* سید حسین امامی
دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی
دکتر مسعود پزشکیان پنجشنبه(16 اسفندماه) در نشست با فناوران و نخبگان دانش‌بنیان در محل پارک علم و فناوری پردیس، سخنان بسیار مهمی در مورد وضعیت اداره کشور بیان کرد. او گفت: بارها تکرار کرده‌ام که مشکل در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته، نبود راه‌حل نیست، چرا که برای هر مشکلی صدها راه‌حل تجربه شده در دنیا وجود دارد که می‌توان آنها را انتخاب و اجرا کرد؛ هیچ مشکلی نیست که راه‌حلی برای آن وجود نداشته باشد، چرا که برای مشکلات مشابه راه‌حل‌های موثری در جاهای دیگر دنیا طراحی شده است. مشکل ما کمبود یا عدم حضور انسان‌هایی است که مهارت و علم لازم را در کنار انگیزه بهره گرفتن از آن برای حل مشکلات داشته باشند.
وی در ادامه سخنانش افزود: واقعیت این است که ساختار اداری ما از نظر مدیریتی منجمد شده است. سیستم ما دچار یک نوع فریز مدیریتی شده، یعنی در یک قالب ثابت‌گیر کرده‌ایم. کارمندان صبح می‌آیند، ظهر می‌روند و تغییری در رفتار اداری برایشان دیگر قابل تصور نیست. یاد گرفته‌اند که به همه چیز از یک زاویه نگاه کنند و اصلاً امکان تغییر و بهبود مسیر را در ذهن خود نمی‌بینند. تحول در ساختار اداری، کلید توسعه کشور است. تا زمانی که مدیران و کارشناسان احساس نکنند که قدرت تصمیم‌گیری و اجرای ایده‌های نو را دارند، سیستم در همین حالت باقی می‌ماند. باید از این انجماد مدیریتی عبور کنیم و اجازه دهیم که ساختارها بر اساس نیازهای واقعی کشور تغییر کنند.
رئیس جمهور با انتقاد از تمرکز بیش از حد اختیارات در سطوح بالای مدیریتی خاطرنشان کرد: مشکل فقط در سطح مدیران میانی یا کارمندان نیست، مقصر از بالا هم هست. ساختار مدیریتی به گونه‌ای طراحی شده که تمام اختیارات را در مرکز متمرکز کرده است. یک مدیر، یک کارشناس یا یک مسئول در منطقه‌ای که باید تصمیم‌گیری کند، هیچ اختیاری برای تغییر ندارد. حل مسئله در این سیستم سخت شده، چون قانون و مقررات اجازه انعطاف را نمی‌دهند.... اگر ساختار اصلاح نشود، هرچقدر مدیران را عوض کنیم، نتیجه تغییر نخواهد کرد. ما باید به‌جای تغییر افراد، روندها را تغییر دهیم. مدیری که در رأس یک سیستم قرار دارد، باید به‌گونه‌ای تصمیم بگیرد که نگاهش اصلاح‌کننده باشد، نه اینکه صرفاً با شرایط وفق پیدا کند.
سؤالی که در این نوشتار در صدد پاسخ به آن خواهیم بود، این است که وجه مشترک کشورهای توسعه یافته با نظام های سیاسی متفاوت چیست؟ چه عاملی باعث پیشرفت و توسعه یک کشور می شود؟ چرا برخی از کشورها توسعه یافته اند و برخی در حال طی کردن این مسیر و برخی هنوز گرفتار معضلاتی هستند که در بسیاری از کشورها به راحتی حل شده است؟
ساموئل هانتینگتون - متخصص علوم اجتماعی معتقد بود، تمایز سیاسی میان کشورها نه از صورت حکومت بلکه از درجه حکومت شان مایه می گیرد. تفاوت میان حکومت هایی که سیاست شان مبتنی بر توافق، اشتراک اجتماعی، سازمان، کارایی و استواری است و حکومت هایی که چنین کیفیت هایی را ندارند، از تفاوت میان دموکراسی و خودکامگی مهم تر است.
ادامه در صفحه 2