* محمد سعادتمند
با دستور رئیس جمهور مبنی بر عدم مازوت سوزی در نیروگاه ها در آستانه فصل سرما ، دولت اقدام به قطع برق مشترکین خانگی و تجاری به صورت دوره ای و با اطلاع قبلی نموده است.در این مقاله می خواهیم ببینیم چرا کشور با ناترازی در تولید ومصرف گاز طبیعی مواجه می باشد.
ابتدا نگاهی به آمار تولید گاز طبیعی در کشور و رتبه جهانی ایران بیندازیم :
ایران سالانه حدود 250 میلیارد مترمکعب  گاز تولید می کند که از این حیث و پس از آمریکا و روسیه  سومین تولید کننده بزرگ گازطبیعی جهان می باشد.این میزان تولید گاز البته با ورود سرمایه خارجی و فناوری پیشرفته  قابل افزایش است اما واقعیت این است که همین میزان تولید نیز بسیار قابل توجه و زیاد می باشد.
اما مشکل چیست که درفصول سرد سال با پدیده کمبود گاز مواجه می شویم ؟
این کمبود گاز در سال های گذشته به جهت عدم قطع گاز خانگی با مازوت سوزی در نیروگاه ها به جای گاز طبیعی و قطع گاز صنایع جبران می شد.پس ریشه ناترازی کجاست  که علی رغم تولید بالای گاز باز هم با کمبود آن بویژه در فصول سرد سال مواجه می شویم؟
جواب این سئوال مهم را به طور مجمل می توان بدینگونه لیست نمود :
1- مصرف بسیار بالای گاز درایران به گونه ای که این میزان  بیش از  3 برابر متوسط  جهانی می باشد. 
حال سئوال بعدی ایجاد می شود و آن این است که چرا مصرف گاز در ایران اینقدر زیاد است ؟ جواب ها را می توان در سطور زیر یافت :
الف ) بخش عمده گاز کشور یعنی بیش از 70 درصد آن در بخش خانگی ، تجاری  و صنایع خرد مصرف می شود .
این میزان مصرف در این بخش بسیار زیاد بود ه و دلایل این موضوع بدین شرح می باشد :
1- وسایل گازسوز خانگی و تجاری که عهده دار گرمایش و پخت و پز می باشند ( بخاری ها ، پکیچ و آبگرمکن ، مشعل های موتورخانه ها و... ) به شدت پرمصرف و غیر بهینه می باشند.
2- عمده ساختمان ها اعم  از مسکونی تجاری و اداری در کشور برپایه صرفه جویی در مصرف انرژی  مطابق  مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان  ساخته نشده اند در نتیجه هدر روی انرژی بسیار بالایی را در ساختمان ها شاهد هستیم.
 3- الگوی مصرف بخش زیادی از مردم هنوز هم متاسفانه نادرست بوده و این موضوع هم به افزایش مصرف انرژی منجر شده است.
ب) بخش عمده برق کشور توسط نیروگاه های حرارتی تولید شده و سوخت اصلی این نیروگاه ها گاز طبیعی می باشد ، در نتیجه بخش زیادی از گاز تولیدی به نیروگاه ها برای تولید برق اختصاص می یابد.در حالی که در اکثر کشورهای دنیا بخشی از تولید برق نیروگاه ها توسط سوخت ذغال سنگ تامین می شود.در واقع نیروگاه ها بعد از مصارف خانگی بزرگ ترین مصرف کننده گاز کشور می باشند ، اینجاست که لزوم تنوع بخشی به روش های تولید برق در کشور مانند احداث نیروگاه های هسته ای ، برق آبی ، خورشیدی و بادی و همچنین تنوع بخشی به سوخت نیروگاه های حرارتی به شدت خود را نشان می دهد.
ادامه در صفحه 8