* آرش حسینی
۱۷ مرداد در تقویم رسمی کشور به نام «روز خبرنگار» نام‌گذاری شده است؛ روزی که یادآور شهادت مظلومانه «محمود صارمی»، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، در مزار شریف افغانستان است. در سال ۱۳۷۷، زمانی که طالبان به کنسولگری ایران حمله کرد، شهید صارمی به همراه دیپلمات‌های ایرانی به شهادت رسید. این واقعه تلخ، نقطه عطفی در تاریخ رسانه‌ای ایران شد؛ روزی که همه قوانین و مقررات انسانی و اخلاقی نقض شد و خون کسانی ریخته شد که جز آگاه‌سازی مردم از تحولات افغانستان، جرمی مرتکب نشده بودند. روز خبرنگار یادآور تعهد، شجاعت و مسئولیت‌پذیری خبرنگاران است و بهانه‌ای برای پاسداشت اهمیت آگاهی و آگاه‌سازی متعهدانه.
«خبر» و «اطلاع‌رسانی» در فرهنگ اسلامی هم جایگاهی والایی دارد. در قرآن کریم، آیه‌ای که بارها مورد استناد قرار گرفته، اهمیت دقت در خبررسانی را یادآور می‌شود:
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا..." (سوره حجرات، آیه ۶)
این آیه، مؤمنان را به بررسی صحت اخبار دعوت می‌کند و نشان می‌دهد که اطلاع‌رسانی نه تنها یک وظیفه اجتماعی، بلکه یک مسئولیت اخلاقی و دینی نیز هست.
در ادبیات فارسی نیز، شاعران بزرگی چون سعدی، حافظ و فردوسی به اهمیّت حقیقت‌گویی و صداقت در سخن اشاره کرده‌اند. در اشعار بزرگان ادب آمده است: «دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز»، این مصرع در بستر خبرنگاری، به ظرافت کار خبرنگار و هنر آن در مدیریت افکار عمومی و انتخاب خبر ارتباط دارد، تعبیر ضرب‌المثل فارسی، «هر راست نشاید گفت» نیز مضمونی مشابه دارد و توجه با آثار اخبار را متذکر می‌شود.
خبرنگاری، تنها یک حرفه نیست؛ بلکه رسالتی انسانی، اجتماعی و حتی الهی است. خبرنگار، چشم بیدار جامعه و صدای مظلومان و بی‌پناهان است. خبرنگار پل ارتباطی میان مردم و حقیقت و سربازی فداکار در برابر تحریف و سانسور و دروغ و نیرنگ است. او در دل بحران‌ها، جنگ‌ها، فجایع طبیعی و تحولات سیاسی حضور دارد تا روایتگر واقعیت باشد. در جهانی که «اطلاعات» به سرعت منتشر می‌شود، خبرنگار باید با دقت، سرعت، صداقت و شجاعت عمل کند. او باید در برابر فشارها، سانسورها و تهدیدها ایستادگی کند و حقیقت را فدای مصلحت نکند. به همین دلیل خطرات زیادی این حرفه را تهدید می‌کند. از تهدیدهای امنیتی گرفته تا فشارهای روانی، از سانسورهای دولتی گرفته تا حملات فیزیکی در میدان جنگ و درگیری و ... از جمله خطراتی است که خبرنگاران را در سراسر جهان تهدید کرده و گاه جانشان را نیز می‌گیرد. در سال‌های اخیر، جنگ غزه یکی از صحنه‌هایی بوده که خبرنگاران بسیاری در آن جان باخته‌اند. آنان که با دوربین و قلم، روایتگر درد و رنج مردم مظلوم فلسطین بودند، اما خود قربانی جنایات رژیم اشغالگر و منحوس صهیونیستی شدند.
تاریخ رسانه ایران نیز مملو از شهدایی است که صدای حقیقت شده‌اند و جان خود را در دفاع از آگاه‌سازی جامعه داده‌اند، در کنار شهید صارمی، باید از دیگر خبرنگاران شهید نیز یاد کرد؛ از جمله خبرنگار شهید «فرشته باقری»، دختر سردار شهید محمد باقری، که راه عموی شهید خود، حسن باقری را با قلم و دوربین ادامه داد و در کنار پدر شهید خود، فدایی عزت و استقلال ایران شد.
ادامه در صفحه 2