* فرید خوشدل
نام "خلیج فارس" گواهی زنده بر هویت تاریخی و تمدنی ایران است که ریشه در اعماق تاریخ دارد. این نام از کهن‌ترین تمدن‌های بشری تا به امروز بدون وقفه در اسناد تاریخی، نقشه‌های جغرافیایی و متون بین‌المللی به کار رفته است. قدیمی‌ترین اشاره‌ها به این نام به دوران تمدن‌های باستانی بین‌النهرین و ایران بازمی‌گردد، جایی که در کتیبه‌های داریوش بزرگ هخامنشی به نام "دریای پارس" ثبت شده است. 
این اسناد که به خط میخی نوشته شده‌اند، به وضوح نشان می‌دهند که این منطقه از دیرباز با نام پارس شناخته می‌شده است. مورخان یونانی مانند هرودوت نیز بارها از نام "پرسیکوس سینوس" به معنای خلیج فارس یاد کرده‌اند و استرابو، جغرافیدان نامدار یونانی، در کتاب خود این آبراه را با نام خلیج فارس معرفی کرده است. در دوران اسلامی، دانشمندان و جغرافیدانان بزرگ عرب و ایرانی همواره از نام "الخلیج الفارسی" استفاده کرده‌اند. ابن خردادبه در "المسالک و الممالک"، ابن حوقل در "صورة الارض"، و اصطخری در "مسالک الممالک"، همگی این آبراه را با نام خلیج فارس معرفی کرده‌اند. حتی در نقشه‌های قرون وسطی که توسط نقشه‌نگاران اروپایی ترسیم شده، نام "سینوس پرسیکوس" یا "پرشین گلف" به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده تثبیت این نام در اسناد جهانی است.
در دهه‌های اخیر، برخی کشورهای عربی به‌ویژه در دوره‌های تنش سیاسی با ایران، تلاش کرده‌اند تا نام جعلی "خلیج عربی" را جایگزین نام تاریخی خلیج فارس کنند. این اقدام که بیشتر جنبه سیاسی دارد، هیچ پشتوانه تاریخی یا علمی ندارد. جالب توجه است که حتی در اسناد رسمی دولت‌های عربی تا پیش از دهه ۱۹۶۰، نام خلیج فارس به کار رفته است. مکاتبات رسمی شیخ‌نشین‌های خلیج فارس با بریتانیا در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم گواه این مدعاست که در آنها همواره از نام "پرشین گلف" استفاده شده است. سازمان ملل متحد و نهادهای بین‌المللی نیز بارها تأکید کرده‌اند که نام رسمی و مورد قبول جامعه جهانی برای این آبراه، "خلیج فارس" است. در قطعنامه‌های سازمان ملل و حتی در نرم‌افزارهای رسمی مانند گوگل مپس، نام پرشین گلف به عنوان نام استاندارد ثبت شده است. سازمان هیدروگرافی بین‌المللی نیز تنها نام مورد تأیید خود را "خلیج فارس" اعلام کرده که نشان‌دهنده بی‌اساس بودن تلاش‌ها برای تغییر این نام است. دلایل غیرقابل تغییر بودن نام خلیج فارس متعدد و قاطع هستند. نخست آنکه این نام سابقه‌ای چند هزارساله دارد و حداقل از ۲۵۰۰ سال پیش تاکنون در اسناد تاریخی ثبت شده است، بدون آنکه هیچ نام دیگری در طول تاریخ توانسته باشد جایگزین آن شود. دوم آنکه این نام از اعتبار بین‌المللی برخوردار است و سازمان‌های جهانی مانند سازمان ملل، ناتو و سازمان‌های جغرافیایی جهانی تنها نام "پرشین گلف" را به رسمیت می‌شناسند. از منظر حقوق بین‌الملل نیز، بر اساس کنوانسیون‌های بین‌المللی، تغییر نام مکان‌های جغرافیایی بدون توافق جهانی غیرممکن است و هیچ کشوری حق تحریف نام‌های تاریخی را ندارد. 
ادامه در صفحه 2