* محسن اعتمادی- کارشناس اقتصادی
کشور ایران با داشتن منابع طبیعی غنی و تنوع اقلیمی مطلوب، پتانسیل های زیادی برای توسعه کشت‌های اقتصادی دارد. اما در سال‌های اخیر، با چالش‌هایی چون بی‌آبی، فرسایش خاک، تغییرات اقلیمی و نیاز به برنامه ریزی‌های اقتصادی مناسب، ضرورت تمرکز بر کشت های اقتصادی بیش از پیش احساس می‌شود. کشت های اقتصادی به کشت هایی اطلاق می‌شود که منجر به تولید محصولاتی با ارزش اقتصادی بالا می شوند و می توانند با صرف منابع کمتر، سود بیشتری ایجاد کنند. این نوع کشت نه تنها به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک می کند، بلکه می تواند به بهینه سازی مصرف منابع آب و خاک نیز منجر شود.
اولین نکته ای که باید در خصوص لزوم تمرکز بر کشت‌های اقتصادی در ایران به آن توجه کرد، بحران آب است. کشور ایران با کمبود آب مواجه بوده و مدیریت منابع آب از اولویت های اساسی دولت به شمار می‌آید. اکثر فرایند های تولید محصولات کشاورزی نیاز به آب دارند و به همین دلیل، کشت های اقتصادی که به کم آبی مقاوم هستند، می‌توانند راهکاری موثر برای افزایش تولید و کاهش مصرف آب باشند. برای مثال، کشت هایی نظیر زعفران، گل محمدی و محصولات دارویی نه تنها مصرف آب کمتری دارند، بلکه به دلیل ارزش افزوده بالای خود، می توانند به عنوان یک منبع درآمد پایدار برای کشاورزان عمل کنند. کاهش مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی به نفع محیط زیست نیز خواهد بود و می تواند به حفظ منابع آبی موجود کمک کند. چالش دیگر، نیاز به اشتغال زایی در مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرهاست. با افزایش جمعیت جوان و مدرک دار در روستاها، ایجاد فرصت های شغلی پایدار برای جلوگیری از مهاجرت ضروری است. همچنین، ایجاد صنایع تبدیلی در کنار کشت های اقتصادی می تواند ارزش افزوده را افزایش دهد و اشتغالزایی بیشتری را در پی داشته باشد. از سوی دیگر، بازار جهانی محصولات کشاورزی نیز نقش مهمی در لزوم تمرکز بر کشت های اقتصادی دارد. رشد تقاضا برای محصولات غذایی با کیفیت و ارگانیک در جهان نشان دهنده این است که کشاورزان ایرانی می‌توانند با استفاده ازفرصت های بین‌المللی به سود بیشتری دست یابند. بسیاری از کشورها در حال سرمایه گذاری در کشت‌های اقتصادی و کشاورزی پایدار هستند و ایران می‌تواند با تولید محصولات خاص و منحصر به فرد، در بازار جهانی رقابت کند. محصولات دارویی، گیاهان دارویی و زعفران از جمله این محصولاتی هستند که ایران با داشتن شرایط محیطی مناسب، می تواند در تولید و صادرات آن ها پیشرو باشد. کشت های اقتصادی نه تنها می توانند بر توسعه اقتصادی کشور تأثیر بگذارند، بلکه در حفظ تنوع زیست محیطی نیز نقش بسزایی دارند. با تشویق به کشت گونه های بومی و محلی، می توان به حفظ اکوسیستم‌های طبیعی و افزایش تنوع زیستی در کشور کمک کرد. همچنین، کشت های اقتصادی امکان حفاظت از خاک را فراهم می کنند و می توانند به جلوگیری از فرسایش و تخریب زمین ها کمک کنند.
ادامه در صفحه 2