علیرغم ظرفیت بالای کشور در تولید محصولات دارای مزیت رقابتی اما طی سال های اخیر، از برندسازی جا ماندهایم و جایگاه صادراتی خود در بازارهای هدف را از دست دادهایم که منجر به آسیب به تجارت کشور شده است؛ بنابراین تنوعبخشی به سبد محصولات صادراتی و توانمندسازی بنگاههای تجاری بایستی در دستور کار قرار گیرد؛ بر این اساس اتاق بازرگانی ایران نخستین نشست هماندیشی برندهای برتر تجاری را در جهت بررسی موانع و مشکلات برندسازی و یافتن راهحلهای کارشناسی در این زمینه برگزار کرد.
به گزارش ایسنا، یکی از مهم ترین حلقههای مفقوده در توسعه صادرات و ارتقای جایگاه ایران در رتبهبندی جهانی، کمتوجهی و کم اعتنایی به موضوع برندسازی در محصولات خدمات تجاری و برند ملی ایران است؛ این موضوع مانع از ایجاد یک تصویرِ ذهنی مثبت نسبت به کالای تجاری ایران در بازارهای هدف و افزایش سهم ایران از سبد ارزش تجارت جهانی شده است و حتی در محصولاتی که دارای مزیت رقابتی تاریخی نظیر زعفران، فرش دستباف، برخی خشکبار و محصولات معدنی و... هستیم نیز شاهد واگذاری تدریجی بازار، به رقبایی هستیم که در زمینه برندسازی خود، سالها هزینه و سرمایهگذاری و تلاش کردهاند.
متاسفانه امروز شاهد هستیم که بخش عمده محصولات صادراتی کشور، مواد خام و محصولات فله هستند که فاقد ارزش افزوده بالا هستند؛ در چنین شرایطی، نه فقط تجارت بلکه سایر وجوه برند ملی نظیر جذب سرمایهگذار داخلی و خارجی و گردشگری نیز آسیب دیدهاند.
تصویب ماده ۸ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر در سال ١٣۹۴و تشکیل کمیسیون ملی برند به ریاست وزارت صمت و سایر دستگاههای اجرایی فرصت مغتنمی فراهم کرد تا موضوع برندسازی در کانون توجه قرار گیرد و از آنجا که اتاق بازرگانی ایران، علاوه بر پارلمان بخش خصوصی، مشاور عالی سه قوه و همچنین عضو کمیسیون ملی برند است و برندهای برتر تجاری نیز عضو این اتاق هستند، بنابراین انتظار میرود که نقش اتاق ایران در ترویج فرهنگ برندسازی و پیگیری موانع و مشکلات و تهیه و تدوین بستههای تشویقی پررنگتر از سایر دستگاههای دولتی باشد.
در شرایطی که سهم کمتر از ۱۰۰ شرکت ایرانی بیش از ۸۰ درصد صادرات غیرنفتی است و از میان بیش از ۶۰ هزار بنگاه کوچک و متوسط و بزرگ، کمتر از ۵۰۰ شرکت هستند که سالها بیش از ۹۲ درصد صادرات را در اختیار داشته و جغرافیای صادراتی کشور در حال تحلیل است و کشورهای اندکی بازار هدف تجاری ایران هستند، لزوم تنوعبخشی به سبد صادراتی و توانمندسازی بنگاههای تجاری از جمله وظایفی است که میتواند در دستور کمیته برند اتاق ایران قرار گیرد. بر همین اساس، صبح دیروز نخستین نشست هماندیشی برندهای برتر تجاری اتاق بازرگانی در محل این سازمان، با حضور فعالان برتر کشور و صاحبان نام در حوزههای مختلف و همچنین محمدرضا نعمتزاده (وزیر اسبق صنعت) برگزار شد.
