* خسرو رفیعی
کارشناس آب
ازمان هواشناسی کشور، مرتباً اعلام می‌کند در چند روز آینده، در هفته آینده، در طول ماه آینده، در شهرهای مختلف کشور باران می‌بارد و هوا سرد می‌شود. اثری از این پیش بینی ها و از باران های قدیمی نیست. به ویژه در فصل های بارندگی پاییز و بهار باران نمی بارد . بررسی وضعیت جوی، حاکی از این مطلب است که هوای پرفشار حاره‌ای، از اوایل مهرماه به سوی مرزهای جنوبی‌تر منتقل می‌شود و در عرض های بالایی باقی می‌ماند و به طرف شرق حرکت می کند .
این وضعیت در خاورمیانه و شمال آفریقا و دریای مدیترانه حاکم است و این امواج غربی توام با سیستم های باران‌زا بوده و اکثرا از عرض های میانی عبور، به ارزهای جنوبی نفوذ و سیستم های کم فشار مدیترانه‌ای، عامل اصلی بارندگی در کشور ما می‌باشد. این سیستم در طی پاییز شکل می‌گیرد و نتیجتاً ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این شرایط در زمستان هم موجب گسترش سیستم پرفشار اروپایی مدیترانه‌ای، ایجاد می‌شود و باعث بارش‌های مناسبی در پایان زمستان و فصل بهار می‌شود. این فعالیت جوی چندین سال است وجود داشته و از شمال استان خراسان، سواحل جنوبی دریای مازندران، نواحی غربی، سلسله جبال زاگرس و البرز را در بر گرفته و معمولاً بارندگی‌ها در این مناطق بیش از ۲۰۰ میلیمتر و در استان گیلان بالای ۱۵۰۰ میلیمتر را دارا بوده‌اند.
این شاخص‌ها در دامنه های جنوبی زاگرس نزدیک ۱۰۰۰ میلیمتر که متعلق به کوهرنگ و اطراف یاسوج و کوه های بختیاری است را شامل می‌شود و این بارندگی حتی در جنوب استان خراسان، نواحی مرکزی بخش‌هایی از استان سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان را در بر می‌گیرد. با توجه به مقایسه میزان بارش‌ها در طول سال‌های گذشته و علی رغم پیش بینی سازمان هواشناسی، آنچه شاهد هستیم این ابرها و این وضعیت جوی که ایجاد می‌شود به سوی مرکز کشور وارد نشده و اثری از بارندگی را مشاهده نمی‌کنیم. ولی برخلاف هزاران سال پیش و به ویژه چند دهه قبل ما شاهد بارش باران در کشورهای جنوبی خلیج فارس و عربستان هستیم و متاسفانه این سیستم‌های پرفشار و باران‌زا برخلاف پیش بینی هواشناسی وارد سرزمین ما نمی‌شود و اثری از باران نیست.
سال های سال اعلام می‌کردند در گیلان بیش از ۱۸۰۰ میلیمتر بارندگی داریم و در کوه‌های زاگرس بین هزار تا ۱۵۰۰ میلیمتر بارندگی داشتیم این بارش در شمال خراسان و مازندران و آذربایجان مشاهده می‌شد و در جنوب البرز شاهد بارندگی بیش از ۲۵۰ میلیمتر بر روی نواحی استان تهران و اطراف آن بودیم، دامنه های البرز پر از برف می شد و ما حتی در تابستان هم قله دماوند را از دور سفید و برفی مشاهده می کردیم. تنها شهرهای کویر کشور که کنار یزد قرار دارند کمتر از ۱۰۰ میلیمتر و حدود ۵۰ میلیمتر بارندگی داشتند که امروز اثری از آن نیست.
ادامه در صفحه 8