دکتر حوریه یحیایی*
Hooriye_yahyaei@yahoo.com

برای رشد و توسعه ی اقتصادی هر کشوری نیاز به رشد همه جانبه در صنایع گوناگون است که از این صنایع خوش آتیه در کشور ما، صنعت گردشگری است. گردشگری بعد از صنعت نفت از طریق افزایش درآمد ارزی کشورها، سومین صنعت درآمدزای جهان محسوب می شود. امروزه مقوله گردشگری به صورت تخصصی دنبال شده و کارشناسان زیادی با مطالعه و ایجاد زیر ساخت های لازم برای افزایش هر چه بیشتر آن برنامه ریزی می کنند. در دنیای صنعتی امروز، گردشگری از مفهوم عام خود درآمده و به شاخه‌های متعددی تقسیم بندی می شود که یکی از مهم‌ترین آن ها گردشگری سلامت است.
 بدون شک، گردشگری سلامت به عنوان یک صنعت سودآور جایگزینی مناسب برای درآمدهای نفتی در کشوری مثل ایران است. از سوی دیگر، ظرفیت های دست نخورده این صنعت در ایران، نوید بخش موقعیت های اشتغال فراوانی در آینده خواهد بود. بر اساس گزارش جدید منتشر شده از سوی موسسه Market Research Big تحت عنوان بازار گردشگری سلامت جهان- فرصت ها و چشم اندازها، پیش بینی می شود ارزش این صنعت تا سال 2020 میلادی به 143.8 میلیارد دلار برسد که با ترکیب نرخ رشد سالانه 15.7 درصد از سال 2015 تا 2022 همراه خواهد بود. امروزه کشورهای پیشرفته ی دنیا برای افزایش درآمد ناخالص خود از طریق گسترش بازار گردشگری به اشتغالزایی و حاشیه سود اقتصادی بالایی رسیده اند. گسترش این تجارت؛ مستلزم بکارگیری استانداردهای اولیه و تقویت آن هاست. برند سازی و توجه به سیاست‌گذاری‌های این حوزه از طریق هماهنگی دولت با بخش های خصوصی و تقویت سرمایه‌گذاران و کارآفرینان این حوزه، تنها ذکر بخشی از راه های اشتغال و کسب درآمد در این صنعت است. توریسم درمانی به علت تاثیر‌گذار بودن بر فرایند تولید، اشتغال و توسعه‌ی اقتصادی برای بسیاری از کشورها از اهمیت خاصی برخوردار است و منبع درآمد ارزی مناسب و قابل توجهی برای اقتصاد کشورها خواهد بود.
توجه به این مهم که علاوه بر درآمد زا بودن این صنعت، تامین اهداف دیپلماتیک کشورها نیز به دلیل ارتباط گسترده فرهنگی و اقتصادی با سایر کشورها محقق خواهد شد. حال این سوال مطرح می شود که چه راهکارهایی برای افزایش آمار گردشگری سلامت در ایران وجود دارد.درقدم اول از بازاریابی و تبلیغات نباید غافل شد چرا که هم اکنون ،تایلند و هند جز مقاصد گردشگری سلامت در جهان هستند.
کارآفرینان این حوزه باید توجه داشته باشند، سازمان جهانی گردشگری معتقد است که گسترش و توسعه ی صنعت توریسم درمانی باعث ایجاد دویست میلیون شغل بطور مستقیم و غیر مستقیم در آینده خواهد شد.اشتغال مستقیم در زمینه های هتل ها، رستوران ها، فروشگاه های توریستی و به عبارت دیگر، نیروی انسانی که نقش مهمی و مستقیمی در این صنعت دارند...

اشتغال غیر مستقیم ريالی از طریق مشاغلی که در بخش های تدارکانی همچون کشاورزی، تولیدی که در این صنعت نقش دارند و در نهایت اشتغال اشخاصی که به واسطه ی هزینه کردن درآمدهای حاصل از اشتغال مستقیم و غیر مستقیم به عنوان مثال توسعه ی
صنعت توریسم درمانی و توسعه ی صنایع دستی در بالا بردن آمار اشتغال تاثیر گذار خواهد بود. در خاورمیانه ،کشورهای ترکیه، اردن و امارات در جلب این دسته از گردشگران با
برنامه ریزی ، بازاریابی و تبلیغات تاثیر گذار با فراهم نمودن امکانات، به رشد وسیعی دست یافته اند.
در سال های اخیر، ارزش کم ریال در برابر دلار، باعث کاهش چشمگیر قیمت تمام شده خدمات پزشکی در ایران نسبت به کشورهای اطراف گشته است و این خود، نقطه قوتی محسوب
می شود. با توجه به پیشینه تاریخی و جذابیت های ایران بهتر است، زیر ساخت های گردشگری سلامت در شهرهایی که پتانسیل خاص گردشگری از نظر تاریخی، فرهنگی و مذهبی دارا هستند از جمله مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز پی ریزی و جدی تر دنبال شود. ساخت بیمارستان ها و تجهیزات پزشکی مدرن با بکار گیری پزشکان مجرب و نامدار به رشد هر چه بیشتر گردشگری سلامت می انجامد. فراهم کردن شرایط بازاریابی و رونق هر چه بیشتر را می توان با ایجاد امکان پذیرش بیمه های تکمیلی کشورهای بازار هدف و تبلیغ امکانات پزشکی و هتل های مورد اقامت ایجاد نمود. شرکت در سمینارهای بزرگ پزشکی دنیا و تبلیغ هر چه بیشتر در کشورهای همسایه همچون عراق، کویت ، عمان و آذربایجان را باید در راس امور قرار داد. البته بر اساس آمار یونیسکو بیش از 800 میلیارد دلار گردش سالانه صنعت توریسم درمانی در جهان وجود دارد که با کمال تاسف سهم ایران کمتر از یک دهم از این گردش مالی است.
تهیه طرح جامع گردشگری سلامت از جمله اقدامات مهم انجام شده در این بخش است که با هدف سیاست گذاری های کلان در زمینه  توریسم درمانی از پتانسیل های نظام برای جذب گردشگر در این زمینه استفاده شده است. کارآفرینی همراه با متدهای روز بازاریابی در صنعت گردشگری نباید بصورت یک پیش فرض در آینده قرارگیرد بلکه باید به عنوان یک هدف اصلی همواره مورد توجه باشد و با حمایت های لازم، رغبت سرمایه گذارها برای فعالیت و اشتغالزایی در این امر افزایش یابد.