* دکتر مهسا صالحی
استارتاپ‌ها به عنوان موتورهای محرکه اقتصاد دیجیتال و نوآوری، همواره با چالش‌های متعددی روبرو هستند که یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین آن‌ها، مدیریت صحیح امور مالیاتی است. بسیاری از بنیانگذاران استارتاپ‌ها با اشتیاق و ایده‌های نوآورانه وارد عرصه کسب‌وکار می‌شوند، اما اغلب به دلیل عدم آگاهی کافی از قوانین مالیاتی، مرتکب اشتباهاتی می‌شوند که می‌تواند عواقب سنگینی از جمله جریمه‌های مالیاتی، مشکلات حقوقی و حتی توقف فعالیت کسب‌وکار را به دنبال داشته باشد. این مقاله به بررسی رایج‌ترین اشتباهات مالیاتی استارتاپ‌ها و راهکارهای اجتناب از آن‌ها می‌پردازد تا بتوانید با آگاهی بیشتر، از این چالش‌ها عبور کنید.
یکی از رایج‌ترین اشتباهات مالیاتی در استارتاپ‌ها، عدم تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری است. بسیاری از بنیانگذاران در مراحل اولیه فعالیت، هزینه‌های شخصی و تجاری را از یک حساب پرداخت می‌کنند که این امر موجب می‌شود در زمان بررسی‌های مالیاتی، تشخیص هزینه‌های قابل قبول مالیاتی دشوار شود. این مشکل به ویژه زمانی حادتر می‌شود که استارتاپ‌ها از حساب‌های شخصی بنیانگذاران برای دریافت درآمدها و پرداخت هزینه‌ها استفاده می‌کنند. راه حل این مشکل ساده اما حیاتی است: حساب بانکی جداگانه برای کسب‌وکار افتتاح کنید و تمامی تراکنش‌های مالی را از این حساب انجام دهید. این کار نه تنها نظم مالی را افزایش می‌دهد، بلکه در زمان بررسی‌های مالیاتی، شفافیت لازم را فراهم می‌کند.
اشتباه رایج دیگر، ثبت نکردن دقیق هزینه‌ها و درآمدها است. بسیاری از استارتاپ‌ها در مراحل اولیه به دلیل محدودیت منابع یا عدم آگاهی، سیستم حسابداری منظمی ندارند و تنها به ذهنی‌سپاری یا یادداشت‌های پراکنده اکتفا می‌کنند. این در حالی است که قانون مالیات بر ارزش افزوده و قانون مالیات‌های مستقیم، نگهداری اسناد و مدارک را به مدت مشخصی الزامی کرده‌اند. عدم رعایت این موضوع می‌تواند در زمان رسیدگی به پرونده مالیاتی، مشکلات جدی ایجاد کند. راهکار این مشکل، استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری مخصوص استارتاپ‌هاست که امروزه بسیاری از آن‌ها با قیمت‌های مناسب و حتی رایگان در دسترس هستند. این نرم‌افزارها نه تنها ثبت دقیق تراکنش‌ها را آسان می‌کنند، بلکه گزارش‌های مالی مورد نیاز برای اداره مالیات را نیز تهیه می‌کنند. عدم آگاهی از معافیت‌ها و تسهیلات مالیاتی نیز از دیگر اشتباهات رایج است. بسیاری از استارتاپ‌ها از وجود معافیت‌های مالیاتی خاص برای شرکت‌های نوپا یا صنایع خاص بی اطلاع هستند و به همین دلیل، مالیات بیشتری پرداخت می‌کنند. در ایران، برخی از مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری معافیت‌های مالیاتی خاصی برای استارتاپ‌های عضو خود دارند که آگاهی از این موارد می‌تواند به کاهش هزینه‌های مالیاتی کمک کند. عدم توجه به مالیات بر ارزش افزوده از دیگر اشتباهات پرتکرار است.
بسیاری از استارتاپ‌ها به دلیل ماهیت فعالیت خود (مانند ارائه خدمات دیجیتال)، تصور می‌کنند مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستند، در حالی که طبق قانون، بسیاری از خدمات دیجیتال و نرم‌افزاری مشمول این مالیات هستند. حتی اگر فکر می‌کنید مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیستید، با یک مشاور مالیاتی مشورت کنید تا از معافیت‌ها و شمول قانونی فعالیت خود مطلع شوید. ثبت‌نام به موقع در نظام مالیات بر ارزش افزوده و ارسال اظهارنامه‌های مربوطه به صورت منظم، از جریمه‌های سنگین جلوگیری می‌کند.
عدم برنامه‌ریزی مالیاتی بلندمدت نیز از اشتباهات استراتژیک استارتاپ‌ها محسوب می‌شود. بسیاری از استارتاپ‌ها تنها به فکر حل مشکلات مالیاتی فعلی هستند و برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی نمی‌کنند. این در حالی است که با رشد کسب‌وکار و افزایش درآمدها، مسئولیت‌های مالیاتی نیز پیچیده‌تر می‌شوند. تدوین استراتژی مالیاتی با کمک مشاوران متخصص می‌تواند به شما کمک کند نه تنها از مشکلات فعلی اجتناب کنید، بلکه برای چالش‌های مالیاتی آینده نیز آماده باشید. بسیاری از استارتاپ‌ها به دلیل تغییر مکان دفتر یا بی‌توجهی به ایمیل‌ها و نامه‌های اداری، از دریافت ابلاغیه‌های مالیاتی باز می‌مانند و همین موضوع موجب می‌شود مهلت‌های قانونی پاسخگویی را از دست بدهند. **تعیین یک آدرس ثابت برای دریافت مکاتبات اداری و بررسی منظم صندوق‌های پستی** (اعم از فیزیکی و الکترونیکی) می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.
قوانین مالیاتی به طور مداوم در حال تغییر و به‌روزرسانی هستند و آگاهی از آخرین تغییرات می‌تواند شما را از بسیاری مشکلات نجات دهد .یادتان باشد که مدیریت صحیح مالیاتی نه تنها یک الزام قانونی، بلکه بخشی اساسی از حرفه‌ای‌گری در کسب‌وکار است که می‌تواند به افزایش اعتبار و ارزش برند شما نیز کمک کند.