویی معمولاً با فساد اداری و مالی مرتبط است. این ارتباط می ‌تواند به تضعیف نهادهای دولتی و کاهش کارایی آنها منجر شود. افزایش جرم و جنایت در جامعه نیز از سایر اثرات سوء پولشویی است. مجرمان برای پنهان ‌سازی درآمدهای خود ممکن است به فعالیت‌های غیرقانونی دیگری دست بزنند. مازاد بر اینکه سرمایه‌های ناشی از پولشویی معمولاً در اختیار افراد خاصی قرار می‌ گیرد و این امر می ‌تواند به نابرابری اجتماعی و اقتصادی در جامعه منجر شود.
 اما روش‌های مقابله با پولشویی این روزها رشد چشمگیری داشته است. البته ایجاد و تقویت قوانین سخت ‌گیرانه در زمینه مبارزه با پولشویی و تطابق با استانداردهای بین‌المللی و از همه مهم تر، آموزش کارکنان نهادهای مالی و عمومی در باره نشانه‌های پولشویی و روش‌های شناسایی آن بسیار حائز اهمیت است. استفاده از فناوری های جدید برای مقابله با پولشویی مانند بلاک‌چین و هوش مصنوعی برای شناسایی و جلوگیری از پولشویی رشد چشمگیری نموده است.
الگوریتم‌های هوش مصنوعی می ‌توانند داده‌های مالی را تحلیل کنند و الگوهای غیرعادی را شناسایی کنند. این فناوری به شناسایی رفتارهای مشکوک کمک می‌کند. همچنین سیستم‌ها می‌ توانند الگوهای جدید و پیچیده پولشویی را شناسایی کنند و به طور خودکار به آن‌ها واکنش نشان دهند. تراکنش‌های انجام شده در بلاک‌ چین به صورت غیرقابل تغییر و شفاف ثبت می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که ردیابی منبع پول و تراکنش‌ها آسان‌تر شود. در واقع استفاده از بلاک‌ چین می‌تواند به کاهش تقلب و پولشویی کمک کند، زیرا تراکنش‌ها به راحتی قابل بررسی و تأیید هستند. 
تحلیل رفتار مشتریان از طریق ابزارهای تجزیه و تحلیل می‌تواند به شناسایی الگوهای غیرمعمول یا مشکوک کمک کنند. این ابزارها می‌توانند به مؤسسات مالی کمک کنند تا ریسک‌های مربوط به پولشویی را شناسایی و مدیریت کنند. جمع‌آوری داده‌های واقعی از طریق اینترنت اشیا نیز پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است. دستگاه‌های IoT می‌توانند داده‌های فوری و دقیقی درباره تراکنش‌ها و فعالیت‌های مالی جمع‌آوری کنند و به تحلیل دقیق ‌تر کمک کنند و با استفاده از سنسورهای هوشمند، می‌توان تراکنش‌ها را در زمان واقعی نظارت کرد. پولشویی یک چالش جدی برای اقتصادهای جهانی است که تأثیرات منفی عمیقی بر سیستم‌های مالی و اجتماعی کشورها دارد. با توجه به پیچیدگی‌های این فرآیند، نیاز به همکاری بین‌المللی و تقویت قوانین و مقررات در این زمینه احساس می‌شود. تنها با تلاش مشترک می‌توان به مقابله با پولشویی و کاهش آثار مخرب آن بر اقتصاد جهانی پرداخت. فناوری‌های جدید می‌توانند به طور قابل توجهی به شناسایی و مبارزه با پولشویی کمک کنند. با استفاده از این فناوری‌ها، نهادهای مالی و دولتی می‌توانند به بهبود شفافیت مالی، کاهش تقلب و افزایش کارایی در شناسایی فعالیت‌های مشکوک بپردازند. این امر نه تنها به حفظ امنیت اقتصادی کمک می‌کند، بلکه به ایجاد اعتماد عمومی در سیستم‌های مالی نیز منجر می‌شود.