یک کارشناس ارشد مناطق آزاد تجاری گفت: مناطق آزاد ایران با وجود برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز و منابع انسانی توانمند، اما هنوز فاصله قابل‌توجهی با استانداردهای جهانی دارند.
کمال ابراهیمی کاوری - کارشناس ارشد مناطق آزاد تجاری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به نقش کلیدی مناطق آزاد در توسعه اقتصادی جهان گفت: مناطق آزاد تجاری در جهان امروز به عنوان ابزارهای کلیدی توسعه اقتصادی، جذب سرمایه‌گذاری و تسهیل تجارت بین‌الملل شناخته می‌شوند.ابراهیمی کاوری ادامه داد: این مناطق نه فقط به‌عنوان محدوده‌هایی برای معافیت مالیاتی، بلکه به‌عنوان «اکوسیستم‌های رقابتی» عمل می‌کنند که در آن سیاست‌های هوشمند، زیرساخت‌های مدرن و پیوند مؤثر با زنجیره‌های جهانی تأمین، موجب رشد پایدار شده است.وی با اشاره به نمونه‌های موفق جهانی افزود: در دوبی، منطقه آزاد جبل‌علی (JAFZA) نمونه‌ای موفق از این مدل است که با جذب بیش از ۸۰۰۰ شرکت بین‌المللی از ۱۰۰ کشور، به رکن اصلی اقتصاد غیرنفتی امارات تبدیل شد.
این کارشناس ارشد مناطق آزاد تجاری بیان کرد: در سنگاپور نیز مناطق آزاد در کنار سیاست‌های باز تجاری، محیطی ایجاد کردند که شرکت‌های چندملیتی بدون دغدغه بوروکراسی، فعالیت‌های صادرات‌محور خود را گسترش دهند.ابراهیمی کاوری گفت: در چین نیز منطقه آزاد شنژن نه‌تنها محرک انقلاب صنعتی دهه ۱۹۸۰ شد، بلکه الگوی اقتصادی جدیدی را برای توسعه صادرات، فناوری و نوآوری به‌وجود آورد. در مقابل، مناطق آزاد ایران با وجود برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز و منابع انسانی توانمند، هنوز فاصله قابل‌توجهی با این استانداردها دارند.وی تأکید کرد: به جای تبدیل‌شدن به کانون‌های سرمایه‌گذاری و تولید صادرات‌محور، بسیاری از این مناطق به مسیرهای وارداتی، بازارهای مصرفی و حوزه‌های معافیت‌محور بدل شده‌اند. نبود زیرساخت‌های مناسب، بی‌ثباتی در سیاست‌های ارزی و تجاری، ناهماهنگی نهادی و تغییرات پی‌درپی مدیریتی از عوامل اصلی این عقب‌ماندگی است.
این کارشناس ارشد مناطق آزاد تصریح کرد: در بسیاری از مناطق آزاد کشور، نگاه به توسعه هنوز «اداری و محلی» است، نه «اقتصادی و بین‌المللی». مناطق آزاد در جهان بر اساس رقابت، شفافیت و تسهیل سرمایه‌گذاری عمل می‌کنند، در حالی‌که در ایران همچنان با محدودیت‌های بوروکراتیک، مقررات چندگانه و وابستگی شدید به تصمیم‌های مرکزی مواجه‌اند.ابراهیمی کاوری در تبیین راهکارهای اصلاح این وضعیت گفت: برای عبور از شرایط موجود، ضروری است فلسفه وجودی مناطق آزاد بازتعریف شود. باید از نگاه سنتی معافیت‌محور به سمت مدل‌های نوین «توسعه‌محور» حرکت کرد.
این کارشناس ارشد مناطق آزاد ادامه داد: این مناطق باید به پایگاه‌های صادراتی، مراکز نوآوری صنعتی و حلقه‌های پیوند ایران با زنجیره‌های جهانی تبدیل شوند.وی با تأکید بر لزوم اصلاح ساختار مدیریتی مناطق آزاد گفت: تحقق این هدف نیازمند استقلال مدیریتی واقعی، نظام مالی شفاف و حضور فعال سرمایه‌گذاران بین‌المللی است.
ابراهیمی کاوری در پایان خاطرنشان کرد: مناطق آزاد ایران زمانی می‌توانند به مأموریت اصلی خود بازگردند که از حاشیه اقتصاد ملی خارج شده و به قلب تعاملات اقتصادی جهانی راه یابند؛ همان مسیری که دوبی، سنگاپور و شنژن سال‌ها پیش با شجاعت و اصلاح ساختاری پیمودند.