دکتر حوریه یحیایی*
Hooriye_yahyaei@yahoo.com

هر انسانی بطور طبیعی، خواه ناخواه به مرحله ی
سالمندی و در پی آن به دوران بازنشستگی
می رسد و کارمندان و کارکنان همه ی موسسات و ادارات نیز باید روزی آن جا را ترک کرده و فصل جدی بازنشستگی را در زندگی تجربه نمایند. نگرش جامعه نسبت به بازنشستگی در ایجاد تقویت روحیه ی امید و نشاط بازنشستگان نقش اساسی و بنیادی دارد. بازنشستگانی که الگوهای ارزشمند پیشرفت و تعالی یک کشورند. از دید بسیاری از افراد، گذر کردن از پنجاه سالگی و ورود به دوران بازنشستگی به معنای پایان کار و تکیه بر مستمری برای گذران زندگی است. اما واقعیت جهان امروز با این تصور عمومی در تضاد است. باید به این جمله ایمان داشته باشیم، که
نه تنها بازنشستگی پایان راه نیست، بلکه آغاز راه انتقال دانش و تجربه هایی گرانبهاست که ماحصل سال ها تلاش و گذر عمری بس پر ارزش تر است. زیرا تجربه کردن مسیر و راهی که قبلا تجربه شده باشد به نوعی اتلاف وقت و از دست دادن فرصت هاست و می توان با استفاده از پتانسیل بازنشستگان و سالمندان کشور، مسیر رسیدن به هدف را کوتاهتر کرده و نتیجه و بازخورد بهتری بدست آورد.
 بر اساس جدید ترین پژوهش ها، تعداد افرادی که در سنین بالای 55 سالگی به موفقیت شغلی دست یافته اند، به صورت روز افزونی در حال افزایش هستند و حتی بعضا از کارآفرینان مطرح دنیا بوده و از این طریق به موقعیت موفقی دست یافته اند. افراد مسن تر به صورت طبیعی در زندگی موقعیت های دشوار بسیاری را تجربه کرده اند و از این طریق راه های مناسبی را برای انجام بهینه ی امور در ذهن دارند و در مواقع تصمیم گیری ، آگاهانه عمل کرده و با تکیه بر دانش مستقیم خود از زندگی، بهترین تصمیمات را در بهترین زمان مقتضی اتخاذ می نمایند.
تصورات و نگرش جامعه نوعی خودآگاهی اجتماعی برای فرد بازنشسته به ارمغان خواهد آورد که خود را فردی با ارزش تلقی کند یا خیر؟ البته مسئله ی معیشت بازنشستگان نیز از جمله مواردی مهم و اصلی است که در حفظ ارزش و تکریم شخصیت آن ها تاثیر بسزایی دارد. زیرا نباید مهم ترین هدف بازنشستگان پس از 30 سال تلاش، تامین هزینه های اولیه ی زندگی باشد.عموما افراد بازنشسته پس از سال ها کار، خود را فردی اندیشمند و کارشناس به مسائل آموزشی سازمان و یا حرفه ی خود می دانند و انتظار احترام و توجه از جامعه و سازمان مربوطه ی
خود را دارند، حال چنانچه انتظارات شان در این زمینه برآورده نشود ،مسلما روز به روز روحیه ی
نشاط خود را از دست خواهند داد.
 سازمان ها و موسسات تکریم کننده و بهره برداری کننده از تجربه های بزرگان و بازنشسته ها دارای موفقیت بیشتری هستند. زیرا بازنشستگان به عنوان نخبگان راهنما و راهگشای جوانان در جهت گیری ها و
سیاست گذاری ها به شمار می روند.

در تمام دنیا افراد کهنه کار و بازنشسته در زمینه های آموزشی و پژوهشی و مشاغل مهم و پست های کلان، غنیمتی برای جامعه محسوب می شوند و با بالا رفتن سن و تجربه، آن ها بیشتر منشا خیر و خدمت برای جامعه هستند، اما متاسفانه در کشور ما به این قشر به چشم ازکارافتادگان نگاه می شود و گاها با تصویب یک طرح، تمام پشتوانه ی علمی و تجربی یک کشور به یکباره از کار برکنار می شوند.
اگر بتوان در جامعه حفظ و کرامت سالمندان و بازنشستگان مورد توجه کافی و وافی قرار داد، یک ضلع از اضلاع اهمیت به خانواده شکل خواهد گرفت. اهمیتی که اگر مبنای حرکت یک جامعه قرار گیرد، نه تنها جامعه در مسیر رشد و شکوفایی هرچه بیشتر قرار خواهد گرفت، بلکه روحیه ی امید و تلاش برای رسیدن اهداف تعالی جامعه بیش از پیش محقق خواهد شد. زیرا خانواده از
اساسی ترین بنیان های یک جامعه است و سلامت و آرامش روحی و روانی بزرگان آن تاثیر بسزایی در پیشرفت آن خواهد داشت، مسئله ای که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پیوند جدایی ناپذیر بین خانواده ها و بازنشستگان و سالمندان سبب ترغیب و تشویق آن ها به استمرار حضور موثر در مسایل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و باعث ارتقای منزلت آن ها در خانواده و جامعه خواهد شد. بالا بردن سطح آگاهی و توانمند سازی بازنشستگان با محوریت مهارت آموزی آن ها باعث ورود آن ها به بسیاری از میادین اجتماعی، فرهنگی کشور خواهد شد. افراد در شرف بازنشستگی باید بیاموزند که چگونه از دوران بازنشستگی خود بهتر و مفید تر استفاده کنند و چگونه با آمادگی و آسودگی خاطر از سازمان جدا شوند. آن ها باید آموزش ببینند تا بتوانند به بهترین نحو با تغییرات موجود در برنامه ریزی فصل جدید پیش روی زندگی خود سازگار شوند تا بتوانند نحوه ی گذراندن اوقات بیکاری و فراغت و سرانجام نحوه ی تامین حفظ سلامت روانی و فیزیکی خود را میسر سازند. تا به این باور مهم دست یابند که بازنشستگی پایان راه نیست.