* مرصاد شهرودی- پژوهشگر حوزه
مبارزه با مفاسد اقتصادی
تقویت تولید داخلی و خودکفایی در تأمین کالاهای اساسی، تنوع در منابع تأمین ارز، محدودیت یا ممنوعیت‌های گمرکی و مهم‌تر از همه، مبارزه با قاچاق کالا و ارز، به مدیریت مصرف ارز منجر می شود.
در سال‌های اخیر، تحریم‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی به‌ویژه پس از خروج ترامپ از برجام در سال ۱۳۹۷، منجر به ایجاد چالش‌های جدی در تأمین منابع ارزی و مدیریت اقتصاد کشور شده است؛ لذا این شرایط، نیاز به برنامه‌ریزی و استراتژی‌های مؤثر برای کاهش وابستگی به ارزهای خارجی و افزایش تولیدات داخلی را بیش از پیش ضروری کرده است.در این میان، کاهش مخارج ارزی و مدیریت بهینه مصرف ارز به‌عنوان دو راهکار کلیدی برای عبور از بحران‌های اقتصادی مطرح می‌شود، اما برخی از کارشناسان اقتصادی، بدون درنظرگرفتن مشکلات ارزی، تأکیدی فراوانی بر آزادسازی بازار دارند. بی‌تردید، تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری نه‌تنها بر صادرات نفت تأثیر گذاشته، بلکه واردات کالاهای اساسی و فناوری‌های مدرن را نیز با مشکل مواجه کرده است.از سوی دیگر اگر برای واردات کالاهای اساسی، راهکاری اتخاذ نشود، به سبب کمبود کالا و افزایش قیمت، منجر به نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی خواهد شد و فشار بر معیشت مردم را افزایش می‌دهد؛ بنابراین، اتخاذ تدابیر مؤثر برای مدیریت منابع ارزی و کاهش هزینه‌های ارزی، یکی از اولویت‌های اصلی سیاست‌گذاران و مدیران اقتصادی کشور خواهد بود، به بیانی این سیاست کاملاً مطابق با نظریه‌های اقتصادی است.
در این راستا، تقویت تولید داخلی، تنوع در منابع تأمین ارزی و مدیریت بهینه مصرف ارز می‌تواند به‌عنوان استراتژی‌های کلیدی مورد توجه قرار گیرد. درواقع با سرمایه‌گذاری در تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات، می‌توان به خودکفایی دست‌یافت و همچنین با توسعه صادرات غیرنفتی، منابع ارزی کشور را تقویت کرد. علاوه بر این، ایجاد بسترهایی برای استفاده از ارزهای دیجیتال و تقویت گردشگری می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی کمک کند.در این مقاله ، قصد داریم، به بررسی شیوه‌های کاهش مخارج ارزی و مدیریت مصرف ارز در شرایط تحریمی اشاره کنیم و راهکارهای عملی برای تحقق این اهداف ارائه دهیم. با اتخاذ این راهکارها، می‌توان به پایداری اقتصادی و بهبود شرایط معیشتی مردم کمک کرد و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی را متصور شد.
شیوه‌های کاهش مخارج ارزی و مدیریت مصرف ارز در شرایط تحریمی
شاید بتوان «تقویت تولید داخلی و خودکفایی در تأمین کالاهای اساسی» را یکی از اصلی‌ترین ارکان کاهش مخارج ارزی عنوان کرد، در واقع با افزایش سطح تولید محصولات اساسی نظیر گندم، برنج، روغن و گوشت (سفید و قرمز) نیاز اصلی مردم؛ یعنی غذا تأمین می‌شود، لذا از خروج ارز جلوگیری خواهد شد.از سوی دیگر خودکفایی در تولید کالاهای اساسی، فارغ از مباحث مدیریت ارزی، کاهش وابستگی به دیگران و امنیت غذایی کشور را تأمین خواهد کرد، موضوعی که مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز بوده است و ایشان در بیانات زنده و تلویزیونی نوروز سال ۱۴۰۱ به آن اشاره داشته‌اند.
ادامه در صفحه 2