خشکسالی، دلال بازی، افزایش هزینه های تولید برنج در کنار واردات بیرویه، درآمد ناشی از زحمت طاقت فرسا و چندماهه شالیکاران گلستانی را به حداقل ممکن رسانده و آنها متحمل خسارت شدهاند.با وجود هشدارهای مسئولان مبنی بر پرهیز از کشت شالی، اما انگیزه سود بیشتر، سبب شد تا کشاورزان گلستانی حدود ۷۰ هزار هکتار از اراضی استان را به زیر کشت این محصول ببرند.کشت شالی به عنوان یکی از پرسودترین زراعتهای کشور محسوب میشود، زراعتی که به عقیده کشاورزان با سایر محصولات مانند پنبه، سویا سورگم (ذرت علوفهای) قابل قیاس نیست.
نیاز سالانه کشور به این محصول استراتژیک حدود سه میلیون تن در سال است که براساس گزارش وزارت جهاد کشاورزی حدود ۲.۵ میلیون تن برنج در سال جاری از شالیزارهای کشور برداشت شده که ۹۰ درصد از آن سهم سه استان شمالی است.شالیکاری با وجود پرسود بودن دغدغهها و مشکلات فراوانی دارد، از کمبود نیروی انسانی در مرحله کشت و نشاء گرفته تا قیمت گزاف سم، کود و انواع آفتکشها که هرکدام سبب میشود قیمت تمام شده افزایش یابد.در کنار مباحث یاد شده، خشکسالی و کاهش دبی آب چاهها و قنوات و همچنین آفت زدگی زیاد شالی از دیگر مشکلات شالیکاران است. خشکسالی سبب شده تا دهها هکتار از اراضی کشاورزی، خشک شده یا با افت شدید عملکرد روبرو شود.
کشاورزانی که با پذیرش تمامی تهدیدات احتمالی، مبادرت به کشت شالی کرده و انتظار دارند تا در زمان برداشت محصول از آنها حمایت شود اما هنگام درو، نه تنها حمایتی از سوی مسئولان نمیبینند بلکه در زمان برداشت محصول، شاهد واردات برنج خارجی هم هستند.بررسی میدانی خبرنگار مهر از سطح بازار بیانگر آن است که بعد از انتشار اخبار واردات برنج به کشور قیمت شالی حدود ۱۵ درصد کاهش یافته، موضوعی که باعث نگرانی شالیکاران شده است.براساس مصوبه مجلس، واردات برنج در هنگام برداشت محصول ممنوع بوده، اما برخی برای تعدیل قیمت، پیشنهاد واردات را داده اند. کاهش قیمت برنج توان خرید اقشار کم برخوردار و متوسط جامعه را فراهم کرده ولی نباید این رویه سبب خسارت به شالیکاران شود.از دیگر سو، فعالیت دلالان و واسطهگران در بازار شالی و برنج یکی دیگر از چالشهای این بخش است؛ دلالان با تعیین قیمت کاذب، شالیکاران را در تنگنا قرار داده و آنها مجبور هستند، به دلیل نبود شرایط نگهداری شالی در انبارهای خاص، دسترنج خود به قیمت اعلامی از سوی دلالان بفروشند و در این بین، سود اصلی عاید دلالان شده و کشاورزان متضرر میشوند.
کاهش عملکرد محصول
یکی از کشاورزان گلستانی که چهار هکتار شالی کشت کرده، در خصوص مشکلات این بخش به خبرنگاراین خبرگزاری گفت: در سال جاری، آفت کرم ساقه خوار سبب شد تا تناژ محصول پایین آمده و تاکنون ۳.۵ تن محصول برداشت کردهایم.حسین مطهری نژاد افزود: هر هکتار شالی ۲۰ میلیون تومان هزینه داشته که شامل بذر، دستمزد کارگر، استهلاک تجهیزات، سم و کود است.
مطهری نژاد گفت: امسال در اوایل فصل برداشت، قیمت شالی (فجر) به ۱۷ هزار تومان رسید، ولی هم اکنون قیمت کاهش یافته و برنج هم کیلویی ۳۸ هزار تومان خریداری میشود.وی با بیان اینکه قیمت سم و کارگر نسبت به سال گذشته دو برابر شده است، گفت: هزینه سمپاشی در هر هکتار، سه میلیون تومان بوده و یک محصول به چهار بار سم پاشی در طول دوره کشت نیاز دارد.
مطهری نژاد با بیان این که کشت شالی ممنوع بوده و کسی آن را بیمه نمیکند، افزود: شالیکار چه محصولی بکارد که ضرر نکند؟ سیب زمینی که روی دست کشاورزان میماند و تنها شالی سودده بود که آن هم امسال آفت زد و خشکسالی هم تناژ محصول را کاهش داد.وی اضافه کرد: از مسئولان انتظار داریم ،قیمت سایر محصولات افزایش یابد تا کشاورز ترغیب به کشت دیگر محصولات شود.مطهری نژاد ضمن انتقاد از ورود دلالان به خرید برنج که سبب از بین رفتن زحمات سه ماهه کشاورز میشود، گفت: دلالان شبکهای بوده و بر روی قیمت تأثیر میگذارند و چون کشاورز محلی برای نگهداری ندارد، لذا مجبور محصول خود را بفروشند.وی گفت: واردات هم سبب کاهش درآمد کشاورز شده و تمام زحمات آنها را به باد میدهد.
خسارت خشکسالی به شالیکاری
دبیر خانه کشاورز گلستان هم به خبرنگاراین خبرگزاری گفت: از ابتدای سال زراعی با توجه به اینکه کشاورزان میدانستند که امسال با خشکسالی روبهرو هستیم، سطح کشت نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ درصد کاهش یافت.علیقلی ایمانی افزود: بخش اعظمی از شالیزارهای کشاورزان که با آب سطحی و چاه کمعمق، شالی کشت کردند به دلیل عدم بارندگی و خشکی هوا خسارت دید.
طبق گفته وی ،این عمل سبب شد تا در هر هکتار ۲۰ میلیون تومان به کشاورزان خسارت وارد شود.
ادامه در صفحه 7