با دستور وزیر اقتصاد شرکت سرمایه‌گذاری‌های خارجی ایران مأمور شده تا دارایی‌های بلوکه‌شده، مطالبات قدیمی و سرمایه‌های راکد را زنده کند و زمینه جذب سرمایه‌های تازه را فراهم ‌سازد.
به گزارش خبرنگار مهر، تا همین چند سال پیش اسم شرکت سرمایه‌گذاری‌های خارجی ایران (IFIC) کمتر به گوش مردم می‌خورد. سازمانی که در دهه شصت برای توسعه حضور مالی ایران در کشورهای دیگر شکل گرفت، کم‌کم تبدیل شده بود به یک مجموعه کم‌تحرک و پر از دارایی‌های راکد.اما حالا در برنامه جدید وزارت اقتصاد و با دستور مستقیم دکتر سیدعلی مدنی‌زاده، ایفیک دوباره احیا شده است. وظیفه اصلی آن مشخص است: فعال‌سازی دارایی‌ها، جذب سرمایه خارجی و بازگرداندن منابع از دست‌رفته ایران.
به زبان ساده، ایفیک باید پول‌هایی را که در حساب‌ها یا پروژه‌های مشترک جا مانده‌اند پیدا کند، آن‌ها را بیرون بیاورد و دوباره وارد چرخه تولید و مالی کشور کند.
پایه‌گذاری دوباره “سرمایه‌گذاری اهرمی”
نخستین مأموریت شرکت، ایجاد چارچوب قانونی برای سرمایه‌گذاری اهرمی 
(Leveraged Investment) است. یعنی قرار نیست ایفیک فقط خرج‌کننده منابع باشد؛ بلکه قرار است از منابع خود مثل یک اهرم استفاده کند تا چند برابر سرمایه بیرونی جذب شود. تصور کن شرکت برای ساخت یک نیروگاه در خارج از کشور تنها ۲۰ میلیون دلار سرمایه بگذارد، اما همین مبلغ را وثیقه کند تا ۸۰ میلیون دلار دیگر از بانک‌ها یا شریکان خارجی بیاید.
به این ترتیب توان کشور برای اجرای پروژه‌ها چند برابر می‌شود بدون اینکه منابع ارزی جدید خرج شود. وزارت اقتصاد حالا در حال تهیه مقررات لازم برای اجرای همین مدل است؛ تا ایفیک به جای نهاد اداری، به یک بازیگر مالی فعال و بین‌المللی تبدیل شود.
بازپس‌گیری پول‌ها و پرونده‌های حقوقی گذشته
ایران در چند دهه گذشته در کشورهای مختلف پروژه‌هایی داشته که بخشی از سرمایه یا سود آن هنوز برنگشته است. برخی از این موارد مربوط به شرکت‌های زیرمجموعه ایفیک است و معروف‌ترین‌شان، شرکت ایهاگ (EIHAG) در آلمان است. مسئله ساده نیست؛ دارایی‌ها بین دولت‌ها و مؤسسات مختلف پخش شده و بخشی درگیر پرونده‌های قضائی هستند.ولی حالا ایفیک طبق دستور وزیر اقتصاد، موظف شده همه این مطالبات را در قالب یک طرح جامع پیگیری حقوقی و مالی دنبال کند. گروه ویژه‌ای از وکلای بین‌المللی استخدام شده‌اند که پرونده‌ها را از لحاظ ارزش فعلی، میزان ریسک و احتمال بازیابی بررسی کنند. هدف این است که هیچ دلاری از منابع ایران در خارج از کشور بلاتکلیف نماند.
سپرده‌هایی که باید کار کنند، نه بخوابند
از دارایی‌های بزرگ، اما خاموش ایفیک، سپرده‌های ارزی است. سال‌ها بود که این سپرده‌ها به شکل ثابت و غیرفعال در حساب بانک‌ها مانده بود؛ بدون بازدهی قابل‌توجه و بدون نقش در توسعه اقتصادی.حالا شرکت برنامه دارد تا از هر یک از این سپرده‌ها به شکل فعال استفاده کند. بخشی از آن‌ها باید به بانک‌های خارجی با نرخ بهره بهتر منتقل شود، بخش دیگر وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک با بانک‌های ایرانی شود و بخشی هم پشتوانه پروژه‌های صادراتی و مهندسی ایران شود.به عبارت ساده‌تر، قرار است پول‌ها از حالت راکد به حالت مولد تبدیل شوند. گزارش‌های درونی وزارت اقتصاد نشان می‌دهد، اجرای کامل این طرح می‌تواند ارزش دارایی‌های ارزی ایفیک را تا ۴۰ درصد بالا ببرد.
پول‌هایی که در پروژه‌ها جا مانده‌اند
در طول دهه‌های گذشته، ایفیک در پروژه‌های مختلفی از نیروگاه تا صنایع غذایی سرمایه‌گذاری کرده است. اما نه همه شرکت‌ها عملکرد خوبی داشته‌اند و نه همیشه سود به ایران برگشته است.به همین خاطر در برنامه جدید، این شرکت مأمور شده منابع خود را از شرکت‌های سرمایه‌پذیر بازگرداند. این ماجرا در واقع نوعی “پاکسازی سرمایه‌ای” است؛ یعنی شرکتها باید یا سود را بپردازند، یا قرارداد مشارکت شان اصلاح شود، یا سهم جدیدی به ایفیک واگذار کنند. در بعضی کشورها این روند می‌تواند با مذاکره و تهاتر انجام شود: مثلاً ایفیک به‌جای نقد، زمین یا سهام در شرکت میزبان بگیرد. 
ادامه در صفحه 2