این نشست هدف ایجاد فضای همگرایی و همافزایی جهت ترویج فرهنگ برندسازی در کشور را دنبال میکند؛ از جمله برنامههای اتاق بازرگانی ایران راهاندازی میزهای برند در استانها بر اساس مزیت رقابتی هر استان و برندهای برتر آن مناطق است تا با کمک برندهای برتر استانها و همکاری مراکز دانشگاهی و مشاوران خبره و شهرکهای صنعتی بتوان فرآیند توانمند سازی SME ها برای برندسازی محصولات را به صورت جدی دنبال کرد. از دیگر اهداف این هم اندیشیها بررسی موانع و مشکلات برندسازی و یافتن راهحلهای کارشناسی است و پیگیری رفع موانع و نیز با هدف ایجاد انگیزه و تشویق شرکتها به برندسازی بستههای حمایتی دولت را به کمیسیون ملی برند پیشنهاد خواهند داد تا بعد از تصویب دولت مورد بهره برداری تمام بنگاههای داخلی قرار گیرد. در این نشست صمد حسن زاده- رئیس اتاق بازرگانی ایران- ضمن ابراز ناراحتی نسبت به مشکلات در مسائل مدیریتی، اظهار کرد: به اعتقاد بنده، در تمام مسائل با حمایتهای قانونی میتوانیم بزرگترین مشکلات را در کشور حل کنیم. کشور ما یک درصدِ مساحت دنیا و یک درصد جمعیت دنیا در اختیار دارد؛ این درحالیست که ۱۵ درصد ذخایر طبیعی دنیا، در این کشور است و در نتیجه کشور ما توانمندیهای بسیاری دارد. بنابراین امیدوار هستیم که نگاه مسئولان به صادرات نگاه ویژهتری باشد و در زیرمجموعه آن موضوع برندسازی توجه داشته باشند. وی یادآور شد: زمانی بود که اجناس کرهای در ایران مورد استقبال نبود اما امروزه چهار برند برای کره جنوبی تبدیل به سرمایهای ملی و جهانی شده و همین برندها سبب شدهاند که کالای کرهای در بازار ایران، جای خود را پیدا کند. حسنزاده افزود: بطور مثال بازار کشور جمهوری آذربایجان، بازار بزرگی نیست اما در همین بازار هم محصولات ایرانی به عنوان محصولات بی کیفیت عرضه میشود و رغبتی برای خرید آنها وجود ندارد. این درحالیست که به جرات میتوان گفت ، هیچ کجای دنیا، هیچ فعال اقتصادی در شرایط تاجران ایرانی نمیتواند کار کند اما تجارت در کشور ما، با وجود این مشکلات، همچنان برقرار است.
در ادامه این نشست، فعالان و صاحبان برندهای تجاری، هریک به بیان نقطه نظرات پیرامون حل مشکل برندسازی در ایران پرداختند.
گاهاً ارزش برخی برندهای خارجی از ارزش محصول بالاتر است
محمدرضا نعمتزاده، وزیر اسبق وزارت صنعت نیز در این نشست هماندیشی برندهای برتر تجاری در اتاق بازرگانی ایران- ضمن اشاره بر جایگاه برندینگ در تولید و تجارت، اظهار کرد: در برخی شرکتهای جهان گاهاً ارزش برند از ارزش محصول بالاتر است؛ ما هم باید در این زمینه مواد قانونی ایجاد کنیم و توجه داشته باشیم برای حفظ برند باید بیشتر از ایجاد آن، تلاش کرد.
وی ضمن اشاره به ناترازی حاملهای انرژی در کشور، گفت: در برنامه هفتم توسعه، تولید برق ایران بایستی به ۱۲۷ هزار مگاوات برسد که برای دستیابی به این میزان باید حدود ۳۰ هزار مگاوات برق تولید شود. باتوجه به تجربهای که در این حوزه دارم، این امر شدنی است اما برای تحقق آن، باید بخش خصوصی به کار بیاید. در گاز نیز برای تولید ۴۰۰ میلیون مترمکعب در شبانهروز نیاز به ظرفیتسازی است که این معادل ۱۴ فاز پارس جنوبی است. نعمتزاده همچنین به اهمیت تولید برق از منابع تجدیدپذیر تاکید کرده و افزود: در برق تجدیدپذیر می گویند ، باید ۱۲ هزار مگاوات تولید کرد که این میزان، ۱۰ برابر تولید کنونی و بدین معناست که در پایان برنامه هفتم، ۱۰ درصد تولید برق کشور از منابع تجدیدپذیر خواهد بود. این در حالی است که امروز امارات ۳۰ درصد و عمان دو سال دیگر، ۳۰ درصد برق خود را از منابع تجدیدپذیر تامین میکنند و متوسط تامین در اروپا نیز ۴۰ درصد است.