مهندس امین رشیدی*
AMIN_RASHIDI@YMAIL.COM
اوضاع و احوال نامساعد صنعت کشور فقط مخصوص یک یا دو صنف نمی شود و کم و بیش
تمام اصناف و صنایع کشور حال و روز خوشی ندارند و علاوه بر دست و پنجه نرم کردن با رکود حاکم بر بازار با مشکلات بانکی، تامین نقدینگی و واردات بی رویه درگیرند. در این میان، صنعت چرم؛ اصلا اوضاع خوبی ندارد. تولید و استفاده از چرم در زندگی انسان ها، بالاخص ایرانیان سابقه‌ی دیرینی دارد. ایران با پیشینه ای چند هزار ساله، یکی از قدیمی‌ترین تولید کنندگان چرم جهان محسوب می‌شود. چرا که آثار باستانی به یادگار مانده نشان می‌دهد که ایرانیان حدود 1500 سال قبل از میلاد برای تهیه‌ی لباس، کفش و جنگ افزار،از چرم استفاده می‌کردند. اولین کارخانه‌ی چرم سازی در ایران در تبریز و همدان تاسیس شده تا این دوشهر به عنوان مهم ترین قطب صنعتی چرم و کفش در ایران تا به امروز مطرح شود.
اما متاسفانه ایران نتوانسته جایگاه خود را آنطور، باید و شاید در این بازار پر طرفدار و سود ده
حفظ کند. واقعیت آن است با سبقه و بسترهای گذشته‌ی چرم ایران نه تنها در صادرات جایگاهی نداریم، حتی پاسخگوی نیازهای داخل نیز در صنعت چرم نیستیم. در حالیکه که کشور ایتالیا یکی از کشورهای پیشرو در بازار جهانی کالاهای چرمی بویژه کیف و کفش است و هر سال از فروش محصولات و صنایع دستی چرمی خود، میلیاردها یورور برای صنعت چرم و صنایع وابسته به آن درآمد کسب می‌کند. شاید باورش سخت باشد، اما بخشی از این محصولات گران قیمت چرم ایتالیایی با پوست مرغوب گوسفندان ایرانی است که با قیمتی نازل خریداری شده با فناوری‌های پیشرفته‌ی ایتالیایی، با طرح‌ها و نقش‌های زیبا و البته گران قیمت به فروش می‌رسند.
خام فروشی چرم سبک یا همان سالامبو و عدم تبدیل آن به چرم و البسه، موجب از دست رفتن سالانه صدها میلیون دلار ارز می‌شود. سال هاست
که تجار ترک ،نیم ساخت‌های سالامبوی ما را که آب و خاک کشور بواسطه‌ی آن آلوده می‌شود، براحتی زیر قیمت و با پرداخت دلار ازما می‌خرند و بعد با رنگ آمیزی آن را چند برابر قیمت بنام ترک به خود ما می‌فروشند. زمانی کارخانجات چرم در ایران به ارزش میلیون‌ها دلار و با هزاران کارگر مشغول به کار بودند و با تولید میلیون‌ها جفت کفش به فعالیت مشغول بودند. حال همان سرمایه را بدون اشتغال کارگر ایرانی صرف واردات کفش‌های چینی می‌کنیم و این خبر تنها یک واقعیت تلخ را تداعی می‌کند و آن اضمحلال صنعت چرم ایران است. از جمله مشکلات موجود بر سر راه صنعت چرم ایران را می‌توان به افزایش قیمت به دلیل گران شدن برخی مواد اولیه از جمله پوست خام و کمبود برخی دیگر از این مواد همچون زاج، مازوج، بالا رفتن حقوق کارگران، بیمه، مالیات و از همه مهم تر، کمبود نقدینگی و مشکلات مالی به علت واردات بی رویه کالاهای مشابه و قاچاق بوده و هست که...
متاسفانه دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط نیز در این میان تلاش خاصی برای رفع مشکلات آن انجام نمی دهند و همه‌ی این عوامل سبب شد که روز به روز اوضاع و احوال این صنعت بدتر شود.
البته فرسوده بودن ماشین آلات، نبود آموزش‌های تخصصی، بالا بودن هزینه‌های تولید، کمبود استادکار و متخصصان طراحی و نبود برند‌های کافی و ملی در این بازار نیز از جمله مشکلات موجود در این صنعت است که نباید از قلم بیفتد. صنعتی که به عنوان یک صنعت مادر و پر زحمت سهم قابل توجهی را در ایجاد اشتغال این کشور می‌تواند ایفا کند.
در حال حاضر بازار کیف و کفش ایران به تسخیر کیف و کفش‌های مارک دار و بی مارک کشورهای مختلف بالاخص بی کیفیت چینی درآمده تا جایی که از صنعت کفش دست دوز ایران در بازار‌های جهانی خبری نیست و تنها کشورهایی که تازه به این بازار وارد شده اند، بازار جهانی را قبضه کرده اند. به هر روی؛ آنچه در این میان حائز اهمیت است اینکه متولیان امر و البته بخش خصوصی در کنار دولت باید چاره ای برای احیای این صنعت با سابقه در کشورمان بیندیشند.